چطور مباحثه کنم 3

مقالات شماره یک و دو مرتبط با این بحث را نیز مطالعه بفرمایید.

مهمترین زمینه هاى مساعد كننده عبارتنداز:

1- مباحثه را باید با حمدو توكل بر خداى حكیم و علیم و درود بر ائمه معصومین[ ع] آغاز و با دعاى خیر براى علماى ربانى و سلف پیشین بپایان رساند.

2-انتخاب مكان مباحثه :مكان مباحث اولا باید در جاى بى سروصدا و آرام باشد تا تمركز حواس و آرامش روحى مناسب تضمین گردد و ثانیا نباید دراماكن عمومى كه محل رفت و آمد مردم است انتخاب شود.

برپائى مباحثه دراماكن پر سر و صدا موجب خستگى سریع و در نتیجه موجب عدم پیشرفت آموزش مى شود از طرف دیگر ممكن است مباحثه در اماكن عمومى خطر گمراهى وسوءاستفاده دیگران را بدنبال داشته باشد مثلا شنونده اى قول نادر و ضعیف را به عنوان یك مسئله شرعى بیاموزد. اضافه بر آن مباحثه درانظار عموم ممكن است ناخودآگاه موجب پیدایش خصلت هاى زشت از قبیل 16 ریا و عجب گردد.

3-اداره مطلوب و منظم حلقه مباحثه از جهت زمان حضور و غیاب افراد و تقدم و تاخر در شروع .

4- پرهیز از طرح مسائل حاشیه اى و متفرقه  .

5- مباحثه هائى كه در آن مسائل متفرقه و بى ارتباط با درس مطرح مى شود نه تنها موجب تلف شدن وقت ذیقیمت افراد مى گردد بلكه موجب كندى پیشرفت علمى نیز میشود.

البته طرح مطالب و ظرایفى كه درارتباط مستقیم با درس بوده و موجب نشاط روحى افراد شود خالى از لطف نیست .

چنانكه در آداب المتعلمین به این نكته اشاره شده است[ : ان الدرس والتكرار لابدان یكون بقوه و نشاط].

6- شركت در درس استاد باید بنحوى باشد كه تمام مطلب درس جذب شود. جذب كامل درس استاد قسمت مهمى از یادگیرى انسان را تشكیل مى دهد. لازمه این مسئله این است كه فرد بانشاط و با روح در كلاس آماده شده و هرگونه كسلى و خواب آلودگى را با منظم كردن برنامه خود كنار بگذارد.

7- گردش اداره مباحثه :اگرافراد متوجه شدند كه برخى ازافراد براى مباحثه كار مطالعاتى لازم انجام نمى دهند باید با سئوالات مهم و پرسش نكات درس آنها را به مطالعه قبلى وا دارند.

گردش مباحثه موجب كسب تجربه یكسان افراد در كشف شیوه هاى مهم و فهمیدن مطالب مى شود این امر بنوبه خود زمینه مساعدى را براى مباحثه قوى و مطلوب آماده مى كند.

در شرایط كنونى افراداز شیوه هاى مختلفى براى گردش مباحثه استفاده مى كنند.

برخى با ورق زدن كتاب و برخى نوبتى و نامنظم و برخى منظم .ابداع این شیوه ها معلول كم كارى احتمالى یكى ازافراد هم مباحثه است ولى گردش منظم و متوالى مباحثه ضمن تامین اهداف مورد نظر زمینه هاى مساعدى را براى بالا رفتن كیفیت مباحثه ایجاد مى كند.

8- بصیرت به انگیزه هاى حضور در حوزه درس  : آگاهى از علل تحصیل و توجه داشتن دانشجو به انگیزه هاى علمى و تكرار آن مى تواند مشوق اراد در نظم و تلاش و دورى از تنبلى و كسالت  باشد.

9- گر چه در مباحثه ممكن است تا به تعداد شش نفر بیانجامد اما بهتر آن است كه تعدادافراداز سه نفر تجاوز نكند.

10- سعى شود كه بحث ها بر روى اعصاب انسان فشار وارد نیاورد. بردبارى در برخوردهاى علمى لازمه رشد و شكوفائى آن است . چرا كه علم ابزار قتاله اى بیش نیست چنانكه على[ ع] مى فرماید:

نیكوئى آنست كه علمت را فزونى دهى و بردبارى را بزرگ شمارى .

شما كه امروز دراین حوزه ها تحصیل مى كنید و مى خواهید فردا رهبرى و هدایت جامعه را به عهده گیرید چنان فكر نكنید تنها وظیفه شما یاد گرفتن مشتى اصطلاحات مى باشد وظیفه هاى دیگرى نیز دارید.

چه بسااموریكه براى عامه مردم مباح است براى شما جایز نیست و ممكن است حرام باشد.

فقیه باید جنگجو هم باشد فقیه باید سیاسى باشد ولى فقیه هم باشد.

درداینجااست كه اگر مردم از شما عملى كه بر خلاف انتظاراست مشاهده كننداز دین منحرف مى شوندو از روحانیت بر مى گردند نه از فرد.

منبع: پایگاه دانشگاه شهید مطهری

تهیه و تنظیم: محمد حسین امین