شکست بغض شش ساله استاد بیضایی
آخرین شنیده‌ها درباره داستان و بازیگران تازه‌ترین فیلم بهرام بیضایی
دوستی می‌گوید: «کاش بیضایی دوباره وارد این بازی‌ها نشود. این فیلم‌های کوتاه و تبلیغاتی نه در شان استاد است، نه سابقه نشان داده که با بقیه کارهای همان مجموعه هم‌خوان می‌شود.» اشاره‌اش به پروژه فرش است و فیلمی که بیضایی در این مجموعه دارد.
- پول خوبی بابت این کار می‌‌دهند...
این حرف را نزن. بیضایی هیچ وقت تسلیم این رقم‌ها نمی‌شود.
اولی را یکی از نزدیکان بیضایی می‌گوید و جواب، از همان کسی است بحث را آغاز کرده. این یکی از همان بحث‌های همیشگی و آشنایی‌ست که حول کاراکتری به نام بهرام بیضایی جریان دارد و نمی‌گذارد او راحت و بی‌وسواس فیلم بسازد؛ لابد به همین دلیل است که تعداد فیلم‌های بیضایی در بیست سال گذشته که سال‌های سال است با انرژی می‌نویسد و تولید می‌کند به تعداد انگشتان یک دست نمی‌رسد. البته شکی نیست که بیضایی برای فیلم‌سازی مشکلات دیگری هم داشته امّا نکته قابل توجه بحث «ساخت» و مسائلی از این دست است... امّا به هر حال اتفاق مهم این است که بهرام بیضایی از کارگردانان مهم تاریخ سینمایی ایران کمتر بخت فیلم‌سازی می‌یابد.
حالا امّا در ابتدای تابستان بیش از هر زمان دیگری خبرهایی تازه درباره بیضایی به گوش می‌رسد. سال قبل همین روزها بود که پرونده «مجلس شبیه در ذکر مصائب نوید ماکان و همسرش مهندس رخشید فرزین» باز شد و هیچ‌کس هم نفهمید چگونه بسته شد. حالا دوباره یک پرونده تازه باز می‌شود. رویش مهر خورده «لبه پرتگاه» و بیضایی دقیقاً در لبه یک پرتگاه قصد ساخت آن را دارد.
شش سال پس از «سگ کشی»، بیضایی ابتدا یک پروژه کوتاه را که دیگرانی چون داریوش مهرجویی و رخشان بنی اعتماد هم در آن حاضرند با موضوع فرش ایرانی جلوی دوربین برده و بعد قرار است فیلم تازه‌اش را در دفتر سیران فیلم بسازد. دفتری که در دو سه سال اخیر نشان داده ابایی از پول خرج کردن ندارد امّا حاصل کارهایش چندان درخشان نبوده است. یک کنایه میان سینمایی‌هاست که می گویند فیلم‌سازان گران‌ترین و بدترین فیلم‌هایشان را در سیران می‌سازند امّا در مورد بیضایی داستان می‌تواند تفاوت‌های داشته باشد.
در این سال‌ها عمده‌ترین مسأله درباره فیلم‌های او این بوده که چه در مرحله تولید و چه در زمان پس از تولید مسائل مالی دست به گریبان کار شده و بیضایی مجبور شده نیمی از انرژی‌اش را در آن بخش‌ها بگذارد و با نیمی دیگر کار کند. از این رو موقعیت بیضایی را در هنگام ساخت این فیلم هم‌خوان با نام فیلمش می‌خوانند.
یکی از این مخاطرات نحوه انتخاب بازیگران است و توافق آنها برای بازی در فیلم.
چند روز پیش روزنامه سینمایی بانی فیلم از حضور اندیشه فولادوند، مژده شمسایی، امین حیایی و مجید مظفری در فیلم خبر داد و از حضور 50 بازیگر فرعی حرفه‌ای این خبر البته به دلیل ملاحظاتی چند به سرعت تکذیب شد امّا شنیده‌های کاملاً موثق از قطعی بودن این گروه بازیگری حکایت می‌کند. گروهی که در نگاه اول بخشی از آن کاملاً سلیقه بیضایی و بخشی دیگر مطابق سلیقه تهیه‌کننده به نظر می‌رسد با این حال همان آشنایی بیضایی که در ابتدای نوشته از دریافتی مناسب بیضایی برای پروژه فرش خبر داد، می‌گوید همه بازیگران توسط شخص بیضایی و به صلاحدید او انتخاب شده‌اند. این موضوع به ویژه در مورد اندیشه فولادوند اهمیت دارد که بازیگر اصلی فیلم است و این شایعه درباره او هست که حضورش در کار به دلیل ساخته شدن فیلم در دفتر سیران فیلم است در حالی که گویا او واقعاً اولین و تنها انتخاب استاد برای فیلمش است.
هنوز هیچ‌چیز از داستان «لبه پرتگاه» به بیرون درز نکرده است پس دو باره شنیده‌ها: «داستان درباره یک بازیگر زن است که قبل از حضور سرصحنه فیلمبرداری با یک جنازه در صندوق عقب ماشینش مواجه می‌شود و تلاش‌اش برای خلاصی از این دردسر تمام قصه را پیش می‌برد.» نکته مهم گریم‌های متعدد و متفاوت فیلم است و لوکیشن‌های فراوانی که به شیوه بیضایی باید دقیقاً انتخاب و تصحیح شود.
به نظر نمی‌رسد با این برنامه‌کاری، امسال بیضایی بتواند نمایشی تازه را روی صحنه ببرد. وقتی استاد درگیر ساخت یک فیلم تازه می‌شود تقریباً زمان می‌ایستد. همین ویژگی و تمرکز روی فیلم هم هست که باعث می‌شود هر فیلم تازه‌ای از بیضایی یک اتفاق باشد، نه یک کار روتین که بشود آن را به شکل عملی صرفاً حرفه‌ای ارزیابی کرد. از همین رو هم حرف و خبر تازه‌ای و هر شایعه‌ای درباره بهرام بیضایی ارزشیفراتر از حرف خبر و شایعه دارد.
لینک:
سینما، تاتر و بیضایی : خیلی دور -خیلی نزدیك
