تبیان، دستیار زندگی
تخیلی از طلبه ها به دنبال استاد هستند. البته این مساله اهتمام و دقدقه آنان به وظیفه اصلی و خطیر روحانیت را می رساند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

توصیه های علما به طلاب جوان

علما

خیلی از طلبه ها به دنبال استاد هستند. البته این مساله اهتمام و دغدغه آنان به وظیفه اصلی و خطیر روحانیت را می رساند.

راه و رسم طلبگی

در زمان ما با توجه به گستره حوزه ها و افزایش ورودی های حوزه، ارتباط علما با طلاب جوان کمرنگ شده است. اگر چه این ضعف ارتباط آفت بسیار بزرگی به شمار می رود ولی به هر حال حوزه ما به این درد مبتلاست.

از طرفی گسترش ابزار ارتباطی می تواند تا حدی این ضعف را جبران کند. اگر چه هیچگاه جای حضور فیزیکی بزرگان در جمع طلاب جوان را پر نخواهد کرد.

در این نوشتار قصد داریم گزیده ای از سخنان علمای فرهیخته و بزرگ را که خطاب به طلاب جوان ارائه شده خدمت شما خوانندگان عزیز هدیه کنیم.

در کنار درس و تعلیم و تعلم که شما را باسواد می کند، باید از قرآن کریم و احادیث اهل بیت (علیهم السلام) استفاده و بهره برداری کنید، چون در آینده که شما یا خطیب و سخنران می شوید، یا مؤلف و مترجم و مدرس و...

از آیات قرآن و احادیث بی نیاز نخواهید بود، بلکه رمز موفقیت شما حفظ آیات و احادیث اهل بیت (علیهم السلام) است؛2 زیرا مردم از شما قرآن و حدیث و روایات می خواهند و اموری از قبیل ضَرَبَ ضَرَبا و قواعد منطق و اصول و فلسفه و بقیه دروس حوزوی، مورد توجه آن ها نیست و اگر از این ها سخن به میان آورید، خسته و ملول می شوند؛ لذا از همین الان تصمیم بگیرید قرآن و حدیث حفظ کنید.3

حفظ قرآن به حدی مهم است که حضرت آیت الله مجتهدی (حفظه الله) می فرمایند: مرحوم آیت الله العظمی شاه آبادی، استاد عرفان امام (اعلی الله مقامهما)، فرموده اند: تمام علوم در سکرات موت و لحظه جان دادن، از انسان گرفته می شود، مگر علوم قرآنی.

پس بروید به دنبال علمی که جاودانه است؛ یعنی قرآن را بخوانید و حفظ کنید.4 و بدانید که آسانسور بهشت با قرآن کار می کند، یعنی هر چقدر بخوانی، بالاتر می روی و اگر نخواندی، آسانسور می ایستد و باید پیاده شوی.

حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمودند: «حَمَلَةُ القُرآنِ عُرَفاءُ اَهْلِ الجَنَّةِ»؛5 حافظان و حاملان قرآن عارفان اهل بهشت هستند. تا جوان هستید، قرآن کریم را حفظ کنید. آیاتی را که ما در جوانی حفظ کرده ایم، الان به خاطر داریم.

سعی کنید هر روز مقداری قرآن بخوانید6و در معانی آن فکر کنید و از خداوند بخواهید که به شما توفیق دهد به آن عمل کنید. حضرت امیرمؤمنان علی (علیه السلام) فرمودند: «اَلا لا خَیْرَ فی قرائَةٍ لَیْسَ فِیها تَدَبُّر»؛7 آگاه باشید، خیری در قرآن خواندنی که با تفکر و تدبّر نباشد، نیست.

خداوند متعال در قرآن کریم از بندگان شکایت می کند که چرا در آیات قرآن تدبّر نمی کنید «اَفلا یَتَدَبَّرُونَ القُرآنَ».8 حضرت زین العابدین (علیه السلام) فرمودند:9 آیات قرآن خزاین و گنجینه هاست، پس هر وقت گنجینه ای باز شد، سزاوار است تو در آن نگاه کنی.

حضرت آیت الله العظمی حاج سید احمد خوانساری که از مراجع تقلید بودند، به دلیل بیماری زخم معده، به دستور پزشک معالج، در بیمارستان بستری شدند.

و چون ایشان سالخورده و ضعیف البنیه بودند و در وقت بستری شدن 89 سال از عمرشان می گذشت، لذا طاقت تحمل جراحی بدون بیهوشی ممکن نبود، و از طرفی هم ایشان اجازه بیهوش کردن را نمی دادند، زیرا معتقد بودند که در هنگام بیهوشی، تقلید مقلّدین اشکال پیدا می کند.

دکتر معالج به ایشان عرض می کند که طبق آزمایش ها و عکس برداری ها، باید حتماً عمل جراحی روی ایشان صورت گیرد.

آیت الله خوانساری می فرمایند: مانعی ندارد، عمل جراحی را هر وقت خواستید، شروع کنید، ولی قبل از آن به من خبر دهید که با تلاوت قرآن و توجه به آن، مشکل بی هوش کردن حل شود.

دکتر جراح پذیرفت و لحظاتی بعد عرض کرد: ما آماده هستیم که دست به کار شویم.

آیت الله خوانساری فرمودند: هر وقت من شروع به خواندن کردم، شما هم شروع کنید. دکتر می گوید: تا ایشان شروع به خواندن سوره انعام کردند، چاقوی جراحی را روی شکم ایشان گذاشته و دست به کار شدیم، و چنان ایشان بی حرکت بودند، گویا در حال بی هوشی کامل هستند.

بعد از پاره کردن و دوختن و اتمام کار، عرض شد:

حضرت آقا! کار ما تمام شد. ایشان قرآن را بستند و فرمودند: صدق الله العلی العظیم.

عرض کردند: آقا دردتان نیامد؟ فرمودند: مشغول قرآن بودم، نفهمیدم.

علامه ملاّ محمد باقر مجلسی (ره) فرمودند: هر قدر در آیه ای بیشتر دقت می کردم، حقایق بیشتری نصیبم می شد تا این که ناگهان حقایق و معارف فراوانی بر قلبم فرود آمد. پس در هر آیه ای که تدبر کردم، همین گونه به من از حقایق و معارف عطا می شد.

حاج شیخ رضا سراج (ره) می فرمودند: قرآن را نباید خواند، بلکه باید آن را خورد. (یعنی فقط خواندن نباشد که عبارات در دهان تلفظ شود، بلکه قرآن را باید در اعماق وجود خود جای داد؛ هم از نظر حفظ و قرائت و هم از نظر معنی و عمل.

قرآن مانند غذای لذیذ و گوارایی است که نباید فقط به دیدن و بو کردن آن اکتفا نمود، بلکه باید آن را خورد و از ویتامین ها و پروتئین های قرآن برای کمال معنوی و مادی بهره برد.

در این صورت است که «هُدیً لِلْمُتَّقین» می شود و در غیر این صورت، کسی که بهره ای از تقوا نداشته باشد، نمی تواند زندگی خود را مطابق قرآن قرار دهد، لذا قرآن او را هدایت نمی کند.

هر چه انسان روی آیات و روایات تأمل و تعمق کند، باعث می شود که درهای علوم و معارف بی پایان به رویش باز شود و نور علم در دل او قرار گیرد و یکی از مواردی که نور علم در دل انسان پرتوافشانی می کند، وقتی است که انسان ارتباط خود را به وسیله عبادت و بندگی با ائمه اطهار (علیهم السلام) زیاد کند؛ زیرا که آن بزرگواران، قرآن ناطق هستند.


پی نوشتها :

1ـ در این زمینه حضرت امام حسن مجتبی (علیه السلام) می فرمایند: «اعَلِّمِ النّاسَ عِلْمَکَ وَ تَعَلَّم عِلمَ غَیْرِکَ»؛ علم خودت را به مردم بیاموز و علم دیگران را هم یاد بگیر (بحارالانوار، ج 78، ص 111).

2ـ حضرت امام صادق (علیه السلام) درباره نقل حدیث فرمودند: «حَدَّثوا عَنّا و لا حَرَجَ، رَحِمَ اللّهُ مَنْ اَحْیی اَمرَنا»؛ از ما حدیث نقل کنید و احساس سختی مکنید، خدا رحمت کند کسی را که امر ما را زنده بدارد. بحارالانوار، ج 2، ص 151.

و همچنین حضرت امام محمد باقر (علیه السلام) فرمودند: «یا فُضَیلُ اِنَّ حَدیثَنا یُحیِی القُلُوب»؛ ای فضیل! سخن و حدیث ما دل ها را زنده می کند. بحارالانوار، ج 2، ص 151.

و همچنین حضرت امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «اِعْرِفُوا مَنازِلَ النّاسِ عَلی قَدَرِ رِوایَتِهم عَنّا»؛ مقام و منزلت مردم را به تعداد روایاتی که از ما نقل می کنند، بشناسید. وسائل الشیعه، ج 8، ص 99.

3ـ پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمودند: «اَشْرافُ اُمَّتی حَمَلةُ القُرآنِ وَ اَصْحابُ اللَّیْلِ»؛ اشراف و بزرگان امت من حاملین قرآن و شب زنده دارها هستند. بحارالانوار، ج 92، ص 177 و خصال، ج 1، ص 7.

4ـ حضرت امام صادق (علیه السلام) درباره حفظ قرآن فرمودند: «اِنَّ الَّذی یُعالِجُ القُرآنَ وَ یَحفُظُهُ بِمَشَقَّةٍ مِنهُ وَ قِلَّةِ حِفظٍ، لَه اَجرانِ»؛ همانا کسی که درباره قرآن بکوشد، و با کمی حافظه آن را به زحمت حفظ کند، برای او دو اجر و پاداش خواهد بود (یک پاداش به خاطر حفظ کردن و پاداش دیگری برای حافظه ضعیف داشتن). اصول کافی، ج 4، ص 409 و ثواب الاعمال ص 127.

و حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمودند: «فَاِنَّ دَرَجاتِ الجَنَّةِ عَلی قَدْرِ آیاتِ القُرآنِ یُقالُ لَهُ: اِقْرَأ وَارْقَ، فَیَقْرَأ ثُمَّ یَرْقی»؛ به درستی که درجات بهشت به مقدار آیه های قرآن است (روز قیامت) به قاری قرآن می گویند بخوان و بالا برو. پس می خواند و بالا می رود. اصول کافی، جلد 4، ص 409.

5ـ بحارالانوار، ج 92، ص 177؛ معانی الاخبار، ص 226.

6ـ «فَاقْرَوُا ما تَیَسَّر مِنْ القُرآنِ» مزمل/ 20.

7ـ بحارالانوار، ج 2، ص 49؛ معانی الاخبار، ص 226.

8ـ نسا/ 82.

9ـ «آیاتُ القُرْآنِ خَزائِنُ فَکُلَّما فُتِحَتْ خِزانَةٌ ینْبَغی لَکَ اَنْ تَنْظُرَ ما فِیها» اصول کافی، ج 4، ص 4102.


منبع : پایگاه حوزه.

تهیه و فرآوری: محمد حسین امین گروه حوزه علمیه تبیان