دادگاه نخست وزیر سابق اوکراین

دادگاه اوکراین، نخست وزیر سابق این کشور را در حالی محکوم کرده است که بسیاری از صاحب نظران آن را تسویه حساب رییس جمهور فعلی این کشور با وی می دانند.

بر اساس این حکم که در دادگاه کیف صادر شده است، یولیا تیموشنکو، نخست وزیر پیشین اوکراین به تحمل هفت سال زندان و پرداخت دویست میلیون دلار غرامت به شرکت ملی نفت و گاز محکوم شده است.

بر اساس اتهامات اعلام شده از سوی دادستان اوکراین، وی متهم است که درسال 2009 میلادی در انعقاد قرارداد واردات گاز از روسیه از قدرت خود سو استفاده کرده، مخالفان می گویند که این قرارداد با شرایط سخت و قیمت بالا به اوکراین تحمیل شده است.

تیموشنکو پس از قرائت حکم خطاب به مردم گفت: این حکم و این فشارهای سیاسی، عقبگرد اوکراین به سال 1937 است. من از مردم می خواهم از اوکراین، آزادی و دموکراسی دفاع کنند. دستهایم را پایین نخواهم آورد. علیه این رژیم سرکوبگر مبارزه کنید، من با شما هستم و هراسی به دل راه نمی دهم. ما مبارزه خواهیم کرد. این دادگاه نشان داد که دستگاه قضایی اوکراین به قوانین واقعی نمی نهد و هیچکس در اوکراین نمی تواند به آن اطمینان کند. بجنگید و با هم باشید.

هواداران تیموشنکو طرح این اتهام را انتقام گیری سیاسی رقیب انتخاباتی اش ویکتور یانکویچ می دانند که در انتخابات ریاست جمهوری سال 2010 توانست با اختلاف آرای جزیی یولیا تیموشنکو را شکست دهد. همچنین اتحادیه اروپا و آمریکا که از متحدان نخست وزیر سابق به شمار می روند نیز این اتهامات را بی اساس می دانند. اتحادیه اروپا پیش تر اوکراین را تهدید کرده بود که در صورت محکومیت تیموشنکو، در قراردادهای تجاری خود با این کشور تجدید نظر خواهد کرد.

رئیس دوره ای اتحادیه اروپا نیز در این زمینه گفته است: بدون شک، حکم دادگاه اوکراین یکی از موانع تماس مستقیم بوده و تاثیری منفی بر مذاکرات اوکراین و اتحادیه اروپا خواهد داشت، اما مطمئنم که باید به مذاکراتمان برای همکاری با اوکراین ادامه دهیم. ما نباید مردم اوکراین را مجازات کنیم.

خوزه مانوئل باروسو، رئیس کمیسیون اروپا نیز در این زمینه گفته است: به اعتقاد من، تقویت روایط با اوکراین بسیار مهم است. در عین حال، انتظار داریم اوکراین حکومت قانون، حقوق بشر حقوق اولیه و استقلال دستگاه قضائیه را حفظ کند.

سخنگوی اتحادیه اروپا افزود:

از سوی دیگر سخنگوی اتحادیه اروپا نیز با تاکید بر اینکه اتحادیه اروپا سیاستهای خود را در قبال اوکراین مورد بررسی قرار خواهد داد، تصریح کرده است: میزان احترام مقامات اوکراین به ارزشهای جهانی و حکومت قانون، و بویژه نحوه برخوردشان به موارد اخیرمیتواند تاثیرات خطیری بر روابط میان اتحادیه و اوکراین داشته باشد.

در مجموع تحلیلگران، اتحادیه اروپا را در این مساله در کنار سایر مسایل اقتصادی مترتب این قاره، شرایط دشواری می بینند.

آماندا پول، از مرکز مطالعات اروپا در این زمینه می گوید: اتحادیه در شرایط دشواری است. بدون شک می خواهد به روابطش با اوکراین بعنوان یک کشور مهم ادامه دهد و این توافقها می توانند تاثی مهم بر تغییر روند ها در اوکراین داشته باشند. در عین حال، روشن است که نمی توانند وقایع امروز را نادیده گرفته و بگذارند از کنارشان رد شود.

از سوی دیگر محکومیت تیموشنکو واکنش بسیاری از کشورها را برانگیخته است. از جمله این کشورها روسیه است که نسبت به موضوع واکنش نشان داده است. ولادیمیر پوتین، نخست وزیر روسیه از نخستین کسانی بود که به تصمیم دادگاه واکنش نشان داد.

او گفته است: نمی فهمم چرا تیموشنکو محکوم شد، او هیچ قراردادی امضا نکرد. قراردادها توسط شرکت های تجاری گازپروم و شریک اوکراینی اش امضا شده اند.

در پی صدور حکم نیز هواداران وی به خیابان های کی اف آمده و با نیروهای امنیتی درگیر شدند.

یکی از هواداران تیموشنکو که در تظاهرات شرکت کرده بود با اشاره به این حکم دادگاه گفته است که معترضان تصمیم گرفته اند تا به یانوکوویچ اولتیماتوم دهند تا استعفا دهد.

این در حالی است که یولیا تیموشنکو، سیاستمداری با تحصیلات اقتصادی است که پس از انقلاب نارنجی وارد عرصه قدرت در این کشور شد. او در واقع به نوعی در جریان قرارداد گاز با روسیه به بحران پیش آمده در زمستان سال 2009 بین اتحادیه اروپا و روسیه در مورد صدور گاز پایان داد. پیش از این نیز یکبار دیگر هم در سال 2010 در ارتباط با اتهامات ناشی ازعقد قرارداد گاز با روسها، تیموشنکو حدود یک ماه زندانی و پس از آن آزاد شده بود.

او که همواره پس از استقلال اوکراین در حلقه نزدیکان قدرت قرار داشت، با پیوستن به اپوزیسیون به ستاره انقلاب نارنجی اوکراین تبدیل شد. پله های ترقی را بسرعت پیمود و اولین زن نخست وزیر در تاریخ این کشور شد. اما متحد سابق، هشت ماه بیشتر او را تحمل نکرد. او در سپتامبر 2005 از کابینه جدا شد. دو سال زمان لازم بود تا بار دیگر ویکتور یوشچنکو رییس جمهوری وقت اوکراین، باردیگردست یاری به سوی او دراز کند. اینبار تیموشنکو بیش از دو سال نخست وزیر اوکراین باقی ماند. در پی بحران گاز که دامنه آن اروپای غربی را هم در برگرفته بود، این او بود که با ولادیمیر پوتین نخست وزیر روسیه به پای میز مذاکره نشست. بحران صادرات گاز روسیه به اتحادیه اروپا در پی گفتگوهای پشت پرده آنها حل شد، اما تبعات آن مذاکرات شخص تیموشنکو را رها نکرد و به گفته تحلیل گران امروز شاید او تاوان خدمت آنروز خود به اروپاییها را باید بپردازد.

هم اکنون این مساله در اتحادیه اروپا اذهان بسیاری از سیاستمداران این قاره را به خود مشغول داشته است. بحران‌های سیاسی داخل این اتحادیه د رکنار بحران‌های اقتصادی رو به گسترش در این قاره سبب شده است که اوضاع اتحادیه نامطلوب جلوه کند و تمامی اعضا را برای یافتن راه‌حل مناسب به تلاش وادارد.