کاشت حلزون شنوایی چگونه است؟

دستگاه حلزون شنوایی به طور مستقیم عصب شنوایی را تحریک می کند و به اشخاصی که ناشنوایی شدیدی دارند اجازه می دهد که اصوات را دریافت کنند.

گوش انسان از سه بخش تشکیل شده است که نقش حیاتی در شنیدن ایفا می کنند: گوش خارجی، گوش میانی و گوش داخلی.

اصوات توسط مجرای گوش خارجی وارد شده و سبب لرزش پرده گوش می گردند. سه استخوان کوچک در گوش میانی این لرزش را از پرده گوش به بخش حلزونی گوش در گوش داخلی هدایت می کنند. هر گونه اشکال در این هدایت، سبب کاهش شنوایی می گردد .

وقتی سه استخوان کوچک حرکت می کنند، ‌امواجی در مایع مجرای حلزونی به وجود می آورند و این امواج بیش از 16000 سلول ظریف شنوایی (سلول های مویی) را تحریک می کنند.

حرکت این سلول های مویی، باعث تولید یک جریان الکتریکی در عصب شنوایی می شود. این جریان از طریق سیستم عصبی تا مناطق شنوایی مغز رسیده و در آنجا به شکل صوت شناخته می شود.

انواع کم شنوایی

1- کم شنوایی انتقالی (هدایت)

هر مشکلی در گوش میانی یا خارجی که مانعی در برابر انتقال صوت باشد، می تواند موجب کم شنوایی انتقالی گردد. در بیشتر موارد، کم شنوایی انتقالی، موقتی و یا قابل اصلاح می باشد. در این نوع کم شنوایی، درمان دارویی یا جراحی می تواند مفید باشد. این کم شنوایی با سمعک نیز اصلاح می شود.

2- کم شنوایی حسی عصبی

هر گونه مشکلی در گوش داخلی می تواند موجب کم شنوایی حسی عصبی شود. در این حالت در بیشتر اوقات، سلول های مویی آسیب می بینند و عملکردی ندارند. اگر چه بسیاری از رشته های اعصاب شنوایی ممکن است سالم باشند و امواج الکتریکی را به مغز انتقال دهند، اما به علت آسیب سلول های مویی بدون پاسخ هستند. این کم شنوایی معمولا دائمی است.

3- کم شنوایی عصبی 

در بعضی موارد نادر، کم شنوایی عصبی در اثر آسیب عصب شنوایی یا فقدان آن ایجاد می گردد. در این نوع کم شنوایی، به دلیل عدم توانایی عصب در انتقال اطلاعات به مغز، استفاده از سمعک مفید نمی باشد. در این بیماران كاشت حلزون شنوایی نیز مفید نیست، زیرا برای كاشت حلزون شنوایی باید عصب شنوایی سالم و قادر به انتقال اطلاعات به مغز باشد. ولی کاشت پروتز در پایه مغز می تواند مفید باشد، ولی عمل معمول نیست.

دستگاه حلزون شنوایی

یک دستگاه الکترونیک است که بخشی از شنوایی را به افراد ناشنوا برمی گرداند. این دستگاه با عمل جراحی در گوش داخلی کار گذاشته می شود و توسط دستگاهی که در خارج از گوش قرار می گیرد فعال می شود. بر خلاف سمعک، این دستگاه صدا را بلندتر و آشکارتر نمی کند.

‌دستگاه حلزون شنوایی به طور مستقیم عصب شنوایی را تحریک می کند و به اشخاصی که ناشنوایی شدیدی دارند اجازه می دهد که اصوات را دریافت کنند. این دستگاه بدون استفاده از سلول های مویی آسیب دیده، صحبت ها و صداهای محیطی را به سیگنال های الکتریکی تبدیل کرده و این امواج را به عصب شنوایی می فرستد.

دستگاه حلزون شنوایی از چه قسمت هایی تشکیل شده است؟

- صدا از طریق میکروفون دریافت می شود و وارد آنالیز کننده گفتار می شود.

- آنالیز کننده، صداها را آنالیز و دیجیتالی کرده و به کدهای مشخصی تبدیل می کند.

- سیگنال های کدبندی شده از طریق سیم مربوطه به انتقال دهنده خارجی منتقل می گردد.

- انتقال دهنده، اصوات دیجیتالی را از طریق پوست به انتقال دهنده داخلی ارسال می کند.

- قسمت های داخلی دستگاه، اصوات دیجیتالی رابه اصوات الکتریکی تبدیل می کند.

- سیگنال های الکتریکی از طریق الکترودهای دستگاه به فیبرهای عصبی منتقل می شود.

- سیگنال های منتقل شده از طریق عصب شنوایی به مغز انتقال می یابد.

کاشت حلزون در چه کسانی موفقیت آمیز است؟

سن 18 ماه یا بیشتر

افت شنوایی عمیق دو طرفه

عدم استفاده مطلوب از سمعک و یا دیگر وسایل کمک شنوایی

عدم هر گونه ممنوعیت پزشکی

انگیزه بالا و داشتن انتظارات معقول

شرکت در برنامه های آموزشی تربیت شنوایی با تکیه بر مهارت های شنیداری و گفتاری

ارزیابی های پیش از کاشت حلزون

ارزیابی های شنوایی شناسی

استفاده آزمایشی از سمعک

معاینات پزشکی

مشاوره روانشناسی

فواید کاشت حلزون

افزایش آگاهی از اصوات محیطی

بهبود شناسایی اصوات گفتاری

تولید و افزایش مهارتهای لبخوانی

گرچه سطح موفقیت یک فرد نمی تواند قابل پیش بینی باشد، اما استفاده دراز مدت از توانبخشی شنوایی می تواند سبب بالا بردن موفقیت گردد.

چه کسی عمل کاشت حلزون را انجام می دهد؟

متخصصین گوش و حلق و بینی، عمل جراحی کاشت حلزون را انجام می دهند، ولی آنها به تنهایی قادر به انجام این کار فوق تخصصی نمی باشند. در کلینیک مخصوص کاشت حلزون، یک تیم پزشکی شامل: متخصص گوش و حلق و بینی، شنوایی‌سنج، گفتاردرمان، روانپزشک، پرستار و دیگر افراد مورد نیاز است.

چگونه عمل انجام می شود؟

عمل کاشت حلزون شنوایی تحت بیهوشی عمومی انجام گرفته و حدود 2 تا 3 ساعت طول می کشد. در این روش جراحی، لازم است که بیمار یک یا چند روز در بیمارستان بستری گردد که این مدت بستگی به دستگاه مورد استفاده و ساختار گوش داخلی دارد.

بعد از عمل کاشت حلزون چه باید کرد؟

مراقبت ها و آموزش های بعد از عمل حدود یک ماه تا 45 روز بعد از عمل جراحی انجام می شود. پزشکان به شما یاد می دهند که چگونه از این دستگاه ها مراقبت کنید و چگونه از این طریق به صداها گوش دهید.

بعضی از کاشت ها به زمان طولانی تری برای تنظیم شدن و آموزش مربوطه نیاز دارند. همچنین ممکن است تیم توانبخشی از شما بخواهند تا برای انجام معاینات دوره ای و در صورت لزوم تنظیم دوباره پردازنده گویایی، به کلینیک مراجعه کنید.

توصیه ها

- دستگاه کاشت حلزون شنوایی نمی تواند شنوایی کاملا طبیعی را به شما بازگرداند و میزان مفید بودن آن از فردی به فرد دیگر فرق می کند.

- این دستگاه برای تعداد معدودی از بیماران مفید نیست.

- بیشتر استفاده کنندگان به این نتیجه رسیده اند که این دستگاه به آنها کمک می کند تا با کمک لب خوانی تکامل یافته تری بتوانند ارتباط بهتری برقرار سازند. البته بیش از نیمی از آنها قادرند که بدون نیاز به نشانه های بینایی، صحبت ها را تشخیص دهند.

- بچه هایی که حدود سن 2 سالگی عمل کاشت حلزون شنوایی را انجام می دهند، شنوایی بهتر و نزدیک تری به حالت طبیعی دارند.

مریم سجادپور

بخش سلامت تبیان

سایت پزشکان ایران

سایت دانشگاه علوم پزشکی مشهد

سایت انجمن گوش و حلق و بینی ایران