شأن نزول آیة الکرسی
در قرآن کریم آیاتی که بر پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) نازل می‌شد دارای علت و سببی بود که به اذن خداوند توسط فرشتگان برای رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) فرستاده می‌شد که در مجموع به آن‌ها شاًن نزول می‌گویند که اصطلاحاً سبب نزول می‌باشد .
در روایت است که امام صادق(علیه السلام) به حالت چهار زانو در مجلسی نشسته بود و پای راست خود را بر روی ران پای چپ قرار داده بود, در این هنگام مردی گفت فدایت شوم این نوع نشستن مکروه است. حضرت فرمودند: نه این چنین نیست, بلکه این سخنی است که یهودی‌ها می‌گویند.
آن‌ها می‌گویند: «هنگامی که خدای متعال آسمان‌ها و زمین را آفرید و به عرش مسلط گشت,به این صورت نشست تا استراحت نماید.»
خدای متعال هم این آیه را در ردّ کلام باطل آن‌ها فرمود که: «الله ُ لا اِلهَ اِلاّ هُوَ» تا «هُوَ العَلیّ العَظیم» و امام صادق علیه السلام در همان حالت که نشسته بود باقی ماند.
عکس‌العمل شیطان هنگام نزول آیة الکرسی
امام محمد باقر(علیه السلام) از امیرالمومنین علی(علیه السلام) روایت فرموده:
«هنگامی که آیة الکرسی نازل شد رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود: آیة الکرسی آیه‌ای است که از گنج عرش نازل شده و زمانی که این آیه نازل گشت، هر بُتی که در جهان بود, با صورت به زمین افتاد.»
در این زمان ابلیس (شیطان) ترسید و به قومش گفت: «امشب حادثه‌ای بزرگ اتفاق افتاده است, باشید تا من عالم را بگردم و متوجه حادثه شوم که چه بوده است.»
ابلیس عالم را گشت تا به شهر مدینه رسید, مردی را دید و از او سوال کرد( باید توجه داشت که از رویات استفاده می‌شود, شیطان به تمام اشکال از موجودات عالم, ممکن است ظاهر گردد و در اینجا هم به صورت انسانی در آمده و از مرد سوال می‌کند!)
«دیشب چه حادثه‌ای اتفاق افتاد؟»
مرد گفت: رسول خدا (صلی الله علیه وآله) به ما فرمود : آیه‌ای از گنج‌های عرش نازل شده است که بت‌های جهان به خاطر آن همگی با صورت به زمین خورده‌اند ابلیس بعد از شنیدن حادثه به نزد قومش رفت و حادثه را به آن‌ها خبر داد.
آیة الکرسی یعنی چه؟
تعریف کرسی در آیه‌ای که به آیة الکرسی معروف شده است کرسی از ریشه( ک- ر- س) گرفته شده و به معنی اتصال یافتن اجزای یک ساختمان به هم می‌باشد و نیز کرسی را تختی هم می‌گویند که بر آن می‌نشینند که در این زمینه می‌توان برای کرسی سه معنی آورد :
1/ علم الهی
2/ جسم بزرگ کیهانی
3/ قدرت و سلطنت الهی و عرش نیز در لغت همان کرسی است که عرش در لغت فارسی به معنی رکن و اساس هر چیز و یا سقف خانه گفته می‌شود . بنابراین با توجه به این معنی می‌توان گفت عرش همان کرسی است با این تفاوت که کرسی ظاهر و عرش باطن هر چیز را گویند .
شاًن و نزول آیه الکرسی
در قران کریم آیاتی که بر پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) نازل می‌شد دارای علت و سببی بود که به اذن خداوند توسط فرشتگان برای رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) فرستاده می‌شد که در مجموع به آن‌ها شاًن نزول می‌گویند که اصطلاحاً سبب نزول می‌باشد .
آیة الکرسی برای قبولی طاعات در نزد خداوندحضرت رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه وآله) فرمودند: همانا آیة الکرسی در لوحی مخصوص از حریر سبز با مدادی مخصوص نوشته شده است به خدا قسم روز جمعه‌ای نیست مگر اینکه آن لوح پیشانی اسرافیل را به لرزه در می‌آورد در زمانی که آن را به لرزه در می‌آورد تسبیح می‌کند و می‌گوید: سبحان من لا ینبعی التسبیح الا اله ولا العباده والخصع الا لوجهه ذلک الله القدیر الواحد العزیز – یعنی پاک و منزه است کسی که جز او سزاوار تسبیح نیست و عبادت و خضوع نیست مگر در برابر او که تواناست و یگانه و عزیز.
افضل آیات کدام است؟
از روایات برمی آید که آیة الکرسی افضل آیات است. این حدیث از امام صادق (علیه‌السلام) است که می‌فرمایند:" جناب ابوذر از پیامبر اسلام پرسیدند: افضل آیه‌ای که بر شما نازل شده ،چیست؟ فرمودند: آیة الکرسی که این روایت در تفسیر عیاشی آمده است.
حضرت علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند: "از رسول خدا(صلی الله علیه و آ له و سلم) شنیدم که فرمودند: سید کلام‌ها قرآن است و سید قرآن هم سوره بقره و سید این سوره هم آیة الکرسی است. یا علی در آیة الکرسی پنجاه کلمه است. هر کلمه‌ی آن هم پنجاه برکت دارد." از این روایت برمی آید که آیة الکرسی از "الله لا اله الا هو ... تا ... و هو العلی والعظیم "می‌باشد؛ البته در برخی روایات دو آیه‌ی بعد آن را جداگانه دستور به خواندن دادند مثل نماز لیلة الدفن. منتها آیة الکرسی همین یک آیه اول است.
روایتی هم از ابی امامه است که از پیامبر اکرم سوال کرد اعظم آیات کدام است؟ ایشان فرمودند: آیة الکرسی. روایت دیگر می‌فرماید: قله‌ی قرآن آیة الکرسی است. ویژگی آیة‌الکرسی هم به این است که فقط بر پیامبر اسلام نازل شده و بر سایر انبیا نازل نشده است. روایت دیگری از پیامبر اکرم نقل است که می‌فرمایند: " آیة الکرسی به من داده شد از گنجی که تحت عرش خداست و هرگز به پیامبری که قبل از من بوده داده نشد."
پاداش خواندن آیة الکرسی
رسول خدا(صلی الله علیه و آ له و سلم) فرمودند: "هر کس آیة الکرسی را به دنبال هر نماز واجبی بخواند، تنها مانع او برای ورود به بهشت مرگ است و مواظبت بر آن نمی‌کند مگر صد یقین و عابدین و هر کس که آن را بخواند هنگام خواب خداوند او و همسایه ی او و همسایه‌ی همسایه‌ی او را حفظ می‌کند ."
روایت دیگری عبدالله بن عمر از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آ له و سلم) نقل کرده که ایشان فرمودند: "هر کس آیة الکرسی را بعد از هر نماز واجب بخواند، خداوند خود او را قبض روح می‌کند و آن شخص مثل کسی است که همراه پیغمبران جهاد کرده تا به شهادت برسد." امام صادق (علیه‌السلام ) می‌فرمایند: "هر کس آیة الکرسی را یک مرتبه بخواند، خداوند هزار سختی دنیا و هزار سختی آخرت را از او برمی دارد. آسان‌ترین سختی دنیا فقر و آسان‌ترین سختی آخرت، عذاب قبر است که از او برمی دارد."
برای دور کردن شیطان در هر مکان
هر کس بعد از هر نماز آیة الکرسی بخواند از مکر شیطان و وسوسه‌های آن در امان خواهد بود .
فرآوری : زهرا اجلال
بخش قرآن تبیان
منابع :
بیانات حجت الاسلام ابراهیمی
سایت حوزه
