در این مقاله، اطلاعاتی کامل درباره زخم معده برای شما بیان می کنیم.
چه چیزی باعث بروز زخم معده میشود؟
پزشکان زمانی معتقد بودند که استرس و مصرف غذاهای اسیدی باعث زخم معده میشوند، ولی در حال حاضر این گفته صحیح نیست.
بیشتر زخمهای گوارشی در اثر یک عفونت بوجود می آیند. این عفونت توسط باکتریای به نام هلیکوباکترپیلوری ایجاد میشود.
اسید و سایر شیره های گوارشی که توسط معده ترشح میشوند نیز با از بین بردن لایه داخلی معده، باعث بروز زخم میشوند. این حالت زمانی اتفاق می افتد که بدن شما اسید زیادی تولید کند یا لایه داخلی معده شما به طریق دیگری آسیب دیده باشد.
فشارهای عصبی و جسمی باعث ایجاد زخم معده نمی شوند، ولی می توانند آن را بدتر کنند.
همچنین مصرف داروهای ضدالتهاب میتواند باعث زخم معده شود. هرچند که بیشتر افراد بدون بروز هیچ مشکلی این داروها را مصرف میکنند، ولی مصرف طولانی مدت آنها باعث آسیب دیواره معده و بروز زخم معده میشود.
این داروها شامل: آسپیرین، ایبوپروفن، ناپروکسن، کتوپروفن و برخی داروهای درمان کننده بیماری آرتریت (درد و ورم مفاصل) است.
در زخم معده، تعداد وعدههای غذایی خود را افزایش دهید تا معده تان خالی نماند، یعنی به جای 3 وعده غذایی، 6 وعده بخورید، ولی میزان غذای مصرفی در هر وعده را نسبت به قبل کم کنید.
علائم وجود زخم معده چیست؟
- با خوردن غذا یا نوشیدن مایعی، علائم بهتر میشوند و بعد از یک تا دو ساعت بدتر می گردند (البته در زخم دئودنوم)
- با خوردن غذا یا نوشیدن مایع، علائم بدتر میشوند (در زخم معده)
- درد معده شدید، طوری که شما از خواب شب بیدار می کند.
- احساس سریع سیر شدن
- احساس سنگینی، نفخ، سوزش یا درد خفیف در معده
- تهوع
- کاهش وزن ناگهانی
-
چطور پزشک می فهمد که زخم معده دارید؟
پزشک درباره علائمی که دارید، از شما سوال می کند و ممکن است قبل از نوشتن آزمایشی برای شما، دارو به شما دهد، زیرا اغلب زخمهای گوارشی در طی یک هفته یا بیشتر از دوره درمان با دارو، بهتر میشوند. اگر شما با مصرف دارو بهتر شوید، نیازی به آزمایش نیست.
ولی اگر بهتر نشدید، پزشک برای شما آندوسکوپی یا عکسبرداری با اشعه ایکس را می نویسد تا وضعیت معده شما را بررسی کند. در روش آندوسکوپی، پزشک توسط لوله باریکی که از دهان وارد معده شما می کند و سر آن نور است، داخل معده را میبیند و ممکن است از لایه داخلی معده، نمونه برداری کند (یعنی تکهای بردارد) تا وجود هلیکوباکترپیلوری را بررسی کند. آزمایش خون و آزمایش تنفس نیز برای تشخیص هلیکوباکترپیلوری به کار میروند.
زخم معده چگونه درمان میشود؟
یک راه برای درمان زخم معده، از بین بردن هلیکوباکترپیلوری در معده است. برای از بین بردن این باکتری، پزشک آنتیبیوتیک های خاصی را برای شما تجویز می کند.
راه های دیگر شامل کاهش تولید اسید معده، خنثی کردن این اسید و محافظت از قسمت های زخمی در معده است. داروهای خاصی برای هر یک از این موارد توسط پزشک تجویز میشود.
مدت زمان درمان هر یک از موارد بالا، توسط پزشک به شما گفته میشود.
همچنین باید از کشیدن سیگار و مصرف الکل خودداری کرد، زیرا این ها باعث آسیب دیواره مجرای گوارشی و معده میشوند.
آیا غذایی که میخوریم، روی زخم معده تأثیر می گذارد؟
این تأثیر امکان دارد، ولی در همه افراد اتفاق نمیافتد. غذاها یا نوشیدنیهایی که درد معده را بیشتر میکنند شامل قهوه، چای، کاکائو، شکلات، عصاره گوشت، الکل، فلفل سیاه، پودر فلفل تند، دانه خردل و جوز است. اگر با مصرف این مواد غذایی دچار درد شدید، باید از خوردن آنها پرهیز کنید.
در کل باید برنامه غذایی متعادلی داشته باشید. اگر درد دارید، باید سعی کنید حجم هر وعده غذایی خود را کم کنید، ولی تعداد وعدههای غذایی خود را افزایش دهید تا معدهتان خالی نماند، یعنی به جای 3 وعده غذایی، 6 وعده بخورید، ولی میزان غذای مصرفی در هر وعده را نسبت به قبل کم کنید.
از مصرف مواد غذایی حاوی کافئین مثل قهوه و چای پررنگ و نوشابه سیاه خودداری کنید، البته به مقدار کم و با معده پر می توانید از آنها استفاده کنید
آیا زخم معده خطرناک است؟
بیشتر کسانی که زخم معده دارند، فقط درد معده دارند. برخی افراد هم هیچ نوع علامتی ندارند. زخمها باعث ایجاد سایر مشکلات جسمی هم میشوند؛ گاهی اوقات خونریزی میکنند. اگر زخمها خیلی عمیق شوند، می توانند دیواره معده را سوراخ کنند. همچنین زخمها میتوانند باعث انسداد معده شوند، یعنی از عبور غذا در معده جلوگیری کنند که در این حالت، تهوع، استفراغ و کاهش وزن دیده میشود.
در صورت مشاهده علائم هشداردهندهی زیر، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
علائم هشدار دهنده ای که نشان می دهند زخم شما بدتر شده است:
1- استفراغ خونی
2- بالا آوردن غذایی که چند ساعت یا چند روز قبل خورده شده است.
3- احساس سرما یا مرطوب بودن پوست
4- احساس ضعف یا سرگیجه غیرعادی
5- مدفوع خونی (خون ممکن است مدفوع شما را سیاه رنگ یا قیریشکل کند)
6- احساس تهوع مداوم یا استفراغ کردن مکرر
7- احساس درد شدید و ناگهانی
8- کاهش وزن پایدار
9- با مصرف دارو، دردتان کم نشود.
10- درد به قسمت پشت بدن کشیده شود.
توصیه های اساسی برای بهبود زخم معده
- سیگار نکشید.
- از مصرف داروهای ضدالتهاب مثل آسپیرین و بروفن خودداری کنید.
- از مصرف مواد غذایی حاوی کافئین مثل قهوه و چای پررنگ و نوشابه سیاه خودداری کنید، البته به مقدار کم و با معده پر میتوانید از آنها استفاده کنید.
- از نوشیدن الکل خودداری کنید.
- از مصرف غذاهای تند و ادویهدار خودداری کنید، زیرا باعث سوزش معده میشوند.