ابراز وجود بدون گستاخی
مقدمه: جرات مندی را می توان ابراز صادقانه نظرات، احساسات و نگرش ها بدون احساس ترس و اضطراب دانست. با چنین مهارتی قادر خواهید بود که مانع سوء استفاده دیگران شده و از تحمیل نظرات و خواسته های دیگران جلوگیری کنید.
آیا تا به حال در شرایطی قرار گرفته اید که علی رغم میل خود مجبور به پذیرفتن خواسته دیگران باشید؟ آیا قادرید تمجید و تحسین دیگران را بپذیرید؟ تا به حال در جمع هایی قرار گرفته اید که نتوانید مخالفت خود را با نظر دیگران ابراز کنید؟ آیا می توانید نارضایتی های خود را بیان کنید؟
به نظر میرسد که تقریباً همه آدم ها تجربه چنین مواردی را دارند.با این وجود برخی افراد بیش از دیگران چنین مشکلاتی را تجربه می کنند. اگر پاسخ شما به سوال های مورد نظر منفی باشد در خصوص رفتار قاطعانه دچار مشکل هستید.
تعریف رفتار جرات مندانه(ابراز وجود)
مهارت جرات ورزی و ابراز وجود زیر مجموعه ارتباط موثر، یکی از مهارت های زندگی است که توسط سازمان جهانی بهداشت اعلام شده است. رفتار جرات مندانه یک رفتار بین فردی است که شامل ابراز صادقانه و نسبتاً صریح افکار و احساسات است به نحوی که از نظر اجتماعی مناسب بوده و احساسات و آسایش دیگران نیز در آن مدنظر باشد.
جرات مندی را می توان ابراز صادقانه نظرات، احساسات و نگرش ها بدون احساس ترس و اضطراب دانست. با چنین مهارتی قادر خواهید بود که مانع سوء استفاده دیگران شده و از تحمیل نظرات و خواسته های دیگران جلوگیری کنید. ابراز وجود با توجه به نقش فزاینده خود در زندگی بسیار قابل توجه و مهم است. افرادی که در این زمینه مشکل دارند بازیچه خواسته های دیگران می شوند و دایماً احساس ناراحتی از وضعیت موجود دارند و خود را سرزنش می کنند. وقتی کسی کاری را که تمایل ندارد انجام می دهدممکن است احساس بدی در مورد خود داشته باشد. هم چنین فرد به دلیل نگرفتن حق خود و خشم ایجاد شده و سرکوب آن به انواع بیماری های روحی و جسمانی مانند( زخم معده، سردرد، قشارخون بالا، عصبانیت از خود، افسردگی؛ ناامیدی و احساس عدم کنترل در زندگی که می تواند منجر به افسردگی شود )مبتلا گردد. در صورت عدم آشنایی به این مهارت دچار مشکلات جدی مانند ناتوانی در نه گفتن شده که خود منجر به مشکلات زیادی مانند اعتیاد، انواع بزهکاری، بیماری راضی کردن دیگران و مهر طلبی منجر می شود. و یا ممکن است عدم تمایل خود را به طور ناخواسته و به شکل غیر کلامی نشان دهد.( به شکل سکوت، اخم کردن، دیر سر قرار حاضر شدن و..).
یکی از دلایل رفتارهای غیر جرات مندانه عدم آشنایی با حقوق فردی است. به عبارت دیگر تا وقتی با حقوق خود آشنا نباشیم نمی توانیم از آن حقوق دفاع کنیم.
بعضی از این حقوق فردی و اجتماعی عبارتند از:
* شما حق دارید با احترام با شما برخورد شود.
* هر کسی حق دارد زمانی که نیاز دارد تنها بماند.
* شما حق دارید از دیگران بخواهید رفتارهای نا مطلوب خود را تغییر دهند.
* هر کسی حق دارد در برابر تقاضای بیش از حد دیگران ایستادگی کند.
* هر کسی حق دارد که هنگام صحبت به نظراتش گوش دهند.
* هر فردی حق دارد در مورد چگونگی هدایت زندگی خود تصمیم بگیرد. این حق، پیگیری اهداف و آرزوهای شخصی و تعیین اولویت های خاص او را شامل می شود.
* هر فردی حق دارد خودش را ابراز کند و حق دارد بگوید"نه"، من نمی دانم، من نمی فهمم، یا حتی من اهمیت نمی دهم.
* هر فردی حق دارد خودش را دوست بدارد. هر چند می داند کامل نیست و گاهی کارها را پایین تر از حد توانایی کامل خود انجام دهد.
* هر فردی حق دارد روابط مثبت و رضایت بخش برقرار کند. روابطی که در آن احساس آرامش کند و آزاد است صادقانه خود را بیان کند، و حق دارد روابط خود را اگر نیازهایش را برآورده نسازد ، تغییر یا خاتمه دهد.
فرآوری : آسیه ملک دار بخش خانواده ایرانی تبیان
منابع:
مهارت رفتار جرات مندانه-( کتاب کار دانشجو) دکتر لادن فتی- مهرداد کاظم زاده عطوفی
مجموعه کتاب های مهارت های زندگی دکتر سید حمید آتش پور
مجله موفقیت –شماره 165- فریبا شکیبا- مصاحبه با دکتر علی بابایی – مشاور و مدرس ( تحلیل رفتار متقابل)
سایت دانش نامه
روان شناسی بالینی- دکتر حمید پورشریفی
مطالب مرتبط: