تبیان، دستیار زندگی
ویژگی های شخصیتی ، استعداد های موروثی ، و نوع روابط خانوادگی ، می توانند نقش مهمی در پیدایش بزهکاری نوجوانان داشته باشند ...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

سیندرلای بزهکار

ویژگی های نوجوانان بزهکار


ویژگی های شخصیتی ، استعداد های موروثی ، و نوع روابط خانوادگی ، می توانند نقش مهمی در پیدایش بزهکاری نوجوانان داشته باشند .
سیندرلای بزهکار

بزهکاران یک نیمرخ روان شناختی مشخصی ندارند ، ولی غالبا در بین آنان خصوصیات زیر دیده شده است :

جسارت اجتماعی، نافرمانی ، فقدان انگیزه ی پیشرفت ، خصومت ، بدبینی ، رفتار مخرب و فقدان خویشتنداری . علاوه بر این آن ها فاقد احساس همدلی بوده و در استدلال اخلاق اجتماعی و توانایی حل مسایل بین فردی ضعیف ترند . این ویژگی ها عمدتا انعکاسی از خودپنداره ی ضعیف ، احساس طرد شدگی و ناکامی در بیان نیازهای شخصی آن هاست.

برخی از محققین معتقدند که تشخیص بزهکاری حتی از سنین 10 سالگی امکان پذیر است . کودکانی که از دید همسالان خود مسئله ساز ، شرور ، غیر محبوب و فاقد صداقت هستند ، آمادگی بیشتری برای رفتارهای نابهنجار از جمله بزهکاری دارند . در عین حال کودکانی که معلمان ، آنان را « ناسازگاران پرخاشگر» می نامند ، زمینه ی مساعدتری برای گرایش به بزهکاری دارند.

در اکثر کشورهای جهان ، کلمه بزهکار به فرد 13 الی 18 ساله ای اطلاق می شود که مرتکب عمل خلاف قانون شده باشد . ارتکاب به بعضی اعمال نظیر دزدی ، قتل ، مصرف مواد ، و تجاوز جنسی و حمله های تعرض آمیز برای همه گروه های سنی جرم یا جنایت تلقی می شود ؛اما مبادرت به برخی اعمال نظیر گریز از مدرسه ، فرار از منزل یا حتی مصرف سیگار در مورد بزرگسالان بلا مانع است ، در حالی که همین اعمال در مورد نوجوانان ، "بزه"  محسوب می شوند . این گونه رفتارها را می توان بزه های ویژه یا موقعیتی نامید .

درصد بزهکاری در اوایل نوجوانی افزایش دارد، در اواسط این دوران نسبت آن کم و بیش ثابت است و دراواخر نوجوانی سیر نزولی دارد

میزان این افزایش در پسران و دختران متفاوت است . حتی بین نوع اعمال خلافی که دختران و پسران مرتکب می شوند ، تفاوت های بارزی وجود دارد . به عنوان مثال ، پسران غالبا دست به اعمالی چون دزدی ، سرقت ، قتل یا تجاوز جنسی می زنند ، در حالی که دختران به جرایمی چون دزدی اشیا از مغازه ها ، فرار از منزل یا داشتن روابط نامشروع مبادرت می ورزند .

در سال های اخیر درصد موارد بزهکاری دختران و پسران به یکدیگر نزدیکتر شده است ، گرچه هنوز پسران درصد عمده ای از بزهکاران را تشکیل می دهند .

در مورد علل پیدایش بزهکاری و برخورد با نوجوانان بزهکار پژوهش های زیادی صورت گرفته است .

در ادامه این مقاله به برخی یافته های کشورهای صنعتی جهان و ایران اشاره می کنیم :

بهره ی هوشی

به طور معمول اکثریت بزهکاران از بهره ی هوشی متوسط برخوردارند ، گرچه در بین آن ها موارد عقب ماندگی به میزان خفیفی بالاتر است. در مجموع میانگین بهره ی هوشی آن ها کمی پایین تر از حد متوسط است . این یافته نشان می دهد که اکثریت بزهکاران ، از هوش بالایی برخوردار نیستند . جالب است که در تحقیقات انجام شده در ایران نیز این یافته ها تایید شده است.

سیندرلای بزهکار
فقر

یکی از عوامل زمینه ساز بزهکاری فقر اقتصادی است . در مناطق فقیرنشین به طور معمول درصد بزهکاری بیشتر است . زمانی که فقر مالی با نابرابری شدید اقتصادی همراه باشد، این افزایش شدت بیشتری پیدا می کند.

ساختار اجتماعی

عامل زمینه ساز دیگر ، ساختار اجتماعی است . به نظر می رسد که درصد بزهکاری در جوامعی که قوام اجتماعی سست شده و انسجام های خانوادگی ضعیف باشند ، افزایش می یابد. در اینگونه جوامع پیوندهای خانوادگی ، به ویژه خانواده های گسترده متزلزل و فضای جامعه برای ارتکاب به اعمال خلاف هموار می شود . شاید به همین دلیل در سال های اخیر موارد بزهکاری در حومه شهرهای بزرگ افزایشی چشمگیر داشته است . به طور معمول ساکنین حومه های شهرهای بزرگ را مهاجرینی تشکیل می دهند که با یکدیگر ریشه های قومی مشترک نداشته و ممکن است به طور ثابت در یک مکان باقی نمانند . این خانواده ها سنت های دیرینه مشترکی نداشته و حتی فاقد یک هویت محلی هستند . با این وصف هنوز درصد بزهکاری در مراکز شهرهای بزرگ بیشتر و در شهرستان های کوچک و روستاها به مراتب پایین تر است.

وراثت

عامل دیگری که گهگاه بدان اشاره می شود ، وجود زمینه های موروثی یا فیزیولوژیکی است . پژوهش در مورد کودکان فرزند خوانده نشان داده است که میزان بزهکاری و جنایت آن ها به والدین اصلی نزدیکتر است . این یافته ، خود بیانگر نقش وراثت به عنوان عامل زمینه ساز بزهکاری است.

یک پژوهش موردی که روی 15 جنایتکار حرفه ای انجام گرفت نشان می دهد که همه ی آن ها در دوران کودکی تجربه مشترکی داشته اند و آن ضربه ای است که پس از تصادف یا زمین خوردن به سر آن ها وارد شده است . از بین آنان 12 نفر دچار آسیب مغزی شده بودند . گرچه نمونه آماری این پژوهش برای نتیجه گیری کافی نیست ، ولی می توان این یافته را به عنوان راه گشایی برای تحقیقات بعدی در نظر گرفت

جنسیت

آنچه درباره صفات شخصیتی بزهکاران مطرح شد، بیشتر وصف حال پسران بزهکار است . گرچه دختران بزهکار نیز از صفت های شخصیتی خاصی برخوردارند . پژوهش روان شناسان نشان می دهد که صفات زیر در بسیاری از دختران بزهکار مشاهده شده است :

*   فقدان استقلال روانی و وابستگی به اطرافیان

*  بدبینی شدید نسبت به اطرافیان و به ویژه مراجع قدرت که غالبا این بدبینی عمیق از تجارب تلخ دوران کودکی آن ها نشات می گیرد .

* پیشداوری و جداسازی اجتماعی . این دختران غالبا قربانی داغ اجتماعی و تعصب اطرافیان بوده اند .

* دختران بزهکار از افکار رویایی خاصی برخوردارند . بسیاری از آنان انتظار دارند که توسط شخص خاصی که احتمالا همسر آینده ی آن ها خواهد بود ، از منجلاب زندگی نجات پیدا کنند . به نقل از روان شناسان آن ها به افسانه ی سیندرلا اعتقاد دارند .

سیندرلای بزهکار

احتمالا مهمترین عامل در پیش بینی بزهکاری نوجوانان ، کیفیت روابط خانوادگی آن هاست . به طور کلی بزهکاران ، در خانواده های سهل انگار، نامتعادل یا بی اندازه سخت گیر رشد کرده اند که در آن ها والدین برای برقراری انضباط بیشتر به تنبیه های بدنی متوسل می شوند.

فقدان نظارت خانوادگی

تحقیقات اخیر در کشور انگلستان نشان  می دهد که فقدان نظارت خانوادگی ، مهمترین عامل در ایجاد بزهکاری است . در این خانواده ها، کودکان نیازی نمی بینند که به والدین خود درباره ی رفت و آمد ها یا مکانی که در آنجا وقت خود را سپری می کنند ، توضیح دهند . به نظر می رسد که در این خانواده ها ، کودکان تابع مقررات خاصی نیستند و والدین در مقابل رفتار فرزندان خود ، واکنش های غیر قابل پیش بینی و ناهمسان دارند.

کمبود محبت

از ویژگی های دیگر خانواده های نوجوانان بزهکار می توان به فقدان ارتباط صمیمی ، تفاهم متقابل و کمبود محبت اشاره کرد . دراین خانواده ها خصومت های متقابل ، احساس طرد شدگی ، بی تفاوتی ، جروبحث و خشونت های شدید مشاهده  می شود . والدین نوجوانان بزهکار غالبا نسبت به فعالیت های تفریحی و آموزشی فرزندان خود بی تفاوت هستند و بسیاری از آنان شخصا مشکلات عاطفی و حتی پرونده های جنایی دارند .

طبق یک بررسی ، 39 درصد از پسران بزهکار دارای پرونده ی جرم و جنایت هستند

طلاق

در خانواده هایی که والدین از یکدیگر متارکه می کنند ، موارد بزهکاری افزایش می یابد . یادآور می شویم در خانواده هایی که والدین از یکدیگر جدا نمی شوند ، ولی فضای خانواده توام با خصومت، بی تفاوتی و فقدان همبستگی و یکپارچگی است ، درصد بزهکاری افزایش بیشتری دارد.

نتایج تحقیق اختلالات رفتاری در دانش آموزان ایرانی

سیندرلای بزهکار

در بررسی عوامل روانی – اجتماعی موثر در ایجاد و بروز اختلالات رفتاری دانش آموزان ایرانی سنین 10 الی 18 سال که توسط مولفان و پژوهشگران  انجام گرفت ، نتایجی به دست آمد که به ذکر پاره ای از مهمترین آن ها می پردازیم :

بین مشخصات فردی دانش آموزان بزهکار و غیر بزهکار اختلاف وجود دارد.

* اکثریت بزهکاران در مقطع تحصیلی راهنمایی قرار دارند .

* دانش آموزان بزهکار بیش از دانش آموزان دیگر در مدرسه قانون شکنی می کنند .

* دانش آموزان بزهکار در مقایسه با دانش آموزان غیر بزهکار، در سنین خردسالی یکی از والدین خود را از دست داده اند.

* سن پدران دانش آموزان بزهکار بیش از 50 سال است .

* درصد بیشتری از دانش آموزان بزهکار ، به خانواده های بیکار تعلق دارند.

* در بین دانش آموزان بزهکار ، اختلالات شخصیتی  به چشم می خورد .

* دانش آموزان بزهکار از دید معلمان از بهره هوشی متوسط یا پایین تر برخوردارند.

*  بزهکاران در مقطع سنی 12 تا 16 سالگی بیشتر از مقاطع سنی دیگر است .

* مادران دانش آموزان بزهکار غالبا خانه دار هستند.

سرور حاجی سعید

بخش خانواده ایرانی تبیان


مطالب مرتبط :

انحطاط به شکل کاملا جدی

نوجوان ایرانی ،سلام!

سفید مده یا برنزه؟

دخترانی که آرایش می کنند

از خود شده بیگانه

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.