3پرداخت سه چیز از مال پاک خود
هزینه سفر
کسی که قصد حج یا عمره دارد، لازم است هزینه این سفر را از مال حلال و پاک بپردازد. مال حلال و پاک، مالی است که از طریق کسب مشروع و زحمت و کوشش صحیح به دست آمده باشد و حتی ذرّه‌ای آغشته به مال غصب، رشوه، دزدی، ربا، کم‌فروشی، حقّ ارث دیگران، اختلاس، و مال به دست آمده از راه فتنه‌گری و فساد در آن نباشد، و همه خمس و زکات و حقوق واجب و شرعی آن را پرداخته باشد.
حتی اگر ذرّه‌ای از مال حرام در این سفر آغشته با مال حلال باشد، یقیناً مانع از قبولی است، چه رسد به این که همه هزینه سفر از حرام باشد!! چه، در این صورت صاحبان مال حرام، نه مستطیع‌اند و نه می‌توانند به این سفر معنوی بروند.
آنان که خمس و زکات مال حلال به دست آمده را نپرداخته‌اند، براساس آیات و روایات و فتوای همه فقهای شیعه، ثروتشان مخلوط به حرام است، و باید برای پاک شدن ثروتشان تا آخرین درهم و دینار خمس و زکاتشان را بپردازند، آنگاه از آن پول تصفیه شده، حوله احرام و کفش لازم را بخرند، و پول قربانی را جدا بگذارند، و بقیه هزینه سفر را تأمین نمایند.
امام صادق (علیه السلام) می‌فرماید:
«یک درهم هزینه کردن در راه حج، بهتر است از صدهزار درهم در راه دیگری که آن هم حق باشد.
و روایت شده انفاق یک درهم در حج، بهتر از یک میلیون درهم در غیر حج است.
و یک درهم سهم امام را پرداختن، مانند هزینه کردن هزار هزار درهم در حج است.
و پرداختن درهمی در حج، بهتر از هزار هزار درهم در غیر آن است.»
پس بیایید با پرداخت خمس و زکات و پاک کردن اموال خود، در هنگام احرام لبیک بگوییم و بشنویم، مبادا در جوابمان بگویند: «لا لَبَّیْکَ وَلا سَعْدْیکَ...».
رسول‌خدا (صلّی الله علیه وآله) فرموده:
«از هر نعمتی پرسش خواهد شد مگر پولی که در جهاد و حج هزینه شود.» (2)
از امام‌صادق (علیه السلام) نیز روایت شده: هنگامی که حضرت‌موسی (علیه السلام) حج به جای آورد، جبرئیل نزد او آمد. به جبرئیل گفت:
برای کسی که حجّ این خانه را با نیت صادقانه و هزینه پاک و حلال به جای آورد، چه پاداشی است؟
خداوند به جبرئیل وحی کرد که به او بگو: او را در رفیق اعلی با پیامبران، صدّیقان، شهدا و صالحان قرار می‌دهم و اینان، رفیقانی نیکو هستند.(3)
پس اگر کسی ثروتش را از راه حرام به دست آورده باشد، مستطیع نیست، اگر هم مال حلال مخلوط به حرام دارد، لازم است پیش از سفر حج تصفیه کند، و اگر پس از تصفیه به اندازه هزینه حج باقی بماند، مستطیع است.
حضرت موسی بن جعفر (علیه السلام) فرمود:
ما (اهل‌بیت) سه چیز را از اصل مال خویش یا مال پاک خود می‌پردازیم:
1.مهریه زنان؛
2.هزینه سفر حج؛
3. پول کفن
.اگر در میان زائران خانه خدا، کسانی باشند که تحت تأثیر آیات حج و روایات آن، و آداب ظاهری و باطنی‌اش قرار نگیرند و مال و باطن و اعمال و اخلاق خویش را تصفیه نکنند، باید پیش از ورود به عرصه ملکوتی حج از خواب غفلت بیدارشان کرده، حجاب‌های ظلمانی را از چهره قلبشان زدود تا به پاک کردن مال خود از حرام و پرداخت خمس و زکات اقدام نمایند؛ چرا که در غیر این‌صورت، لایق ورود به عرصه حج نمی‌شوند و حجّی مقبول به حضرت محبوب ارائه نخواهند داد.
وظیفه روحانیون کاروان‌هاست که وظایف زائران را در این سفر معنوی گوشزد کنند و بر مسافران حرم امن الهی هم واجب است که آن حقایق را با تمام وجود فراگیرند تا هنگامی که از سفر برمی‌گردند، در گفتار و کردارشان تحوّلی عمیق ایجاد شده باشد، تا دیگران هم میل ورود به عرصه این سفر معنوی را پیدا کنند و پس از مدتی، جامعه‌ای ایمن از همه شرور ساخته شود و رعب و ترس و بی‌اعتمادی، تبدیل به امنیت و اعتماد و محبت گردد و دادگستری‌ها بیکار شوند، و زندان‌ها در گوشه گوشه ممالک اسلامی به گلستان و بوستانی برای زندگی پاکان تغییر شکل دهد.
اتمام عمل، همیشه با حصول نتیجه منظور است، اگر زائر در سفر حج خود به حقایق الهی و نظامات اسلامی، و حالات ملکوتی آراسته شد و درون و برونش و مال و اموالش از ناپاکی‌ها و ناخالصی‌ها پیراسته گشت و پس از بازگشت، چه با عمل و چه با گفتار، مبلّغ حقایق شد و برای خدا واقعیات معنوی را به دیگران انتقال داد، حج و عمره را به اتمام رسانده است.(4)
پی نوشت ها:
1. الکتب الاربعه، ج6، بخش من لایحضره الفقیه، ص204، حدیث 2214 ـ 2216.
2. الکتب الاربعه، ج6، بخش من لایحضره الفقیه، ص203.
3. همان، ج 1، ص 207
4. {اَتِمُّوا الْحَجَّ وَالْعُمْرَه لِلَّهِ...}؛ بقره / 196.
بخش عترت و سیره تبیان
منبع:
ادب و آداب زائر، حسین انصاریان
