تبیان، دستیار زندگی
آلبوم خاطرات گمشده فریدون آسرایی بالاخره انتشار یافت. اثری که جدا از هرگونه پیشداوری بر اساس سلیقه شخصی می توان آن را یکی از بهترین کارهای موسیقی پاپ سال 90 دانست.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

"خاطرات گمشده"

یاداشتی بر آلبوم "خاطرات گمشده" اثر فریدون سرایی


آلبوم خاطرات گمشده فریدون آسرایی بالاخره انتشار یافت. اثری که جدا از هرگونه پیشداوری بر اساس سلیقه شخصی می توان آن را یکی از بهترین کارهای موسیقی پاپ سال 90 دانست.


موسیقی

در این مجموعه اشعاری از محمد صالح‌علاء، عبدالجبار کاکایی، سیدعباس سجادی، حسین غیاثی، حبیبه نیک‌سیرتی، میترا روحانی و سروش دادخواه با ملودی و آهنگ‌هایی از فریدون، پاشا یثربی، و احسان خلقی اجرا گردیده است. پاشا یثربی آهنگساز جوان موسیقی ایران تنظیم قطعات این آلبوم را عهده‌دار بوده است.

آلبوم خاطرات گمشده فریدون آسرایی توانست رتبه نخست پر فروش ترین آلبوم را در ماه اخیر از آن خود کند . این آلبوم توانست بالاتر از آلبوم "دیگه مشکی نمی پوشم ، رضا صادقی " و آلبوم "خاص" قرار گیرد.

از فریدون آسرایی پیش از این آلبوم غریبه در سال 1384 منتشر گردیده است که با استقبال بی نظیر علاقه‌مندان به موسیقی مواجه شد؛ به طوری که از آن به عنوان بهترین و پرفروش‌ترین اثر تاریخ موسیقی ایران یاد شد.

آسرایی از آن دسته خوانندگانی است که نهایت دقت و سلیقه را در انتخاب شعر، ملودی و تنظیم که سه عنصر اصلی هر اثر موسیقیایی باکلام هستند دارد. وی در آلبوم غریبه ثابت کرد که فضا سازی که یکی از مهم ترین عناصر ساخت یک اثر موفق است را قویا مد نظر دارد. شعرهایی که فریدون انتخاب می کند غالبا دارای مضامین نوستالژیک و عاطفی هستند. و یا وقتی به سراغ موسیقی مورد انتخاب او میرویم شاهد ملودیهای هارمونیک با زمینه کاملا حسی هستیم. تنظیم نیز از حس ملودی و شعر بهره برده و با انتخاب سازهای مناسب و تلفیق آنها حق مطلب را ادا می کند. اصولا و اساسا فریدون علاوه بر مضامین "خصوصا عاطفی" قوی از مهمترین عنصر هنری خود یعنی حس بهره می برد. حس آسرایی آمیخته با سوز و گداز و حسرت است. حسرتی که منشا آن را می توان در همان "خاطرات گمشده" وی دانست. وی در آثار خود نشان داده که به دنبال گمشده های دور است؛ اما از نما و دوربینی کاملا نزدیک حرف خود را میزند. با این وضف به سراغ بررسی آلبوم "خاطرات گمشده" او می رویم:

آلبوم جدید آسرایی با ترانه سلام (با شعر حسین غیاثی، آهنگ فریدون و تنظیم پاشا یثربی) آغاز می شود. آغاز کار (Overture) بی نظیر است. هارمونی و سمپاتی حرف اول این کار را میزند. سلام با صدای موج دریا و پرنده های دریایی آغاز می شود. دریا علاوه بر زیبا بودنش نماد گمشده گی است. اگر دل به موجها بدهید شما را با خود به گمشدگی می برند. درست چیزی که "سلام" در آوای موج به شنونده انتقال میدهد. یعنی همانطور که شعر و موسیقی شما را به گمشدگی می برد، آوای مکرر موج در میان نتها نیز این سفر را هموارتر می سازد. اما چرا سلام؟ سلام روی دیگر سکه خداحافظی است. سلامی به تلخی وداع. قرینه مترادف گونه وداع. این سلام از آن دست سلام هایی است که پوست دل شنونده همراه با اثر را می کند. سلامی بر همه حسرتها و غربتها و خاطرات گذشته. سلام حسرت گونه تلخی که با "دوست داشتن" همراه است.

"آیینه" آهنگ دوم آلبوم از غربت و تنهایی سخن می گوید. خالق اثر هیچکس را در آیینه خود نمی بیند چرا که آینه او در هاله و غبار خاطرات گمشده چنان تصویر سنگینی از غربت را نشان میدهد که هیچکس را یارای تحمل آن نیست. اثر سوم یعنی "گل عاشق" که همان گل لاله راوی اثر است مخمل آرامش ذهن عاشق سرگشته در امواج نامتلاطم نگرانیهاست. اثر چهارم که "تو آرومی" نام دارد روایت طلب در جستجوی آرامش است. آتش بودن و دریا بودن شخصیت مورد اشاره آسرایی، پویا بودن و در عین حال توان انتقال آرامش او را مخاطب قرار میدهد. شخصیتی حامی در زندگی همه ما که می تواند همسر، مادر و ... باشد. "مسافر" یکی از بهترین کارهای آلبوم "خاطرات گمشده" است. آهنگ شماره 6 همان غربتها را فریاد میزند اما وجه مثبت کاملا در آن دیده می شود. سخن از دوست داشتن و وصل وجود دارد. علاقه  مند شدن که یکی از بهترین موهبتهای الهی است. "طاقت بیار" دعوت به امید، استقامت و عشق است. سیر نشیب به فراز آلبوم در اینجا مشخص می شود. هنرمند سر بلند کرده و صادقانه از همراه و همسفر خود می خواهد که در مسیر ناهمواریهای روزگار غم و انتظار تا سر منزل نیل به هدف استقامت کند. آهنگ هفتم "کشف تو" رنگ قرمز دارد. از آن جهت که سخن از روزهای پرخطر به میان می آید. کوچ، وضعیت قرمز عادتها و دلبستگیهاست. راوی فرصت ماندن و اثبات خود را از محبوب خود طلب میکند. جایی میگوید "این نکته یک سواله ... چرا تو بهترینی؟". خوب بودن محبوب آنقدر در فضای امروز بی اعتمادی انسانها و سردرگمی عشق غیرملموس شده که خود راوی ضمن اعتراف به علاقه شدید به او، آن را باور ندارد. خستگی مهمترین آیتم آهنگ شماره 8 یعنی "بی تو" است. راوی به ستوه آمده و خستگی بدون یار و همراه را فریاد میکند.

آلبوم خاطرات گمشده  فریدون آسرایی

سرگردان بودن در مداری گمنام می تواند سخت ترین وضعیت تنهایی و غربت باشد. براستی سنگی ترین و خاکستری ترین اثر این آلبوم را می توان این اثر دانست. ملودی و تنظیم خوب نیز کاملا حامی شعر و در خدمت آن قرار گرفته اند. "خداحافظ نگو" تصویر رک و صریح آخرین پرده یک ارتباط و دوستی است. ارتباطی پاک و عاشقانه میان دو واحد انسان. پیوسته قطع ارتباط پاک و عمیق حسرت و خواهش را در پی داشته است. خالق اثر واسطه وار فرصت بازگشت به حضور مشترک را ممکن دانسته و از یار سفر کرده این روزهای خود میخواهد  برای خاطر تمام خوبیهای این رابطه خدایی بازگردد. به جرات می توان گفت اثر دهم "رویا" از لحاظ موسیقیایی (ملودی و تنظیم) و شعر (محمد صالح اعلا شاعر کهنه کار) جزء 3 اثر ناب این آلبوم است. حالتی بسیار لطیف، مهربان، عمیق، ملموس و شفاف در غایت لطف بیان را می توان در این اثر دید. ترانه و موسیقی آن کاملا مثبت و روح بخش است. و اما اثر آخر که مانیفیست آلبوم می باشد یعنی "خاطرات گمشده" بسیار خوب ساخته و پرداخته شده است. ریتم این اثر "تنبل" ساخته شده و اما این "تنبل بودن" ریتم به عمد ایجاد شده تا پایان سفر شما با آلبوم را نوید دهد. نوعی Fade out (پایان بخشی) بر کل آلبوم. اثر آخر "خاطرات گمشده" سخن از ابتلا به خاطره های اوست. "او"یی که می تواند برای هر کدام ما انسانها به منزله یک فرد یا چیز باشد. ابتلایی که هیچگاه ما را رها نمی کند. ابتلایی همراه با دغدغه های غریب و عاشقانه اما موسیقی آثار با استفاده از ریتمهای 4/4 fast&slow Rock)، 4/2 ترانس، 6/8 راساگوآدو، و رومبا چرخش متنوع خوبی را می توانست ایجاد کند که البته با استفاده زیاد از ریتم 4/2 (به دلیل جذب مخاطب جوان امروزی به مثابه نیاز اقتصادی بازار) چندان توفیق این امر را پیدا نکرده است. خوب بود که آسرایی در استفاده از ریتمهای دیگر دست و دلبازی بیشتری به خرج می داد. در هر حال، حتی جاهایی که از این ریتمها استفاده شده، بهترین بهره ممکن برده شده است. برخی از ترانه ها نیز در جاهایی دچار صلابت نبوده و از نظر صنایع بیان و بدیع دچار ضعف می باشند. طبیعی است که حتی با وجود سخت سلیقه گی هنرمندی چون آسرایی شاهد ضعفهایی در هر آلبومی باشیم. اما از هر چه بگذریم، ملودیها و ترانه ها خیلی خوب با هم همتراز شده اند و تنظیم خوب نیز رنگ و جلای خاصی به کار بخشیده است.

آلبوم "خاطرات گمشده" علیرغم ضعفهای اندکی که دارد، آلبومی موفق و کارشناسی شده محسوب شده و به هیچ وجه انصاف نیست که آن را در شمار کارهای "دم دستی" بازار امروز موسیقی پاپ به حساب آورد.

اگر تا بحال این آلبوم را نشنیده و یا با آن آشنا نشده اید، پیشنهاد می شود که حتما با مراجعه به فروشگاههای آثار موسیقی آن را تهیه کنید.

محمدرضا صامتی

بخش هنری تبیان