7 سـم‌زُدای طـبـیـعــی
از آنجا که کبد، پالایشگاه بدن محسوب می‌شود، کار سم‌زدایی هم در این ارگان حیاتی نسبتاً کوچک انجام می‌شود. روزانه، هزاران هزار ماده از غذاهای مختلف وارد کبد می‌شوند و با تغییراتی که پالایشگاه بدن روی این مواد غذایی انجام می‌دهد، بخشی از آن‌ها به صورت مواد مفید و مغذی برای بدن‌مان درمی‌آیند و بخش دیگر به مواد مُضر و سمی تبدیل می‌شوند.
بهتر است بدانید که هر چقدر از خوراکی‌های طبیعی‌تر استفاده کنید، میزان تولید سم‌ها هم در بدن‌تان کمتر می‌شود و هرچه قدر خوراکی‌هایی با رنگ‌ها، نگه‌دارنده‌ها و افزودنی‌های مختلف مانند انواع فست‌فودها را در رژیم روزانه‌تان بیشتر بگنجانید، امکان تولید سم‌ها افزایش می‌یابد. به همین دلیل با ورود مواد شیمیایی و مصنوعی به مواد غذایی مختلف در 4 تا 5 دهه اخیر، رشد مواد سمی در کبد افراد بیش از پیش شده است و نسبت به 5 دهه گذشته، با افراد بیشتری که در معرض تخریب کبد هستند، مواجه هستیم بنابراین تصمیم گرفتیم در این بخش، 7 توصیه خوراکی برایتان داشته باشیم که اگر در کنار سایر الگوهای صحیح زندگی، آن‌ها را هم رعایت کنید، می‌توانید تا حدی از شر سَم‌های تولید شده در بدن‌تان خلاص شوید و کبدتان را کمتر در معرض آسیب قرار دهید:
1- میوه‌ها و سبزی‌ها: میوه‌ها و سبزی‌های مختلف، مهم‌ترین و بهترین گزینه‌ها برای از بین بردن و دفع سم‌های بدن، محسوب می‌شوند. میوه‌ها و سبزی‌ها، سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و خنثی‌کننده‌ی رادیکال‌های آزاد در بدن هستند.
البته قدرت خنثی کردن رادیکال‌های آزاد و میزان آنتی‌اکسیدان در برخی از سبزی‌ها و میوه‌ها، بیشتر است. به همین دلیل این گروه از خوراکی‌ها می‌توانند در دفع و کاهش میزان سم‌های بدن و کمک به عملکرد کبد، بسیار مفید باشند.
به علاوه، رادیکال‌های آزاد می‌توانند باعث ابتلا به سرطان و آسیب رساندن به کبد شوند که می‌توانید با مصرف مناسب انواع میوه‌ها و سبزی‌ها، جلوی این مشکل را بگیرید.
بین میوه‌ها و صیفی‌جات، آن‌هایی که رنگشان نارنجی پررنگ و قرمز است و بین سبزی‌ها، آن‌هایی که برگ‌های پهن تیره دارند (مانند کاهو و اسفناج)، آنتی‌اکسیدان‌های بیشتری دارند و سم‌های بدن را بیشتر خنثی و دفع می‌کنند.
بد نیست این را هم بدانید که گیاهان معطری مانند زیره، رازیانه، ترخون، نعناع و بادرنجبویه هم خواص خنثی‌کننده‌ی سم‌های بدن را دارند.
کاسنی از گذشته تاکنون به عنوان یکی از گیاهان مفید برای تقویت کبد و کاهش
و دفع سم‌های بدن در ایران مورد استفاده قرار می‌گرفته است. خوشبختانه قرص
این گیاه هم در داروخانه‌های ایران موجود است
2- گوجه‌فرنگی: عامل رنگ قرمز گوجه‌فرنگی که لیکوپن نام دارد، یک آنتی‌اکسیدان بسیار قوی است که خواص ضد سرطانی هم دارد. دریافت مقادیر مناسب لیکوپن می‌تواند باعث دفع سم‌ها از کبد هم بشود.
3- مرکبات: لیموترش، لیموشیرین، پرتقال، نارنج، نارنگی و گریپ‌فروت، سرشار از ویتامین C هستند و این ویتامین، نقش بسزایی در خنثی کردن رادیکال‌های آزاد و دفع سموم از بدن دارد. به علاوه، رنگ زرد پررنگ یا نارنجی مرکبات، به علت وجود ماده‌ای به نام فلاوونوئید در آن‌هاست که برای کاهش سم‌های بدن، بسیار مفید است. در بین مرکبات، آب‌لیمو یکی از بهترین سم‌زداها محسوب می‌شود که مصرف آن، ایمنی بدن را بالا می‌برد و باعث جذب آهن تمام مواد غذایی می‌شود. شما می‌توانید به شکل تازه در سالاد یا به شکل لیموعمانی در تهیه غذاهایتان از آن استفاده کنید.
5- شاتره: شاتره از قدیم برای درمان برخی بیماری‌های پوستی، مورد استفاده قرار می‌گرفته است اما تحقیقات زیادی که در دنیا روی این گیاه پرخاصیت انجام شده، نشان داده است که یکی از مؤثرترین گیاهان برای تقویت کبد و خنثی کردن سم‌ها در بدن است. به همین دلیل هم داروها و مکمل‌های زیادی از شاتره تولید شده است.
بین میوه‌ها و صیفی‌جات، آن‌هایی که رنگشان نارنجی پررنگ و قرمز است و
بین سبزی‌ها، آن‌هایی که برگ‌های پهن تیره دارند (مانند کاهو و اسفناج)، آنتی‌اکسیدان‌های بیشتری دارند و سم‌های بدن را بیشتر خنثی و دفع می‌کنند
البته در ایران، شاتره را بیشتر به شکل سنتی استفاده می‌کنیم چون کپسول و قطره این گیاه هنوز به بازارهای ما راه پیدا نکرده است. البته می‌توانیم برای بهره‌مند شدن از خواص آن، تا روزی 5 گرم از دم‌کرده برگ‌های ریز این گیاه استفاده کنیم.
4- زردچوبه: این ادویه پرکاربرد هم خواص زیادی از جمله ضد نفخ، ضد درد، ضد اسپاسم و ضد ورم دارد اما خواص سم‌زدایی و ضدسرطانی از تمام خواص آن مهم‌تر است. به تازگی کپسول‌هایی از زردچوبه تولید شده است و در داروخانه‌ها به فروش می‌رسد اما اگر بتوانید از پودر زردچوبه برای تهیه انواع غذاهایتان استفاده کنید، می‌توانید از خاصیت مهم این گیاه که همان تقویت کبد است هم کمک بگیرید.
مصرف زردچوبه برای کسانی که ناراحتی‌های خاص کبدی مانند هپاتیت یا کبد چرب دارند، بسیار مفید است چون این ادویه می‌تواند سم‌های کبد را خنثی کند، بنابراین مصرف روزانه 3 تا 4 گرم از زردچوبه در وعده‌های مختلف غذایی می‌تواند مفید باشد.
6- کاسنی: کاسنی از گذشته تاکنون به عنوان یکی از گیاهان مفید برای تقویت کبد و کاهش و دفع سم‌های بدن در ایران مورد استفاده قرار می‌گرفته است. خوشبختانه قرص این گیاه هم در داروخانه‌های ایران موجود است. می‌توانیم از ریشه‌ی این گیاه هم به صورت پودر شده و جوشانده، روزی 5 تا 7 گرم استفاده کنیم و از خواص ضدسم آن بهره ببریم.
گیاهان معطری مانند زیره، رازیانه، ترخون، نعناع و بادرنجبویه هم خواص
خنثی‌کننده‌ی سم‌های بدن را دارند
7- خارمریم: خارمریم، یک گیاه بزرگ بوته‌ای خاردار است که کارخانه‌ها از دانه آن عصاره‌هایی تهیه می‌کنند و داروهای این عصاره را به شکل قرص و کپسول و قطره روانه بازار می‌کنند. داروهای خار مریم جزو تقویت‌کننده‌های کبد و خنثی‌کننده سموم کبدی هستند و برای کسانی که مشکلات کبدی دارند، مفیدند.
بخش تغذیه و آشپزی تبیان
منبع: سلامتیران - دکتر محمد حسین صالحی سورمقی، متخصص فارماکوگنوزی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
مطالب مرتبط:
