روزهای سخت پژاک آسان می‌شود؟

طی هفته های اخیر، از یك سو سپاه پاسداران حملات گسترده ای را علیه پژاك انجام داده است، از سوی دیگر تركیه هر روز عرصه را بر پ.ك.ك تنگ تر و تنگ تر می كند و البته مقامات عراق هم كه تا كنون موضع چندان شفافی در برابر این گروه نداشتند، اخیرا حضور اعضای این گروه در خاك كشورشان را غیرقانونی خوانده اند.

پ.ك.ك مخفف عبارت "پارتیا کارکغ•رغژن کوردستان" و در زبان كردی به معنی "حزب کارگران کردستان" است. پ.ك.ك گروهی چپ‌گرا و مسلح در کردستان ترکیه است و خواستار ساخت دولتی مستقل و کردنشین در جنوب شرقی ترکیه است. افكار تئوریك چپ‌گرایانه از جمله ویژگی های بارز این گروه در ابتدای تشكیل بود، بطوریكه نقش داس و چكش در میان رنگ قرمز اولین پرچم این گروه خودنمایی می كرد اما خیلی زود این تفكرات چپگرایانه رنگ و بوی پراتیك به خود گرفت و فعالیت های آن كم كم به سمت اقدامات تروریستی سوق پیدا كرد.

بنیان‌گذار و رهبر این حزب یکی از مخالفان کرد حکومت ترکیه به نام عبدالله اوجالان است که هواداران بسیاری در میان کردهای ترکیه و برخی دیگر کشورهای منطقه دارد والبته در حال حاضر در زندانی در جزیره امرالی در نزدیکی استانبول به سر می‌برد.

سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا ، آمریکا، ترکیه و ایران این حزب را گروهی تروریستی اعلام کرده‌اند. این حزب در دهه 70 به عنوان یک سازمان ظهور کرد و در اواخر دهه 80 و دهه 90 بخش اعظم جنوب شرقی ترکیه صحنه درگیری نظامی میان این گروه و ارتش ترکیه بود.

این گروه تروریستی در حملات خود افراد غیرنظامی و حتی گردشگران را مورد هدف قرار داده است و حتی کردها نیز از حملات این گروه در امان نمانده اند. برای مثال، در سال 1987 سی نفر از اهالی یك روستای کرد نشین توسط افراد این گروه قتل عام شدند كه در میان كشته شده ها 16 کودک، 6 زن و تنها 4 مرد دیده می شدند. در سال 2006 نیز انفجار بمب در دیابکر توسط این گروه 11 کشته برجای گذاشت که 5 تن از آنها کودک بودند.

یكی از شاخه های مشهور پ.ك.ك، پژاک یا "پارتیا ژیانا ئازادا کوردیستانغژ" یعنی "حزب حیات آزاد کردستان" نام دارد كه یک گروه شبه نظامی چپ‌گرا در کردستان ایران است و خود را شاخه ایرانی پ.‌ک.‌ک معرفی می کند. فعالیت این گروهک بیشتر در مرز بین ایران، عراق و ترکیه و منطقه قلعه رش در استان آذربایجان غربی و منطقه اورامانات از توابع استان کرمانشاه، ایوان از توابع ایلام، مریوان و منطقه چهل چشمه از توابع استان کردستان و بخش شرقی کوهستان قندیل در کردستان عراق است و تحت هدایت و رهبری گروه پ.ک.ک فعالیت می کند.

گروهک پژاک كه در 4 آوریل 2003 یعنی در روز تولد عبدالله اوجلان ـ رهبر زندانی گروهک پ.ک.ک ـ تاسیس شد از سوی ایران و آمریکا در فهرست گروه های تروریستی طبقه بندی می شود ولی هم دولت ایران و هم فرماندهان حزب های ایرانی کرد می گویند پژاک مذاکرات مستقیم و غیر مستقیم با مسئولان آمریکایی داشته است. پژاك نیز همچون گروه بالادستی خود یعنی پ.ك.ك فعالیت های خود را با اسلحه پیش می برد و گردانندگان این گروه چندین بار تاكید كرده اند كه حتی اگر قصد براندازی نظام حاكم بر ایران را نداشته باشند، باز هم با استفاده از ادبیات گلوله با آن مبارزه می كنند.

طی سال های مختلف فعالیت پ.ك.ك و گروهك پژاك، این گروه ها همواره از سوی ایران و تركیه تحت فشار قرار گرفته اند و حتی مرزهای ایران و تركیه با عراق بعضا محل درگیری های خونین میان اعضای این گروه تروریستی با نیروهای مسلح ایران یا تركیه بوده است. حملات متعدد سپاه پاسداران به پژاك در مرزهای غربی كشورمان و حمله های هوایی و زمینی ارتش تركیه به مواضع پ.ك.ك در مناطق مرزی جنوب این كشور طی ماه های گذشته، آخرین نمونه از این درگیری ها محسوب می شود.

پس از آنكه در اوایل سال جاری (1390) در عملیات ارتش تركیه در جنوب شرق این كشور 12 تن از اعضای پ.ك.ك كشته شدند و چهار تن دیگر نیز خود را تسلیم كردند و همچنین بر اثر انفجار مین در استان هكاری یك سرباز ارتش تركیه كشته شد، در اواخر اردیبهشت، عبدالله اوجالان رهبر زندانی پ.ك.ك در دیدار هفتگی با وكلای خود، تهدید كرد كه اگر مساله كردهای تركیه حل نشود طی سه ماه، دولت اردوغان را سرنگون خواهد كرد و همین مساله موجب بروز تحركات جدید گروه متبویش شد اما نه تنها وعده او عملی نشد بلكه طی هفته های پس از آن ارتش تركیه حملات گسترده ای را بویژه از توسط جنگنده های خود علیه مواضع پ.ك.ك انجام داد.

حدود یك ماه بعد، مخالفان كرد دولت تركیه اعلام كردند كه رهبر زندانی آنها‌، تا چند ماه دیگر آتش بس با دولت تركیه را تمدید كرده است. پ.ك.ك در بیانیه خود در همین رابطه اعلام كرد كه عبدالله اوجالان همچنین از پارلمان جدید تركیه خواسته است تا هرچه سریعتر كار بر روی یك قانون اساسی جدید را كه به خواسته های اقلیت كرد در این كشور پاسخ دهد‌، آغاز كند.

اما حدود دو ماه بعد در پی انفجار بمبی در منطقه جنوب شرق تركیه هشت تن از نیروهای نظامی این كشور كشته شدند و مقامات ترك، پ.ك.ك را عامل اصلی این بمب‌گذاری معرفی كردند و البته گزارش های مختلفی نیز از فعالیت های نظامی این گروه منتشر شد و همین مساله كه با آتش بس بین تركیه و پ.ك.ك مغایر بود، موجب شد كه تركیه حملات گسترده تری را علیه این گروه ترتیب دهد.

در حملات ارتش تركیه به مواضع پ.ك.ك و بمباران این مواضع در شمال عراق توسط جنگنده های این كشور، تعداد قابل توجهی از اعضای این گروه كشته و زخمی و همچنین حدود دویست نفر به اتهام همكاری یا عضویت در این گروه بازداشت شدند. این حملات، اعتراضاتی را نیز در پی داشت؛ بطوریكه مسعود بارزانی، رئیس منطقه كردستان عراق تهدید كرد كه اگر بمباران‌های تركیه در منطقه مرزی "جبل قندیل" ادامه پیدا كند خود او به آن منطقه می‌رود و در آنجا تحصن خواهد كرد. مسعود بارزانی همچنین تاكید كرد كه وی و جلال طالبانی، رئیس جمهوری عراق تلاش های گسترده ای را آغاز كرده اند تا یك اجماع جهانی جهت متوقف كردن حملات تركیه به وجود آورند.

در بخش دوم این مقاله به این مساله خواهیم پرداخت كه چطور افزایش فشارها و عملیات های ضربتی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی علیه شاخه ایرانی پ.ك.ك یعنی پژاك موجب تنگ تر شدن عرصه برای این اشرار شده است.