تبیان، دستیار زندگی
رویکرد و چشم انداز به سوی کشاورزی و بازاریابی محصولات غذایی در طی چند دهه ی اخیر تغییر کرده است. در حالیکه پیش از این فصل و آب و هوای هر منطقه تعیین می کرد که چه چیزی در آنجا می روید، امروزه «بازار» است که تعیین می کند چه چیزی می خواهد...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

چرا کشاورزی ارگانیک؟


رویکرد و چشم انداز به سوی کشاورزی و بازاریابی محصولات غذایی در طی چند دهه ی اخیر تغییر کرده است. در حالیکه پیش از این فصل و آب و هوای هر منطقه تعیین می کرد که چه چیزی در آنجا می روید، امروزه «بازار» است که تعیین می کند چه چیزی می خواهد و باید روییده شود. اکنون تمرکز بیشتر بر روی کمیت و کیفیت ظاهری است تا کیفیت و ارزش غذایی. آفت کش و دیگر بقایای شیمیایی در غذا و کاهش کلی کیفیت غذا باعث افزایش چشمگیر بیماری های مختلف، و عمدتاً اشکال مختلف سرطان و کاهش ایمنی بدنی می شود.

چرا کشاورزی ارگانیک؟

این تجاری سازی انبوه کشاورزی همچنین اثرات منفی بر محیط زیست دارد. استفاده از آفت کش ها منجر به تجمع سطوح بالای مواد شیمیایی در محیط زیست ما، در خاک، آب، هوا، حیوانات و حتی در بدن ما شود. کودها اثر کوتاه مدت بر روی حاصلخیزی خاک دارند اما اثرات دراز مدت منفی بر محیط زیستی دارند، و سال ها پس از شسته شدن و زهکشی خاک باقی می مانند، آب های زیر زمینی و بدنه آب را آلوده می کنند. استفاده از دانه های هیبرید و کشت تک محصولی و یکدست، تهدید جدی برای تنوع گونه ای محلی و بومی است و نطفه آنها ممکن است برای همیشه از بین برود.

با نام رشد بیشتر تغذیه زمین، ما راه نادرست ناپایداری را درپیش گرفته ایم.  اثرات وحشتناک اسپری آفت کش بر کشتزارهای دولتی در کرالای هند چند سال قبل؛ بطری های آب و نوشیدنی های گازدار آلوده به آفت کش یکی از مثال های این مورد است.

چرا کشاورزی ارگانیک؟

اثر منفی دیگر این روند بر جوامع کشاورزی در سراسر جهان بوده است. باوجودی اینکه گفته می شود حاصلخیزی افزایش یافته است، در عمل کشاورزان در هرکشوری در سرتاسر جهان شاهد نزول موفقیت اقتصادی بودند. به نظر می رسد که تنها ذینفع این چشم انداز جدید به غذا و کشاورزی شرکت های تولید کننده بذر و مواد آگروشیمیایی باشند.

اینجاست که کشاورزی ارگانیک به میان می آید. کشاورزی ارگانیک قادر است هر یک از این مشکلات را حل کند. کشاورزی ارگانیک مطلقاً متکی بر حفظ تعادل اکولوژیک و تقویت فرایندهای بیولوژیکی تا حد مطلوب آنها می باشد. در یک سیستم ارگانیک، حفظ ساختمان خاک، کرم های خاکی، میکروارگانیسم ها و حشرات ضروری می باشد. لذا زارعین ارگانیک، حفظ خاک و محیط را، یک اصل می دانند.

امروزه مسائل اثر سمیت بقایای سموم و آفات کش ها در مواد غذایی و آلودگی آبهای زیرزمینی به نیترات، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. حال آنکه هر روز شواهد بیشتری در خصوص جنبه های مختلف مثبت کیفیت محصولات ارگانیک به دست می آید. به عنوان مثال، محصولات غذایی تولید شده با شیوه ارگانیک، دارای ماده خشک و محتوی ویتامین بیشتر اند و از کیفیت انباری مطلوبی برخوردارند.

علاوه بر اثرات مثبت فوری و آشکاری که کشاورزی ارگانیک یا طبیعی بر روی محیط و کیفیت غذا دارد، تا حد زیادی به خود کفا شدن کشاورز در نیازش به مواد آرگوشیمیایی کمک می کند و هزینه های وی را می کاهد

در کشاورزی ارگانیک به دلیل خودداری از مصرف ترکیبات شیمیایی که با صرف انرژی گزاف از منابع محدود طبیعی به دست آمده اند؛ همچنین به دلیل مصرف اندک یا عدم مصرف ترکیبات افزودنی، این سیستم کشاورزی احتیاج به صرف هزینه های پنهان از قبیل هزینه ی مقابله با مشکلات فزونی بیش از حد نیترات ها در آب نمی باشد.

چرا کشاورزی ارگانیک؟

برخلاف کشاورزی رایج کشاورزی ارگانیک از نظر تحقیق و توسعه مورد بی توجهی قرار گرفته است؛ و کشاورزان ارگانیک نیز از حمایت سرویس های مشاوره ای بی بهره بوده اند. با این وجود، تولید برخی کشاورزان ارگانیک از میانگین تولید کشاورزان رایج بالاتر است. چنانچه برخی از تلاش های تحقیقاتی که در زمینه مواد آگروشیمیایی صورت گرفته اند، صرف توسعه تکنیک های کشاورزی ارگانیک شوند، قطعاً می توان انتظار داشت که سیستم های ارگانیک، بازدهی خیلی بیشتری داشته باشند.

شاید موجه ترین پاسخ در مورد این سوال که «چرا کشاورزی ارگانیک؟» همان تمایل وافر مردم به خرید محصولات ارگانیک باشد. بررسی که در سال 1988 توسط اتحادیه کشاورزان انگلستان صورت گرفته، نشان داد که 28 درصد افرادی که با آنها مصاحبه شده کاملاً علاقه مند، و 23 درصد دیگر نسبتاً علاقه مند به خرید محصولات ارگانیک می باشند.

بررسی های دیگر، حاکی از آن است که چنانچه محصولات غذایی ارگانیک با سهولت بیشتری در اختیار مصرف کنندگان قرار گیرد، علاقه مندان به مصرف این محصولات، بیشتر خواهند بود؛ و حتی مایل خواهند بود این محصولات را با قیمت های بالاتری (%15 یا بیشتر) خریداری کنند.

سمانه سادات عنایتی

بخش دانش و زندگی تبیان


منابع:

Directorate General for Agriculture and Rural Development of the European Commission

Comparison of putative health effects of organically and conventionally produced foodstuffs

Organic farming. Ferdosi- Mashhad University publication.