شکلات مانند ورزش؟!
محققان دریافته‌اند مقدار اندکی شکلات تلخ می‌تواند تأثیری مشابه ورزش بر سلامتی افراد داشته باشد.
آزمایشات اخیر در این زمینه بروی میتوکندری‌ها تمرکز داشته که وظیفه تولید انرژی را در عضلات بر عهده دارند. وجود ماده‌ای به نام اپی‌کاتچین در شکلات می‌تواند با بالا بردن میزان میتوکندری تحرک عضلات را بالا برده و از این حیث عملکردی مشابه فعالیت‌های ورزشی داشته باشد.
دکتر موهک مالر از دانشگاه دیترویت که ریاست تیم تحقیق در این زمینه بروی موش‌ها را برعهده داشته می‌گوید: "میتوکندری‌ها انرژی مورد استفاده در بدن را ایجاد می‌کنند. هر چقدر میزان آن بالا برود عملکرد عضلات بهتر خواهد بود. حرکات ورزشی از جمله دوچرخه سواری و دویدن می‌تواند میزان میتوکندری را افزایش دهد اما تحقیقات ما نشان داده اپی‌کاتچین هم می‌تواند در عضلات قلب و سر، عملکردی مشابه داشته باشد. در آزمایش ما برای 15 روز به موش‌ها نوع خاصی از شکلات داده شد و در همین مدت برای گروه دیگری از موش‌ها تمرینات ورزشی در نظر گرفته شد. در پایان دوره پانزده روزه هر دو گروه عملکرد بدنی مشابهی داشتند."
این آزمایشات دانشمندان را امیدوار به رفع روند از میان رفتن عضلات با بالا رفتن سن کرده است. به عقیده دکتر مالک ترکیبی از حرکات ورزشی و شکلات درمانی می‌تواند برای افراد مُسن بسیار مفید باشد و مانع از میان رفتن عضلات‌شان شود. او تاکید می‌کند هر چند تعمیم دادن نتایج آزمایشات اخیر به انسان‌ها شاید به طور قطع درست نباشد اما به هر حال امیدهایی برای رسیدن به نتایج مشابه در آینده‌ی نزدیک برای افزایش میتوکندری در بدن انسان از این طریق وجود دارد.
شکلات تلخ، کام مغز را شیرین می‌کند
تحقیقات نشان می‌دهد، اپی‌کاتچین موجود در شکلات‌های تلخ می‌تواند با تحریک مکانیزم‌های حفاظتی مغز، از سلول‌های عصبی محافظت کند و در هنگام سکته نیز از حجم آسیب‌های وارد شده به این ارگان بکاهد. آنچه که شکلات‌های تلخ را متمایز می‌کند، عطر فوق‌العاده و طعم دلنشین آن‌ها نیست. محققان دانشکده پزشکی دانشگاه جانزهاپکینز در انگلستان دریافته‌اند این شکلات‌ها حاوی ماده مؤثری هستند که می‌تواند در سکته‌های مغزی و دیگر آسیب‌های وارد شده به این ارگان با تقویت سیگنال‌های مغزی، تا حد امکان از سلول‌های عصبی محافظت کند.
به گزارش فیوچریتی، اعضای این تیم نود دقیقه پس از این که موش‌ها دوز بسیار پایینی از اپی‌کاتچین- ترکیبی که به شکل طبیعی در شکلات تلخ وجود دارد- را دریافت کردند، با قطع موقت جریان خون در مغز آن‌ها، باعث شدند حالتی شبیه به سکته مغزی در موش‌ها شکل بگیرد.
نتایج نشان می‌دادند، آسیب مغزی در موش‌هایی که پیش از آغاز آزمایش اپی‌کاتچین دریافت کرده‌اند، به مراتب پایین‌تر از موش‌های دیگر مورد آزمایش بوده است و نکته حائز اهمیت این که اثر بازدارنده این ماده تا حدود 3 ساعت و نیم پس از آغاز حمله در موش‌ها باقی مانده است، این در حالی است که بازده زمانی نجات فردی که دچار سکته مغزی شده از 2 تا نهایت 3 ساعت تجاوز نخواهد کرد.
سیلوین دوره، دانشیار بخش بی‌هوشی مراقبت‌های ویژه و داروشناسی این دانشگاه احتمال می‌دهد، اپی‌کاتچین با تحریک دو مکانیزم شناخته شده برای حفظ سلول‌های عصبی، آسیب‌های حاصل از سکته مغزی را در آن‌ها کاهش می‌دهد.
او می‌گوید: "اثر این ماده هنوز روی انسان بررسی نشده است و از سوی دیگر به نظر می‌رسد مقدار اپی‌کاتچین مورد نیاز برای حفظ سلول‌های عصبی بسیار اندک باشد. اثر این ماده غیرمستقیم است و به تحریک مسیرهای حفاظتی منجر می‌شود که در حال حاضر هم در سلول‌های عصبی مغز وجود دارند. به عبارت دیگر اپی‌کاتچین به سلول‌ها کمک می‌کند در مقابل آسیب‌های ناگهانی بهتر از خودشان دفاع کنند و احتمالاً مقادیر بسیار جزئی از آن هم برای این منظور کفایت می‌کند".
دوره امیدوار است کشف دقیق این اثر و مسیرهای حفاظتی مغز در نهایت بتواند به کاهش آسیب‌های حاصل از سکته مغزی حاد و بیماری‌های عصبی مزمنی مانند آلزایمر و اختلال‌های ناشی از افزایش سن در انسان منجر شود.
انتخاب این ماده و بررسی اثر بازدارنده آن روی سکته از آنجا آغاز شد که دانشمندان دیدند نرخ بیماری‌های قلبی- عروقی در ساکنان جزیره‌ای در پاناما بسیار پایین است و بررسی‌ها نشان می‌دادند ژن‌ها نقشی در آن ندارند، چرا که اثر حفاظتی منحصر به جزیره بود و این در مورد کسانی که از جزیره مهاجرت می‌کردند، صدق نمی‌کرد.
محققان دریافتند ساکنان این جزیره نوعی نوشیدنی بسیار تلخ را که حاوی اپی‌کاتچین است، به جای چای یا نوشابه‌های گازدار و به شکل منظم مصرف می‌کنند.
دوره می‌گوید: "این تحقیق به معنی آزادی افراد در مصرف هر میزان شکلات تلخ که می‌خواهند نیست. باید کالری دریافتی به اندازه باشد و از میوه‌ها و سبزی‌ها هم به میزان کافی استفاده بشود. نکته مهم دیگری هم وجود دارد، اپی‌کاتچین به تغییرات نور و دما بسیار حساس است و اگر فرایندهای تهیه شکلات یا شرایط نگهداری آن مطلوب نباشد، شانس چندانی برای دریافت آن از شکلات‌های تلخ وجود نخواهد داشت".
شکلات بخورید تا بیماری قلبی نگیریدشکلاتخورها از این پس با خاطرجمعی می‌توانند به انتخاب طعم‌های مختلف در فروشگاه‌ها دست بزنند. بنا به نتایج آخرین تحلیل‌ها در دانشگاه کمبریج کسانی که شکلات‌خور حرفه‌ای هستند 37 درصد کمتر از سایرین شانس ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی دارند. بخش دیگری از این تحقیق که روی بیش از ده هزار نفر صورت گرفته نشان می‌دهد این افراد همچنین 29 درصد کمتر از سایرین سکته می‌کنند. در این تحقیق زندگی سوژه‌های مختلفی در کشورهای آلمان، ژاپن، هلند، سوئد و آمریکا برای یک دهه مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد در بین انواع شکلات‌ها، شکلات تلخ بهترین تأثیرگذاری را دارد.
البته سایر انواع شکلات از جمله شکلات شیری و شکلات نعنایی هم کارایی خوبی داشتند. با این حال دکتر اسکار فرانکو از بخش تحقیقات درمانی بیماری‌های قلبی عروقی دانشگاه کمبریج عنوان کرد هنوز کسی به درستی نمی‌داند چرا شکلات برای سلامت قلب مفید است. به گفته او برخی مواد غذایی دارای ساختاری پیچیده هستند و شکلات از این دسته است.
یکی از تئوری‌ها به زعم او وجود آنتی اکسیدان فراوان در شکلات است که باعث گردش راحت‌تر خون در رگ‌ها می‌شود. در عین حال شکلات می‌تواند کیفیت بالاتری برای زندگی ایجاد کند و سبب آرامش و شادی می‌شود. دکتر فرانکو نتایج این تحقیقات را در نشست سالیانه انجمن قلب و عروق در پاریس اعلام کرد ولی در همین حال تاکید کرد این نتایج به معنای تایید شکلات‌خوری افراطی نیست. او میانه‌روی را در این کار توصیه کرد و به گفته‌ی او بدن روزانه به 20 تا 50 گرم شکلات نیاز دارد.
علاقه‌مندان به شکلات لاغرترند!
تحقیقات نشان می‌دهد که شکلات‌ها باعث چاقی نمی‌شود و در اصل این غذاهای آماده هستند که بحران چاقی را در جهان گسترش داده است. افرادی که به شکلات علاقه دارند، نباید خیلی نگران باشند، چرا که دانشمندان متوجه شدند این افراد، وزن کم‌تری دارند، لاغرترند و دور کمر آن‌ها نیز باریک‌تر است.
از سوی دیگر مصرف شکلات باعث می‌شود احتمال ابتلا به فشار خون بالا و سندروم متابولیک به ترتیب 14 و 15 درصد کمتر از دیگران باشد. این عوامل از مهم‌ترین فاکتورهای موثر در ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته هستند.
البته این مطالعات به این معنا نیست که شما با خوردن شکلات می‌توانید وزن خود را کم کنید. اما به نظر می‌رسد مصرف شکلات باعث می‌شود میزان اشتهای شما به غذا کمتر شده و به این ترتیب کالری کم‌تری را وارد بدن خود کنید. از سوی دیگر مطالعات نشان می‌دهد افرادی که شکلات مصرف می‌کنند به طور متوسط بیش‌تر از دیگران به ورزش کردن علاقه دارند.
کارول اونیل از مرکز کشاورزی دانشگاه لوئیزیانا در این باره گفت: تحقیقات ما نشان می‌دهد مصرف شکلات به میزان متوسط تأثیر زیادی در افزایش وزن و چاقی ندارد.
این بررسی‌ها در مجموع نشان می‌دهد مصرف مقادیر کمی از شکلات نه تنها فواید زیادی برای بدن دارد، بلکه می‌تواند به شما در داشتن وزن متناسب‌تر نیز کمک کند.
دانشمندان با انجام مطالعاتی در بین سال‌های 1999 تا 2004، میزان مصرف شکلات را روی بیش از 15 هزار نفر که بیش‌تر از 19 سال سن داشتند بررسی کردند.
میزان شاخص جِرمی و دور شکم افرادی که شکلات مصرف می‌کردند به طور متوسط کمتر از دیگران است. برای مثال شاخص جرمی این افراد به طور متوسط 7/27 و در دیگران 2/28 است.
به طور کلی محققان معتقدند هر شخص حداکثر باید 10 درصد از کالری روزانه خود را از غذاهایی مانند شکلات، فست‌فودها و انواع مختلف نوشیدنی‌ها به دست بیاورد.
فرآوری: معصومه آیت اللهی
بخش تغذیه و آشپزی تبیان
منابع:
سلامت نیوز
خبرآنلاین
مطالب مرتبط:
شکلات تیره فشار خون را پایین می‌آورد
کاکائوی تلخ از پوست محافظت می‌کند
