مادر ایرانی ، پدر خارجی

بیش از چهارصد هزار کودک بی شناسنامه حاصل ازدواج زن ایرانی با اتباع خارجی که ازدواجشان ثبت نشده، در کشور وجود دارد. این کودکان به دلیل نداشتن شناسنامه از حق تحصیل و رفتن به مدرسه محروم هستند.

وضعیت کودکان اتباع بیگانه که حاصل ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی است در بلاتکلیفی است.

این کودکان که تعداد آنها هم کم نیست به دلیل  نامشخص بودن وضعیت تابعیت و نداشتن شناسنامه مورد قبول از نظر مراجع حقوقی در ایران از دریافت امکانات اولیه همچون بهداشت و درمان و مددکاری محرومند.

در ایران تابعیت فرزندان، تابعیت پدر خانواده است و در ازدواجی که صورت می گیرد، فرزند تابعیتی از پدر می‌گیرد.

براساس ماده 976 قانون مدنی ایران، به افرادی که پدر آن‌ها ایرانی است، خواه در ایران یا خارج متولد شده باشند، تابعیت ایرانی داده می‌شود؛ اما در این ماده اشاره‌ای به افرادی که مادر آن‌ها ایرانی است نشده است. از سوی دیگر بر اساس ماده 1060 قانون مدنی، ازدواج زن ایرانی با تبعه خارجی موکول به اجازه مخصوص از سوی دولت است.

تعداد زیادی از دختران ایرانی با اتباع خارجی به خصوص افغان یا عراقی ازدواج کرده‌اند و در ایران زندگی می‌کنند اما فرزندان آن‌ها دارای شناسنامه نیستند.در سال 1385 مجلس شورای اسلامی ماده 976 قانون مدنی را اصلاح کرد به این صورت که فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی که در ایران متولد شده یا تا یک سال پس از تصویب این قانون در ایران متولد می‌شوند، می‌توانند پس از 18 سالگی تابعیت ایرانی پیدا کنند.

یکی از این ناهنجاری‌ها ازدواج مهاجران خارجی با اتباع ایرانی و به ویژه ازدواج مردان خارجی با زنان  ایرانی است که بدون رعایت مقررات قانونی صورت گرفته و فرزندان آنها در صورتی که ازدواج آنها ثبت نشده باشد دچار مشکل می‌شوند و بعضا بچه های این افراد بی‌سواد هستند چرا که حتی از دریافت امکانات عادی نیز محروم هستند.

شرایط دریافت سند تابعیت ایرانی

ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی باید ثبت شود و برای این کار باید از دولت اجازه دریافت کنند در غیر اینصورت فرزندان آنها بدون هویت می‌شود.

سید‌احمد قشمی مدیر کل ثبت احوال استان تهران در این باره به خبرنگار فارس می‌گوید در استان‌های مرزی کشورمان این موضوع بیشتر دیده می‌شود.

وی با بیان اینکه زنان ایرانی که با مردان خارجی ازدواج می‌کنند در صورتی که ازدواج آنها ثبت نشود مشکلاتی برای فرزندان آنها در دریافت خدمات ایجاد می‌شود، می‌گوید: این افراد فاقد هویت هستند و شناسنامه برای آنها صادر نمی‌شود.

باید پروانه زناشویی دریافت کنند

همچنین علی زاهدی‌نیا مدیر کل ثبت احوال سیستان و بلوچستان در این باره به خبرنگار فارس می‌گوید: زن ایرانی که با مرد خارجی ازدواج می‌کند باید ازدواجش ثبت شود و زوجین پروانه زنا‌شویی دریافت کنند و بعد از طی مراحل قانونی فرزندان آنها خدمات دریافت کنند.

وی به قانونی که در سال 85 در مجلس شورای اسلامی تصویب شده است اشاره می‌کند و می‌گوید: باید این افراد ازدواج خود را ثبت کنند. تا 18 سالگی به فرزندان آنها کارتی داده می شود تا بتوانند از خدمات استفاده کنند. از 18 تا 19 سالگی اگر کشور را ترک نکنند برایشان سند ورود به تابعیت ایرانی صادر و بعد از آن برای آنها شناسنامه صادر می‌شود.

زاهدی‌نیا ادامه می‌دهد: عده‌ای هستند که این تشریفات را رعایت نمی‌کنند و ازدواجشان را ثبت نمی‌کند و همین امر باعث می‌شود که کودکان این افراد دچار مشکل شوند. چرا که به فرزندان آنها شناسنامه داده نمی‌شود.

مشکل دریافت یارانه و تحصیل دارند

چندی پیش تعدادی از مجلس شورای اسلامی برای رفع این مشکل طرحی را ارائه کردند که طرح بنا به دلایلی در مجلس رد شد. قرار است دوباره طرح جدیدی در این زمینه به مجلس ارسال شود تا شاید مشکل این کودکان که تعداد آنها نیز کم نیست برطرف شود.

زهره الهیان نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در این باره به خبرنگار فارس می‌گوید: فرزندان حاصل از ازدواج زن ایرانی با همسر خارجی در شرایط فعلی ایرانی محسوب نمی‌شوند و تابعیت آنها با مشکلات جدی روبرو ست.

وی ادامه می‌دهد: فرزندان خانم‌های ایرانی که همسرشان خارجی است مشکلات جدی برای تحصیل، شناسنامه، سفر و در حال حاضر در بحث یارانه‌ها دارند.

ازدواج را رسمی ثبت کنند

الهیان بیان می‌کند: پیشنهاد داده‌ایم اگر خانم ایرانی براساس ماده 1060 قانون مدنی ازدواجشان را ثبت و مجوز لازم را اخذ کنند تا فرزندان آنها بتوانند تابعیت ایرانی داشته باشند.

طرح قبلی رد شد؛ طرح جدید به صحن مجلس می‌رود

این نماینده مجلس با بیان اینکه طرح قبلی در این زمینه داشتیم که در کمیسیون قضایی رد شد می‌گوید: اصلاحاتی انجام دادیم و تلاش می‌کنیم مجددا این طرح به صحن مجلس آمده و در صورتی که کلیات آن رأی بیاورد در کمیسیون قضایی اصلاحات را انجام می‌دهیم تا این کار به درستی انجام شود.

الهیان ادامه می‌دهد: فکر می‌کنم تصویب این طرح باعث سامان‌دادن به این ازدواج‌ها شود و فرزندان این دسته از افراد از بلاتکلیفی خارج شوند.

با این طرح والدین می‌توانند برای فرزندانشان تابعیت بگیرند.

وی در پاسخ به این پرسش که زنان ایرانی که با مردان خارجی ازدواج کرده و ازدواج آنها ثبت نشده بچه‌های آنها در بلاتکلیفی هستند، می‌گوید: اگر این طرح تصویب و تبدیل به قانون شود حسن آن این است که این دسته از پدر و مادر‌ها می‌توانند برای فرزندانشان تابعیت بگیرند.

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: افراد باید ازدواجشان را دولت اعلام و اجازه در این زمینه دریافت کنند.

وی با بیان اینکه این ازدواج‌ها خیلی زیاد نیست، می‌گوید: اما باید سرو سامانی به آنها داده و مشکلات را برطرف کنیم.

به گزارش فارس، با بازگشایی مدارس تعداد زیادی از کودکانی که حاصل ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی هستند و پیوند آنها به صورت قانونی ثبت نشده از تحصیل محروم شده‌اند، امید است هر چه سریعتر این مشکل برطرف شود.

منبع : جهان نیوز