اقتصاد؛ گذارازتعارضات بنیادین
امسال مزین به نام جهاد اقتصادی است. این عنوان بازتاب واقعیات و الزامات حاکم بر کشور در دوره کنونی است. جهاد اقتصادی در تجانس با گفتمان پیشرفت و عدالت و به عنوان یکی از نشانه‌ها و پازل‌های این گفتمان، نوید دهنده حرکت رو به جلو نظام اسلامی است.
حرکت رو به جلو جمهوری اسلامی بیش از آنکه یک شعار باشد یک واقعیت غیر قابل انکار است و در عرصه‌های مختلفی چون عرصه‌های علمی، اقتصادی، امنیتی، سیاسی و ... قابل لمس و ادراک می‌باشد. یکی از مصادیق روشن این حرکت روبه جلو نظام اسلامی گذار از تعارضات بنیادین و هویتی و فروکاهش آنها به حوزه‌های مدیریتی و اقتصادی است.
توافق عمومی بر هویت نظام‌های مختلف، نقطه عزیمت پیشرفت محسوب می‌شود. یعنی تا زمانی که تضادهای معرفتی حل نشده باشد و دیالوگ‌های نخبگی تنها بوی مناقشات فلسفی بدهد، امید بستن به حیات پویا و بالنده یک نظام کار بیهوده‌ای است. بسط استنباط‌های مشترک از مفاهیم بنیادین در بین نخبگان معطوف به کارآمدی نظام‌های سیاسی است.در واقع اجماع نخبگان در مسائل اصولی و فروکاهیدن تعارضات فلسفی به اختلاف نظر در روش‌ها و سیاست‌ها به تدابیر عقلایی برای اداره کشور در یک فضای سیاسی امن می انجامد. البته سر منزل این گذار وحدت سیاسی سلایق مختلف نیست بلکه رسالت نخبگان معطوف به کارآمدی نظام سیاسی و تولید فکر جدید برای حل مسائل جامعه است.در واقع توافق بر مسائل اصولی و در نهایت سازماندهی نخبگان یکی از اصول مهم برای پیشرفت هر کشور محسوب می‌شود.فروپاشی جمهوری چهارم فرانسه و سرنگونی دموکراسی در آلمان عصر وایمار مولود یک نظام متنازع بین احزاب سوسیالیست چپ و جریانات سیاسی و فکری راست رادیکال در این دو کشور بود.
آلمان در فاصله جنگ جهانی اول و دوم دوران نامساعد اقتصادی را سپری کرد. در سال 1929 هم‌زمان با بحران اقتصادی جهانی، کمک‌های خارجی قطع شد. بسیاری از صنایع به تعطیلی کشیده شدند و تورم به نحو فزاینده‌ای افزایش یافت و رقم بیکاران به رقمی قریب به سه میلیون نفر رسید. هم‌زمان با این رخدادها، نارضایتی عمومی افزایش یافت. در واقع تورم، بحران حاد اقتصادی و بیکاری توده‌ها از شاخص‌های اصلی دوره وایمار بود.
طرح عنوان جهاد اقتصادی توسط رهبر معظم انقلاب ناظر به این واقعیت است که جامعه اسلامی در ادامه حرکت رو به جلو خود از تعارضات بنیادین عبور کرده و وارد مرحله تازه‌ای از حیات سیاسی و اقتصادی خود شده است
بررسی‌ها در کشورهای مختلف نشان داده تا زمانی که یک توافق جدی بین نخبگان سیاسی کشور بر سر هویت نظام سیاسی به وجود نیاید اذهان سیاستمداران و برنامه ریزان به اداره بهتر جامعه معطوف نمی‌شود.
طرح عنوان جهاد اقتصادی توسط رهبر معظم انقلاب ناظر به این واقعیت است که جامعه اسلامی در ادامه حرکت رو به جلو خود از تعارضات بنیادین عبور کرده و وارد مرحله تازه‌ای از حیات سیاسی و اقتصادی خود شده است.
دوره‌ای در این مملکت حتی بر سر بدیهی‌ترین موضوعات مثل امکان یا امتناع تجویز الگوهای توسعه مناقشات فلسفی بسیاری وجود داشت اما امروز اجماع مطلوبی بین نخبگان بر سر الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت به وجود آمده است. این اجماع بستر مناسبی را برای حرکت رو به جلو نظام در عرصه‌های مختلف ایجاد کرده است.
به گونه‌ای که رهبر معظم انقلاب در مشهد در ابتدای سال نو فرمودند:"زمینه برای حرکت عظیم و بنیانی، یک حرکت محسوس که اثر آن را در زندگی مردم بشود ملاحظه کرد، فراهم است."
ایشان همچنین ضمن بیان برخی الزامات و شروط جهاد اقتصادی به ضرورت توافق و اتحاد عمومی نیز اشاره داشتند: "یک شرط دیگر، حفظ اتحاد و انسجام ملی است. این اتحادی که امروز در میان مردم و در بین مردم و مسئولین وجود دارد، مردم به مسئولینِ خودشان علاقه‌مندند، به آنها اعتماد دارند، به آنها کمک می‌کنند، با آنها همراهی می‌کنند، بین خود مردم اتحاد و وحدت وجود دارد، بایستی باقی بماند و روزبه‌روز تقویت شود. یکی از نقشه‌های بزرگ دشمنان ملت ایران، ایجاد تفرقه و شکاف در داخل بوده است؛ به بهانه قومیت، به بهانه مذهب، به بهانه گرایش‌های سیاسی، به بهانه جناح‌بندی‌ها، به بهانه‌های گوناگون. اتحاد را باید حفظ کرد. خوشبختانه ملت ما آگاهند. همه کسانی که به کشورشان علاقه‌مندند، به نظام مردم‌سالاری دینی - که مایه افتخار امروز ملت ایران است - علاقه‌مندند، باید با هم هماهنگی داشته باشند."
گفتمان پیشرفت پس از گذشت سه دهه از عمر انقلاب اسلامی در سال 1357 موجد مطالبات اجتماعی و سیاسی جدیدی شده است که در صورت ناکارآمدی نظام می‌تواند چالش زا باشد.
توافق عمومی بر هویت نظام‌های مختلف، نقطه عزیمت پیشرفت محسوب می‌شود. یعنی تا زمانی که تضادهای معرفتی حل نشده باشد و دیالوگ‌های نخبگی تنها بوی مناقشات فلسفی بدهد، امید بستن به حیات پویا و بالنده یک نظام کار بیهوده‌ای است.
چشم‌انداز پیشرفت در جامعه اسلامی ایران برآیند مؤلفه‌های مختلفی از قبیل تولید ثروت، افزایش بهره‌وری، بهبود فضای کسب و کار، انتظام اقتصادی، انضباط مالی، تقویت عزم و اراده ملی، اتحاد ملی، اعتماد به نفس ملی، تولید علم و فناوری، گسترش اخلاق و معنویت، کاهش فاصله طبقاتی، رفاه عمومی، انضباط اجتماعی، وجدان کاری مردم، امنیت اخلاقی و آگاهی و رشد سیاسی است.
در افق پیشرفت ایران مانند هر جامعه دیگری اقناع عمومی از گذرگاه اجماع نخبگان بر مسائل هویتی می‌گذرد. در واقع نخبگان نقش بسزایی در گفتمان سازی و فرهنگ سازی برای جهاد اقتصادی دارند. امروز با توجه به اولویت‌های اصلی کشور نخبگان سیاسی جامعه وظیفه دارند در راستای تحدید تعارضات فلسفی و جهت دهی آنها به سوی اختلافات مدیریتی و اقتصادی گفتمان سازی کنند.
منبع: روزنامه رسالت/ صالح اسکندری
لینکهای مرتبط:
به فرمایشات رهبری عمل شده است؟
جهاد اقتصادی و افق 14 سال پیش رو
