زندگی به سبک وارونه
چگونه خلاقیت را وارد زندگی مان کنیم؟
شاید به نظرتان می‌آید که هیچ خلاقیتی ندارید زیرا همیشه دوست داشته‌اید کتابی بنویسید، آهنگی بسازید یا به کارهای مورد علاقه دیگرتان برسید ولی چون معمولا نتوانسته‌اید نتیجه مطلوبی از کارهایتان بگیرید.....
خلاقیت یا آفرینندگی فرآیند ذهنی کشف ایده‌ها و مفاهیم، یا آمیزش ایده‌ها و مفاهیمِ موجود است که توسط فرآیند بینش خودآگاه یا ناخودآگاه تحریک میشود. در واقع خلاقیت یعنی بکارگیری توانایی‌های ذهنی برای ایجاد یا تبلور یک فکر یا مفهوم جدید که برخی نیز آن را به ترکیب ایده‌ها یا ایجاد پیوستگی بین ایده‌ها تعبیر نموده‌اند.
از دیدگاهی دیگرخلاقیت شامل تولید چیزی است که هم اصیل و هم ارزشمند باشد و نشأت گرفته از فرآیندهای خودآگاه و ناخودآگاه انسان می‌باشد. از نقطه‌نظر یک دیدگاه علمی محصولات تفکر خلاق گاهی اوقات به تفکر واگرا ارجاع داده میشود. همانند دیگر پدیده‌ها در علم یک دیدگاه یا تعریف یگانه از خلاقیت وجود ندارد و به طور متنوع به موارد زیر منسوب شده‌است: فرآیند شناختی، محیطی اجتماعی، ویژگی فردی، شانس و همچنین مواردی مانند نبوغ و شوخ‌طبعی پیوند داده شده‌است.
تعریف مناسب دیگر فرآیند فرضیات شکسته است تفکرات خلاق زمانی تولید میشود که شخص پیش‌فرض‌ها را کنار گذاشته و یک دیدگاه جدیدی را جستجو کند که دیگران به آن نپرداخته‌اند. خلاقیت نیاز به حضور همزمان تعدادی از ویژگی‌ها از قبیل هوش، پشتکار، غیرمتعارف بودن و توانایی تفکر به سبکی خاص دارد. خلاقیت، خودکار و بدون زحمت و تلاش است و غالباً همچون تصورات ذهنی خودانگیخته به وجود می‌آید.
با این اوصاف شاید به نظرتان می‌آید که هیچ خلاقیتی ندارید زیرا همیشه دوست داشته‌اید کتابی بنویسید، آهنگی بسازید یا به کارهای مورد علاقه دیگرتان برسید ولی چون معمولا نتوانسته‌اید نتیجه مطلوبی از کارهایتان بگیرید، تردیدتان در مورد توانایی‌هایتان در زمینه نداشتن خلاقیت به یقین تبدیل شده است. انگار بسیاری از ما منتظریم تا اتفاق خاصی بیفتد تا بتوانیم کاری را که مدت‌هاست می‌خواهیم انجام دهیم، عملی کنیم اما اگر اینگونه فکر می‌کنید هیچ گاه نمی‌توانید به نتیجه دلخواهتان برسید. البته خلاقیت هم چیزی نیست که هر وقت خواستید، بتوانید آن را به دست آورید؛ مثلا بگویید خب چون یک ساعت وقت اضافه دارم یک آهنگ می‌سازم!
شما در واقع باید خود را مجبور به خلاق بودن کنید و از تمام توان و قوای خود برای بروز خلاقیت بیشتر استفاده کنید.
ممکن است مشکل دیگر شما درزمینه بروز خلاقیت این باشد که فکر می‌کنید باید با هوش باشید اما خلاقیت الزاما به هوش بستگی ندارد. در خلاقیت خصوصیاتی مثل ابتکار، تقلید نکردن، اعتماد به نفس، کنجکاوی و پشتکار هم بسیار مهم است.
خلاقیت به معنی اختراع یك چیز كاملاً جدید نیست، بلكه بوجود آوردن یك سری ارتباطات همسو است. لازم نیست كه حتماً یك فرد خاص باشید تا خلاق باشید هر كسی می تواند خلاق باشد. این مهم نیست كه شما چه كسی هستید، مهم این است كه چگونه عمل می كنید. تنها چیزی كه احتیاج دارید این است كه برای مشكل خود چندین راه حل پیدا كنید نه این كه خود را به اولین راه حلی كه به نظرتان می رسد یا از همه ساده تر است محدود كنید. به خود اجازه بدهید كه سر زنده كنجكاو و انعطاف پذیر باشید.
روانشناسان معتقدند كه خلق ایده در یك شخص به فعالیتهای او بستگی دارد و این تفكر را تفكر همبسته می نامند. این وابستگی به صورت مداوم و خطی نیست بلكه پرشی است. با بوجود آوردن ارتباط بین افكار و ایده های مختلف برای یك لحظه هم كه شده باید نسبت به وضعیت موجود در خود شك و تردید ایجاد كنید. محدودیت برای خلاقیت كشنده است كه به جای اینكه به جواب برسد باعث خفه شدن نطفه تفكر خلاق می شود. در پروسه یك تفكر خلاق همه مراحل ارزیابی میزان تردید، غلبه بر آن و بها دادن به آن برای خلق یك ایدة بزرگ بسیار مهم هستند.
لذا بهترین روش برای بروز خلاقیت، قرار گرفتن در برابر پرسش‌های بسیاری است که به منظور افزایش قدرت فکر، کارآیی بیشتر و تصمیم‌گیری بهتر انجام میشود. آیا بهتر نیست هنگامی که نگران تایید نکردن دیگران هستیم، از خودمان سوال کنیم:«چرا به جای اینکه نگران باشیم دیگران در مورد ما چه فکر می‌کنند و وقت خودمان را با اندیشیدن به آن تلف کنیم، یاد نمی‌گیریم خودمان را بیشتر قبول داشته باشیم؟»
همچنین اگر می خواهید فردی خلاق باشید باید با یك دیدگاه متفاوت به قضایا بنگرید. همیشه یك دیدگاه متفاوت منجر به یك نوع آوری شده است. حال برای كارها و مسائل موجود می خواهید یك راه حل بهتر پیدا كنید پس آنها را بازسازی كنید یعنی اول كار یا حرفه یا مشكل خود را به اجزای كوچكتر تقسیم كنید و برای حل مشكل یا یافتن راه بهتر برای انجام كار از یك راه متفاوت این اجزا را كنار هم بچینید.
بهترین روش برای بروز خلاقیت، قرار گرفتن در برابر پرسش‌های بسیاری است که به منظور افزایش قدرت فکر، کارآیی بیشتر و تصمیم‌گیری بهتر انجام میشود
در ضمن شما برای خلاق بودن باید بدنبال سئوالات جستجوگر باشید. برای خلاق بودن یك ذهن كنجكاو نیاز دارید بدون تعداد زیادی سئوالات چرا؟ و چه می شد اگر؟ نمی توانید یك دید خلاق بوجود آورید. برای بوجود آوردن چنین دیدی كه اكثر افراد در همین زمینه دچار مشكل هستند مطمئن شوید كه علاوه بر ظاهر هر چیزی به زیر پوسته و ماهیت آن هم نگاهی داشته باشید هیچ كاری را برای امتیاز گرفتن و مورد توجه قرار گرفتن انجام ندهید. سعی كنید به دنیا با چشمهای كنجكاو تری بنگرید. سعی كنید نظریاتی پویا ارائه دهید و به آنها اكتفا نكنید سعی كنید هر چیز مهمی را از خود بپرسید چرا؟ و ببینید چه اتفاقی می افتاد اگر اینچنین می شد؟
و نکته نهایی برای خلاق بودن این است که می‌توانید طوری رفتار کنید که اگرچه واقعا هم خودتان را قبول ندارید، اما انگار کاملا خودتان را قبول دارید؛ مثلا می‌توانید بیشتر کارهایی را انجام دهید که خودتان را هم خشنود می‌کند نه فقط دیگران را ، باید تلاش کنید به طور قاطع پاسخ منفی بدهید و «نه» گفتن را یاد بگیرید و با افرادی که رفتار مناسبی با ما ندارند کمتر معاشرت کنید. بدین ترتیب امکان آن را خواهیم داشت تا با روشی خلاقانه به فرصت‌های تازه‌ای دست یابید و احساس بهتری نسبت به خود داشته باشید.
فرآوری : مریم عطاریان
بخش خانواده ایرانی تبیان
منابع: همشهری آنلاین، پایگاه اطلاع رسانی پلیس ایران همراه با تغییرات و اضافات
مطالب مرتبط:
