گزارش نشست پرسش و پاسخ با عوامل فیلم «سوغات فرنگ»
عوامل تولید فیلم سینمایی "سوغات فرنگ" شامل کامران قدکچیان کارگردان، مجید صالحی، آناهیتا نعمتی و حسام نواب صفوی بازیگر، عبدالله علیخانی تهیه کننده و حسن انصاریان فیلمنامه نویس برای نشست نقد و بررسی این فیلم در خبرگزاری "مهر" حضور پیدا کردند و هریک در مورد سوالات مطرح شده نظرات خود را ارائه کردند. در این گزارش نظرات هر یک از عوامل ذکر شده را میخوانید.
کامران قدکچیان
در ابتدای این نشست قدکچیان با بیان اینکه شکل کلی فیلم و داستان آن تاحدودی کلیشه ای به نظر می رسد، گفت:« در همه ژانرها نوعی کلیشه وجود دارد. زیرا هر گونه سینمایی از مولفه های مشخص و به نسبت ثابتی استفاده می کند. فیلم "سوغات فرنگ" نیز بر اساس سینمای کمدی - اجتماعی فرمول خاص خود را دارد و از قواعد مشخصی پیروی می کند. آنچه اهمیت زیادی دارد اینکه فیلمساز از مولفه ها و شاخص های مورد نظر بتواند اثری سالم و مناسب دربیاورد.»
وی درباره میزان ارتباط این فیلم با مخاطب به خصوص در شرایط کنونی که فیلم های کمدی زیادی در حال اکران هستند، خاطرنشان کرد: « وظیفه هنرمند خلق اثر است، به گونه ای که جامعه بتواند آن را درک کند و از نگاه بیننده قابل پذیرش باشد.
هنرمند به برقراری ارتباط با مخاطب اهمیت زیادی می دهد، مگر اینکه شرایط و نگاه جامعه تغییر کند. در دهه 70 مردم با فیلم های ملودرام بیشتر ارتباط برقرار می کردند و ساخت این گونه آثار در بین سینماگران گسترش پیدا کرد. فیلم سینمایی "نرگس" از جمله این نوع آثار است. اما این ژانر تا جایی پیش رفت که مخاطب آن را در یک دوره زمانی خاص پس زد و فیلم های طنز و کمدی و مفرح بیشتر مورد استقبال تماشاگران قرار گرفتند و این نوع فیلم ها در زمره آثار تجاری محسوب می شوند.»
این کارگردان در خصوص اینکه موسیقی فیلم چندان فراگیر و جذاب نبوده و جای پرداخت بیشتری داشته توضیح داد:« من از بابت اینکه موسیقی فیلم شنیده نمی شود، بسیار خوشحالم. چون موسیقی فیلم به شرطی خوب است که با تار و پود اثر تنیده شود و به تنهایی شنیده نشود. اما اگر از بابت اینکه موسیقی با ژانر و فرم اثر همخوانی و هماهنگی چندانی ندارد، این مساله ای است که بیشتر به سلیقه بیننده برمی گردد و موسیقی را تا چه اندازه با اثر همراه ببیند. اما تلاش ما و آهنگساز فیلم بر این بوده که موسیقی بر اساس درام پیش برود و با فراز و فرود آن همراه شود. اگر این اتفاق به خوبی نیفتاده در این صورت می توان گفت موسیقی کار ضعیف است.»
به گزارش "مهر"، قدکچیان در مورد ملاک انتخاب بازیگران فیلم "سوغات فرنگ" اعلام کرد:
« وقتی مضمون اثر کامل شد، ما برای انتخاب کاراکترها از ابتدا مجید صالحی را برای حضور در این فیلم مد نظر داشتیم. بازیگر بعدی که من در نظر گرفتم رامبد جوان بود. البته من پس از انتخاب و حضور این دو بازیگر این دغدغه خاطر را داشتم که حضور دو بازیگر شناخته شده و توانای طنز روی فیلم اثر منفی بگذارد. چون من اصرار داشتم یک نقش جدی در کنار یک کاراکتر کمدی قرار بگیرد. اما پس از اینکه کار پیش رفت از این انتخاب راضی بودم، چون این دو بازیگر در نقش هایشان خوب جا گرفتند.
سایر بازیگران هم بر اساس خصوصیات نقش انتخاب شدند.»
وی درباره اینکه انتظار چند ساله زن برای بازگشت همسرش تا حدودی غیرواقعی به نظر می رسد و سکوت طولانی او پس از حضور در فرودگاه تا حدودی آزاردهنده است، یادآور شد: « در جامعه ما زنان زیادی هستند که با وجود چنین مشکلاتی حاضر به جدایی یا فراموشی همسرشان نیستند و در برابر اتفاقات مقاومت می کنند و سعی در ایجاد شرایط بهتر دارند. اما در مورد حرف نزدن باید بگویم زن قصد پنهان کردن مشکلات خود را ندارد. اما وقتی در فرودگاه با این مشکل مواجه می شود، چنان دچار شک می گردد که با حال نامساعد و گریه شدید خود قدرت حرف زدن را از دست می دهد و به یاد شرایطی می افتد که برای نخستین بار در خارج از کشور پا به مکان دیگری گذشته است و حرف اطرافیانش را متوجه نمی شود و هیچ کس را هم نمی شناسد و احساس تنهایی می کند. اما پس از مدتی حرف نزدن برای این زن تبدیل به نوعی تسکین و نگریستن به واکنش های دیگران می شود و حتی قضاوت های اشتباه اطرافیان که فکر می کنند او زبان متوجه نمی شود یا دیگر مسائل را تحمل می کند.»
حسن انصاریان
حسن انصاریان، نویسنده فیلمنامه "سوغات فرنگ" درباره شکل گیری متن گفت:
« این فیلمنامه پس از سریال "فرمان" و چند فیلم سینمایی که در ژانر کمدی کار کردم، چندمین نوشته من در این ژانر است. درباره رویکرد تازه سینماگران به ژانر کمدی هم باید بگویم که چند سال است در سینما این رویکرد وجود دارد و تجربه نشان داده که مورد استقبال هم قرار گرفته است. من هنگام نگارش فیلمنامه صرف پرداختن به یک کمدی اثر را ننوشتم. بلکه قصد ما ساخت یک درام اجتماعی بود که از طنز هم برخوردار باشد. در این بین حضور منوچهر به عنوان شخصیت کمیک فیلمنامه موجب شد وجه طنز فیلم تا حدود زیادی خود را نشان دهد.»
وی درباره اینکه فیلمنامه تا حدودی به کلیشه ها پرداخته و به نظر می رسد فیلم به سینمای موسوم به "فیلمفارسی" نزدیک شده است، یادآور شد: « به عقیده من بخش نقد و بررسی سینمای ما به سمتی پیش می رود که اصلا سالم نیست. این اصطلاحات را منتقدان وارد نوشته های خود کرده اند و این مساله بیشتر ناشی از نیاز نویسندگان سینمایی است تا در سینمای بدنه کشور ما مطرح باشد. هر کشوری از سینمای تجاری، متفکر و هنری برخوردار است. مساله اینجاست که هر نوع سینمایی برای خود قواعد و شرایط مشخصی دارد. برای نمونه، ما اگر سینمای کیارستمی یا مهرجویی را بررسی کنیم در آن مولفه های ثابت می بینیم. اما نمی توانیم این مولفه ها را به عنوان کلیشه قلمداد کنیم. چون بخشی از خصوصیات اثر است. در ژانر تجاری نیز همین مساله وجود دارد. چون سینمای تجاری در پی جلب مخاطب بیشتر است.»
این نویسنده در خصوص واکنش عجیب شخصیت اصلی زن داستان در برابر متاهل بودن همسرش با وجود احساس فریب خوردن تاکید کرد: « تحمل، بخشی از زندگی ایرانی هاست و در موقعیت های خانوادگی مختلفی که برایشان پیش می آید، مساله آبرو، موقعیت بچه ها و سایر مسائل موجب می شود یک زن نسبت به کار خود اندیشه کند. در چنین موقعیت هایی دیالوگ زیاد کاربرد ندارد و به همین خاطر است که شخصیت اصلی داستان حرف نزدن و سکوت را انتخاب می کند. این زن در شرایط سخت و سنگینی قرار می گیرد که باید در برابر آن رفتار مناسبی داشته باشد. او سکوت می کند تا تمرکز داشته باشد و همراهی اش با راننده تاکسی و رفتن به خانه او و دیدن زنی سنتی به او آرامش می دهد.»
آناهیتا نعمتی
آناهیتا نعمتی درباره نقشی که در "سوغات فرنگ" بر عهده دارد و واکنشی که نسبت به مشکلات عجیب و پیچیده اش بروز می دهد، توضیح داد: « به عقیده من این زن نماد یک زن اصیل ایرانی است. ما در جامعه مان از این نوع زن ها خیلی زیاد داریم. زنانی که مشکلات شان را بروز نمی دهند و با آن مبارزه می کنند. زنان جامعه ما در حفظ آبرو یا حریم زندگی خود به شدت تلاش می کنند و این زن هم از جمله همین قشر است. این شخصیت می کوشد حتی پدرش را برای پذیرفتن مجدد همسرش راضی کند.»
وی در مورد دلیل انتخاب این نقش و حضور در این فیلم یادآور شد: « به عقیده من این نقش با سایر کاراکترهای قبلی که بر عهده داشتم، بسیار متفاوت بود. تجربه من در یک نقش کمدی به سال ها قبل بازمی گردد و این نقش در کارهای من اثر متفاوتی محسوب می شود. شخصیتی که من بازی می کنم در چند سکانس کوتاه حضور پیدا می کند، ولی شخصیت او به خوبی در یاد بیننده می ماند.»
مجید صالحی
" مجید صالحی که نقش راننده تاکسی را در این اثر بازی می کند در خصوص کلیشه ای بودن فیلم "سوغات فرنگ" گفت:
« در سینمای جهان فیلم و آثار کمدی از توجه خاصی در بین مخاطبین برخوردارند و به عبارتی حرف اول را در سینمای جهان می زنند. در کشور ما نیز همین مساله به خوبی دیده می شود. سال گذشته فیلم "مجردها" و "نوک برج" و "شارلاتان" در این ژانر ارائه شد، امسال هم فیلم های کمدی دیگری باعث رونق سینما شده اند. به عقیده من، اینکه تعدادی فیلم کمدی در یک سال ساخته و در مدت زمان مشخصی اکران می شوند، کلیشه سازی محسوب نمی شود. مساله اینجاست که هر کدام از این فیلم ها با دیدگاه و ساخت موقعیت های متفاوت به سینمای کمدی نزدیک شده اند.»
وی ادامه داد: « ما به طور کلی 36 موقعیت نمایشی داریم که در هر کدام از فیلم ها به طریقی استفاده می شود. از نمایشنامه ای مانند "مکبث" چند فیلم ساخته می شود و با اینکه فیلمنامه و داستان مشترکی دارند هر کدام از جنبه های متفاوتی به این اثر نگاه می کنند. به عقیده من، همین مساله در مورد فیلم های مختلف سینمایی ما که در ژانر کمدی ساخته شده اند نیز صدق می کند.»
این بازیگر درباره دلیل انتخاب این نقش یادآور شد:
« من در طول دوران بازیگری ام همواره دوست داشتم با بازیگران، کارگردان ها یا تهیه کنندگان مختلفی کار کنم که تا حدود زیادی هم موفق شدم. من فرصت همکاری با بازیگرانی چون محمد کاسبی یا حمید جبلی، کارگردان هایی چون ایرج طهماسب، علی شاه حاتمی و ... را داشته ام که در کارهای گوناگون سینمایی و تلویزیونی این فرصت را به دست آورده ام. در مورد این فیلم هم دوست داشتم با عبدالله علیخانی و حسین فرحبخش به عنوان تهیه کنندگان توانای سینمای ایران کار کنم و به همین خاطر حضور در این فیلم را پذیرفتم. از طرف دیگر، به نظر من کامران قدکچیان به خوبی سینما را می شناسد و همکاری با او برایم بسیار جالب توجه و بااهمیت بود.»
صالحی درباره اینکه حضور در آثار طنز بیشتر به علاقمندی های شخصی او ربط دارد تا نوع پیشنهادیی که به وی می شود، اعلام کرد: « من به خاطر ذهنیتی که دارم به بازی در آثار طنز علاقمندم. اما کار جدی هم کرده ام. از جمله فیلم سینمایی "پل سیزدهم" ساخته فرهاد قریب که به زودی اکران می شود. من حتی در فیلم هایی که نقش کمدی داشته ام، موقعیت های جدی هم ایفا کرده ام و در آثاری که هر دو بخش را در خود جای دهد، بازی داشته ام. برای نمونه در سریال "خوش رکاب" یا "خوش غیرت" شخصیتی را که من ایفا کرده ام، هم جنبه کمدی دارد و هم در بخش هایی کاملا جدی بازی می کند. این مساله وابسته به موقعیت هایی است که شخصیت مورد نظر من در آن قرار می گیرد و از وجوه مختلفی برخوردار می شود.»
حسام نواب صفوی
حسام نواب صفوی در خصوص ویژگی های نقش خود در فیلم "سوغات فرنگ" گفت: « این نقش با آنچه تاکنون ایفا کرده ام و به خصوص شخصیتم در "ازدواج به سبک ایرانی" کاملا تفاوت دارد. من در آنجا نقش یک جوان سنتی را ایفا کردم که زیر سلطه خانواده است و بر اساس جبر پدر می خواهد تن به ازدواج بدهد.
در حالی که در این فیلم نقش جوانی را بازی می کنم که خودش برای زندگی و انتخاب همسرش تصمیم می گیرد و این مساله را به پدرش هم می گوید.»
وی درباره اینکه بیشتر نقش هایش منفی هستند، توضیح داد: « به عقیده خودم نقش هایی که بازی می کنم منفی نیستند، بلکه ضدقهرمان هستند. این افراد به طور مطلق بد نیستند، بلکه در تعارض با دیگر شخصیت ها قرار دارند. از طرف دیگر، من سعی می کنم انتخاب هایم به گونه ای باشد که یک نقش مثبت و یک نقش منفی بازی کنم. شخصیتم در این فیلم نیز بیشتر حالت ضدقهرمان دارد و او به قول خودش به دنبال بیزنس است.»
لینک :
