گاهی درخشش و سوزانندگى آفتاب این پدیده حیات بخش جنبه منفى خود را نشان داده و به سوختگى پوشش طبیعى بدن ما یعنى پوست منجر مى شود در نتیجه پیامدهاى مختلف كوتاه و درازمدتى را نیز به همراه خواهد داشت. اگرچه از قدیم الایام همواره بر مفید بودن اشعه هاى خورشید براى سلامتى و استفاده مستقیم از آنها تاكید شده ولى امروزه با توجه به تغییرات ایجاد شده در جو و لایه هاى محافظ این نظریه نیز با احتیاط و اما و اگرهاى بیشترى مطرح مى شود.

این موضوع باید قابل توجه آن دسته از افرادى قرار گیرد كه در فصل تابستان با قصد آفتاب گرفتن و برنزه شدن پوستشان به سواحل شمالى و جنوبى كشورمان سفر كرده و یا در كنار استخرهاى  روباز مدت ها گرماى این اشعه هاى سوزان را تحمل مى كنند.

بهتر است بدانیم از خورشید دو نوع اشعه ماوراءبنفش ساطع مى شود:

1 - Uva  كه در سطوح عمیق پوست نفوذ كرده و باعث چین و چروك هاى زودرس مى شود.

2-  Uvb  كه این اشعه بر لایه هاى سطحى تر پوست تاثیر گذاشته و آن را تغییر رنگ مى دهد.

در میان دو اشعه فوق اگرچه هر دو مى توانند عاملى براى ایجاد سرطان هاى پوست شوند ولى تحقیقات نشان داده است كه احتمال بروز این بیمارى از طریق تابش Uva خورشید بیشتراست. لازم به ذكر است كه هر دوى این اشعه ها در ابر نیز نفوذ مى كند. در واقع پوست شما در روز ابرى و یا حتى در اثر بازتاب اشعه خورشید از سنگ (در كوهستان)، آب (در كنار دریا) و برف نیز مى تواند در معرض بدترین عوارض ناشى از تابش نور خورشید قرار گیرد.

توجه داشته باشید اشعه هاى ماوراءبنفش نه تنها در آب به خوبى نفوذ مى كنند بلكه تشدید نیز مى شوند. بنابراین افرادى كه به لحاظ شغلى مجبور به حضور طولانى مدت در زیر آفتاب هستند و یا ورزشكارانى مانند اسكى بازان، كوهنوردان، شناگران (در استخرهاى روباز) باید براى حفظ هرچه بیشتر پوستشان از صدمات احتمالى كوتاه مدت و درازمدت تدابیرى شخصى بیندیشند. لازم به ذكر است كوهنوردان و اسكى بازى با هر 300 متر صعود به طور ناگهانى به میزان 4درصد بیشتر در معرض شدت تابش اشعه هاى خورشید قرار مى گیرند.

حال با تمام این توضیحات اگر به هر دلیلى با قرار گیرى در معرض نور شدید خورشید به آفتاب سوختگى مبتلا شدید، پیشنهادات و نكات ارائه شده در زیر مى توانند شما را در بهبودى و كاهش تاثیرات ناشى از سوختگى پوست تان در راستاى مراجعه به پزشك (در صورت نیاز) یارى دهند. توضیح اینكه كلیه موارد توسط پزشكان و متخصصین مربوطه توصیه و تایید مى شوند.

1 _ استفاده از كمپرس هاى تسكین دهنده:

اولین و مهمترین اقدام براى درمان سوختگى هاى سطحى از هر نوعى كه باشند، كاهش دماى آن قسمت سوخته شده است. آفتاب سوختگى نیز از این امر مستثنا نیست. پوست به هنگام آفتاب سوختگى نیز داغ و ملتهب مى شود؛ لذا براى این منظور راه هاى گوناگونى وجود دارد كه كمپرس كردن مهمترین آنها است. شما مى توانید با یكى از مواد زیر دماى اضافى را كاهش دهید:

الف - آب سرد: براى پایین آوردن گرماى موجود در پوست از آب سرد شیر آب استفاده كنید. به این ترتیب كه پارچه اى را در آب سرد فرو كرده و بر روى سطح سوخته پوست قرار دهید. این پارچه رامرتب با پارچه  آغشته شده به آب سرد دیگرى تعویض كنید. این كار را چندین بار در روز و هر دفعه 10 الى 20 دقیقه تكرار كنید.

ب _ یخ: اگر سوختگى داراى حدى متوسط باشد، مى توانید از یخ براى تسكین سریع عوارض آن استفاده كنید. به صورتى كه مقدارى یخ را درون تكه پارچه  و یا كیسه پلاستیكى پیچیده و بر روى سطح سوخته پوست قرار دهید. اگر تحمل یخ براى پوست صدمه دیده شما راحت نیست و یا آب شدن آن مشكل ساز است، در صورتى كه نخودفرنگى براى فصل زمستان در فریزر نگهدارى كرده اید، از آن استفاده كنید، به این صورت كه مقدارى نخودفرنگى فریز شده را در كیسه فریزرى ریخته و آن را بر روى قسمت آفتاب سوخته قرار دهید. تحمل این كیسه كمپرس راحت تر است.

2 _ حمام آب سرد:

بهترین پیشنهاد براى آن دسته از سوختگى هایى كه داراى وسعت زیادى هستند مانند سوختگى هایى كه حاصل از آفتاب گرفتگى طولانى مدت بوده، حمام آب سرد است. براى این منظور دو راه وجود دارد: هم مى توانید از دوش آب ولرم رو به سرد استفاده كرده و یا آنكه وان حمام را از آب ولرم متمایل به سرد پر كرده و 15 الى 20 دقیقه در آن بخوابید و درهمین حین به ناحیه صورت هم مرتب آب بپاشید. براى سوختگى هاى با وسعت كمتر ازلگن هاى بزرگ آب هم مى توان استفاده كرد. پس از طى این مدت پوست خود را به آرامى با حوله اى تمیز و نرم خشك كنید. مراقب باشید جهت خشك كردن، حوله را با شدت بر روى پوست خود نمالید.

چند توصیه: از آنجایى كه سوختگى ها به طور كلى داراى مشكلاتى از قبیل درد، تورم، سوزش و خارش نیز هستند، اضافه كردن برخى مواد به آب داخل وان یا لگن مى تواند كمى تسكین دهنده باشد:

الف _ جوش شیرین: مقدارى جوش شیرین (2 قاشق غذاخورى) را در آب ولرم موجود در وان یاحتى لگن بزرگ ریخته و پوست آفتاب سوخته را در محلول آب و جوش شیرین به مدت 15 دقیقه قرار دهید. در آخر نیز براى خشك شدن از حوله استفاده نكنید و مدتى صبر كنید تا پوست شما در معرض هوا خشك شود. در واقع هدف، ماندگارى بیشتر این محلول بر روى پوست شما است.

ب _ سركه سیب: یك فنجان سركه سیب را به آب سرد داخل وان یا لگن اضافه كنید. این مورد نیز از جمله مواردى است كه توسط متخصصین پوست جهت كاهش دردهاى سوختگى توصیه مى شود.

توجه: مراقب باشید به هنگام قرار گرفتن در هر یك از محلول هاى فوق، این مواد با چشم شما برخورد نكنند.