حرفهای معترضان وال استریت

رفتار اعتراضی مردم آمریكا علیه روابط سیاسی شركت های خصوصی و قانون گذاران این كشور در حالی از بیست و ششم شهریور (17 سپتامبر) در منطقه لوور منهتن در شهر نیویورك آغاز شده كه این اعتراضات در روزهای گذشته به شهرها و مناطق دیگر آمریكا نیز سرایت كرده است. به نحوی كه دامنه اعتراضات از روز دهم مهر به شهر لس آنجلس و نیز واشنگتن -پایتخت آمریكا- رسید و بتازگی، تظاهرات مشابهی نیز در دیگر شهرهای آمریكا مانند: بوستون، شیكاگو و سانفرانسیسكو برگزار شده است. این اعتراض كنندگان كه نام جنبش خود را 'جنبش وال استریت' گذاشته اند، اعلام كرده اند كه با وجود سركوب پلیس به اعتراضات خود ادامه خواهند داد. در این رابطه پایگاه شبكه خبری یورونیوز در گزارشی با اشاره به گسترش جنبش اعتراضی مردم آمریكا نوشت: تظاهركنندگان قصد دارند تا فصل زمستان به اعتراضات خود ادامه دهند. این گزارش افزود صدها نفر از هواداران جنبش ضد وال استریت به تجمع خود در مقابل ساختمان بورس نیویورك ادامه دادند.

جنبشی كه طی 20روز گذشته خیابان وال استریت شهر نیویورك را 'اشغال' كرد، در واقع تلاش می كند تا این خیابان تاریخی را به عنوان نمادی از اختلاف طبقاتی میان مرفه‌ها و مردم عادی هدف قرار دهد. خیابانی كه نماد اقتصاد آمریكا و به نوعی پیشانی بازار بورس در جهان است. وال استریت اگر چه امروز با برج های سر به فلك كشیده و بانك های نامدارش در ذهن ها نقش بسته، اما در حقیقت خیابانی است كوتاه كه در قرن هفدهم میلادی احداث شد، یك قرن پس از آن بر سر زبان ها افتاد و اكنون بخش مهمی از تاریخ معاصر آمریكا از این خیابان می‌گذرد. اما بخشی از تاریخ این خیابان كه به اعتراضات چند روز اخیر بسیار نزدیك است به سال 1929 (1308) باز می گردد. سالی كه در آن سقوط ارزش سهام در بازار بورس نیویورك، آغاز ركود اقتصادی بی‌سابقه‌ای را موجب شد كه در تاریخ آمریكا هنوز تكرار نشده است.

بحران اقتصادی سال 1929 به مدت 12 سال ادامه یافت و تاثیرات آن بر كل اقتصاد كشورهای غربی نمایان شد و تنها ورود آمریكا به جنگ جهانی دوم و پیروزی متفقین در این جنگ بود كه اقتصاد آمریكا را جانی دوباره بخشید و وال استریت را احیا كرد. حالا 80 سال بعد از آن تلخ كامی‌ها، و فراز و نشیب های فراوان در اقتصاد جهان، دوباره یك دوره ركود اقتصادی به وال استریت بازگشته، اما معترضانی كه می خواهند این خیابان را تسخیر كنند، اعتقاد دارند كه بانكداران و سرمایه داران اقتصاد جهان كه اغلب در وال استریت ردپایی از آنها یافت می شود، به طرز 'ناعادلانه ای' می‌خواهند كه تمام مشكلات این ركود را بر دوش 99 درصد مردم عادی بگذارند. به عبارت دیگر، معترضان می گویند در وال استریت دوباره 'دیواری' بنا شده كه پشت آن سرمایه داران شادكامند و این طرف دیوار '99 درصد' مردم عادی هستند كه هر روز زندگی به كام‌شان تلخ‌تر می شود. در چنین فضایی به نظر می رسد كه جنبش وال استریت نوعی جنبشی هویتی است كه تلاش دارد تا فضای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی آمریكا را مورد نقد قرار دهد.

** جنبش وال استریت و شكاف در هویت آمریكایی

بحران اقتصادی آمریكا در حالی از سال 2008 (1387) روبه گسترش گذاشته است كه پیش از این، روندهای اقتصادی این كشور به دلیل دخالت و درگیری در كشورهای افغانستان و عراق با مشكل مواجه شده بود و در نهایت، برآیند این روندها به ادامه ركود اقتصادی، افزایش فاصله طبقاتی و نهایتا ایجاد شكاف هویتی در جامعه آمریكا منجر گردیده است. شكل گیری و گسترش اعتراضات مردمی در آمریكا را شاید اگر از زاویه دیگر نگاه كنیم، می توان به نوعی ادامه زنجیره اعتراضات مردمی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا دانست كه بخشی از زنجیره آن در اروپا نیز مشاهده شد. به طوری كه بیشتر كشورهای اروپایی از یونان تا فرانسه و انگلستان را در برگرفت. حال این زنجیره با افزایش نابرابری و بی عدالتی ناشی از بحران اقتصادی و فاصله طبقاتی، به آمریكا نیز گسترش یافته و پایه های هویتی این كشور را هدف قرار داده است. به گزارش رسانه ها، 'دیو لیندورف' نویسنده و خبرنگار محقق موسسه وب سایت ضد جنگ 'این نمی تواند اتفاق بیفتد' روز گذشته گفت: 'اگر دولت آمریكا بخشی از خدمات اجتماعی را به دلیل مشكلات اقتصادی قطع كند، با درگیری‌های سیاسی و شورش میان مردم معمولی این كشور روبرو خواهد شد كه این وضعیت ناشی از نگاه نابرابر دولت آمریكا بوده است'. در چنین شرایطی 'باراك اوباما' رییس جمهور آمریكا، روز سه شنبه دوازدهم مهر ماه در گفت وگو با شبكه تلویزیونی 'ای بی سی' به صراحت لب به اعتراف گشود و گفت در موضع ضعف قرار دارد و مشكلات ریشه دار آمریكا ممكن است باعث شكست او در انتخابات سال 2012 (1391) شود. مردم آمریكا پس از این اظهارات اوباما خشمگین تر شده و فعالان ضد جنگ و اتحادیه های كارگری به جمع معترضین پیوسته و با اشغال 'میدان آزادی' تظاهرات ضد سرمایه داری را در واشنگتن و علیه سیاست های اقتصادی دولت و بانك های ایالات متحده برپا كردند و به سوی كاخ سفید پیش رفتند.

شكاف ها و نابرابری های اقتصادی و اجتماعی در حالی در آمریكا ادامه دارد كه بسیاری از تحلیلگران حوزه اجتماعی این كشور با تداوم این وضعیت، از ایجاد شكاف اجتماعی در جامعه آمریكا اظهار نگرانی كرده اند. چرا كه این جامعه، جامعه ای است كه انسجام اجتماعی خود را بر مبنای هویت اجتماعی ناشی از تكثر فرهنگی، هویت اقتصادی ناشی از فراگیری رفاه و هویت سیاسی ناشی از نظام سیاسی حزبی به دست آورده است و برهم خوردن هریك از این پایه های انسجام می تواند به عمیق شدن شكاف میان حوزه های هم پیوند بیانجامد.

در ادامه افزایش اعتراضات مردمی، شهرهای فلوریدا، نیوجرسی، فیلادلفیا، لس آنجلس، سانفرانسیسكو، سیاتل، پورتلند، نورفولك، ویرجینیا، شیكاگو، هیوستن، سن آنتونیو، تنسی روز شنبه شانزدهم مهر ماه شاهد تظاهرات معترضینی بود كه یك دل و یك صدا فریاد آزادی و تحقق دموكراسی را در آمریكا سر دادند و اعلام كردند از شكاف طبقاتی میان ثروتمندان و فقرا و فساد مالی دولتمردان خود به ستوه آمده اند. چنین قالب هایی از اعتراض در حالی به ایالات متحده آمریكا رسید كه در ماه گذشته انگلستان شریك راهبردی این كشور نیز با اعتراضات شدید مردمی علیه هیات حاكمه خود روبه رو شده بود. براین مبنا، گسترش چنین روندهایی اساسا، قالب های هویتی در جامعه آمریكا را به چالش كشید، چالشی كه می تواند فرایندهای گذار در این كشور متكثر را تسریع كرده و چالش ها را از حوزه اقتصادی به حوزه های سیاسی و هویتی گسترش دهد و این چالش در خواسته های معترضین كاملا مشهود است.

در این زمینه یكی از این معترضان دیروز /شنبه/ در گفت وگو با خبرنگار ایرنا گفت: سیستم بیمارگونه بانك‌ها زندگی همه ما را هم بیمار كرده است. ما واقعا از فساد و دزدی خسته شده ایم، خانه و شغلمان را از دست داده ایم و منابع درآمدمان هم قطع شده و دیگر چیزی برایمان نمانده است.

در نهایت به نظر می رسد، چارچوب های اعتراضی مردم آمریكا اگرچه، آغازی از حوزه اقتصادی داشته است اما ریشه تمامی آن را می توان ناشی از نابرابری هایی دانست كه فرای حوزه اقتصادی و در نظام سیاسی این كشور نهفته است كه می تواند برآیندهای چالشی برای هویت آمریكایی در بر داشته باشد. از این منظر، شاكله نظام سیاسی این كشور با فرایندی از روابط درهم تنیده سرمایه داران و دولتمردان تشكیل یافته كه منافع اقتصادی آمریكا را تنها در چارچوب شركت های بزرگ تعریف كرده است

منابع: ایرنا