درمان سینوزیت را عقب نیندازید
سینوس‌ها حفراتی بسته هستند که در استخوان‌های سر و اطراف حفره بینی قرار دارند. سینوزیت به التهاب مخاط سینوس‌های هوایی گفته می‌شود.
ما در هر طرف صورت خود، چهار سینوس داریم؛ سینوس پیشانی، سینوس فکی یا گونه‌ای، سینوس پروانه‌ای و سینوس پرویزنی. سطح داخلی این سینوس‌ها توسط مخاط پوشیده شده است.
سینوس‌هایی که در استخوان گونه و زیر کاسه چشم قرار دارند و سینوس‌های پرویزنی که بین بینی و کاسه چشم واقع شده‌اند، از بدو تولد هستند و به تدریج رشد می‌کنند و تا سن 18 سالگی به اندازه بزرگسالی می‌رسند.
سینوس‌های پیشانی معمولا تا 5 تا 10 سالگی وجود ندارند.
وقتی نفس می‌کشیم، هوا با وارد شدن به سینوس‌ها تصفیه، گرم و مرطوب می‌شود.
وجود سینوس‌ها سبب کمتر شدن وزن استخوان‌های جمجمه می‌شود.
هر کدام از این سینوس‌ها توسط سوراخی به حفره بینی راه دارند که از طریق این سوراخ، هوا وارد سینوس می گردد و ترشحات سینوس به حفره بینی تخلیه می‌شود.
سینوزیت چیست؟
سینوزیت به التهاب مخاط سینوس‌های هوایی گفته می‌شود.
سینوزیت معمولا به سه شکل زیر بروز پیدا می‌کند:
1- در شکل حاد، علائم شدید هستند و ظرف دو هفته بهبود می‌یابند.
2- سینوزیت وقتی مزمن می‌شود که علائم آن بیش از 6 هفته طول بکشند و گاهی حتی ماه‌ها و سال‌ها نیز علائم وجود دارند.
3- زمانی که علائم چند بار در طول یک سال ظاهر شده و دوباره بهبود پیدا می‌کنند، فرم راجعه سینوزیت نام دارد.
علائم سینوزیت
تب و ضعف
خروج ترشحات سبز رنگ از بینی
ترشح از پشت حلق
سردرد (سردرد در بچه‌ها به علت عدم رشد سینوس‌های پیشانی کمتر رخ می‌دهد و بیشتر بزرگسالان هستند که از سردرد و سنگینی سر شکایت دارند)
درد چشم
سرفه‌های شبانه
عوامل ایجادکننده سینوزیت
- سینوزیت حاد معمولا به دنبال یک سرماخوردگی معمولی ایجاد می‌شود.
- عفونت یا آلرژی نیز می‌توانند سبب بسته شدن مجرای سینوس شوند.
- وجود جسم خارجی در بینی
- انحراف تیغه بینی
- برجستگی‌های مخاطی به نام پولیپ نیز می‌توانند باعث بسته شدن این مجرا شوند.
- حساسیت
- برخورد ضربه به صورت
- هوای بسیار سرد
- شنا کردن
- لوزه سوم
- سیگار کشیدن
- تومور حلق و بینی
- تغییر فشار هوا به طور ناگهانی
- عفونت دندان
آیا همه سینوزیت‌ها باید درمان شوند؟
درمان سینوزیت به علت ایجادکننده آن بستگی دارد. درمان به موقع سینوزیت مهم است، زیرا تاخیر در درمان سینوزیت به خصوص در نوع حاد آن می‌تواند منجر به مزمن شدن آن شود. علاوه بر آن چون سینوس‌ها در اطراف چشم، حفره بینی و دهان قرار دارند، عدم درمان، تاخیر در درمان و یا درمان ناقص سینوزیت می‌تواند موجب گرفتاری حفره دهان یا کاسه چشم نیز بشود.
درمان سینوزیت
- وقتی هدف از درمان باز کردن راه ارتباطی بین سینوس و حفره بینی است، استفاده از ضد احتقان‌های موضعی یا عمومی می‌تواند کمک‌کننده باشد.
- ممکن است بسته شدن راه ارتباطی، بر اثر آلرژی باشد که در این مواقع استفاده از داروهای ضدآلرژی مناسب است.
- زمانی که نشانه‌هایی از عفونت سینوس‌ها وجود دارد باید از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده کرد.
- در بسیاری از موارد سینوزیت حاد که نشانه‌ای از عفونت مثل تب، ترشحات بد رنگ و درد شدید وجود ندارد، می‌توان با استفاده از 10 مورد زیر، سینوزیت را بهبود بخشید:
1- بخور: تنفس هوای مرطوب و گرم باعث کاهش تورم منافذ سینوس‌ها خواهد شد. برای این کار روزی سه بار سر خود را روی ظرف آب جوش بگیرید و در حالی که حوله‌ای روی سرتان انداخته اید، به مدت 15 دقیقه هوای گرم و مرطوب را استنشاق کنید، یا با استفاده از دستگاه بخور، هوای اتاق را مرطوب نگه دارید.
دقت داشته باشید هفته‌ای یک بار برای جلوگیری از رشد قارچ و کپک روی دستگاه بخور، آن را با مواد سفید کننده خانگی تمیز کنید.
2- دوش آب گرم: آب گرم با افزایش جریان خون در سینوس‌ها، اثرات ضد احتقانی (ضدگرفتگی) خواهد داشت.
3- تنفس در هوای تمیز: از افراد سیگاری دوری کنید. در فصل گرده افشانی، در و پنجره‌ها را ببندید و کمتر بیرون بروید تا دچار حساسیت نشوید.
4- رطوبت بینی: روزانه چند نوبت بینی خود را با آب نمک بشویید، زیرا آب نمک با اثرات ضد التهابی، تورم منافذ سینوس‌ها را کم می‌کند.
5- افزایش نوشیدن آب : روزانه 6 تا 8 لیوان آب بنوشید تا ترشحات بدن و سینوس‌ها رقیق شوند.
6- ورزش: نرمش روزانه به مدت 20 دقیقه، باعث افزایش جریان خون در بدن و سینوس‌ها می‌شود و از تورم منافذ آنها می‌کاهد.
7- تغییر وضعیت خواب: با گذاشتن دو یا سه بالش زیر سر به هنگام خواب و بالا قرار گرفتن سر نسبت به تنه، محتویات سینوس‌ها راحت‌تر تخلیه می‌شوند. خوابیدن بیش از حد به این دلیل که بدن در حالت افقی قرار دارد، گرفتاری سینوس را بیشتر می‌کند.
8- عدم مصرف مواد محرک: شکلات و تنقلات ، گرفتاری سینوس‌ها را بیشتر می‌کند.
9- کاهش مصرف مواد لبنی: مواد لبنی در حد مفید آن مصرف شوند، نه بیشتر.
10- کنترل داروهای مصرفی: برخی از داروهای استروژن‌دار و ضدفشارخون، می‌توانند با تورم مخاط بینی مانع تخلیه ترشحات سینوس‌ها شوند.
بعد از بهبودی چه باید کرد؟
- به مدت 4 تا 8 هفته در معرض تغییر شدید درجه حرارت هوا قرار نگیرید.
- در هوای سرد، روی صورت خود به خصوص پیشانی وگونه‌های خود را بپوشانید.
- اگر مجددا سرما خوردید، سریعا به پزشک مراجعه کنید.
- از مواد آلرژن و به خصوص دود سیگار دوری کنید.
- در شهرهای بزرگ زمانی که هوا آلوده است سعی کنید از منزل خارج نشوید.
جراحی سینوزیت
معمولا 20 درصد موارد سینوزیت با درمان‌های طبی رایج بهبود پیدا نمی‌کنند، یا گاهی وجود پولیپ یا انحراف در تیغه بینی، سبب انسداد راه ارتباطی می‌شود که در این موارد نیاز به جراحی است.
1- یکی از روش‌های موجود، جراحی تحت بیهوشی با استفاده از اندوسکوپ و لیزر سرد است.
2- Balloon sinuplasty روشی جدیدتر است. در این روش، بعد از قرار دادن یک کاتتر کوچک راهنما درون بینی، زیر دید اندوسکوپی، یک سیم هدایت کوچک وارد سینوس می‌شود. سپس بالن متسع می‌شود و به آرامی دیواره‌های مجرا را متسع می‌کند. خونریزی در این روش بسیار کم است و اکثر بیماران پس از 1 تا 2 روز به فعالیت‌های عادی خود می‌پردازند. در این روش هیچ‌گونه بافت یا استخوانی برداشته نمی‌شود، بلکه بخشی از استخوان به سمت دیگر هل داده می‌شود تا دهانه سینوس باز شود.
درمان گیاهی سینوزیت
- دم کرده کاسنی که از مخلوط یک قاشق چایخوری پودر ریشه کاسنی در یک فنجان آب جوشیده تهیه می‌شود.
- بخور گیاه بابونه
- بخور اوکالیپتوس
فرآوری: مریم سجادپور
بخش سلامت تبیان
منابع :
پارسی طب
آفتاب
آی آر شفا
آی آر طب
مطالب مرتبط:
آگاهى هاى لازم در مورد سینوزیت
