نارضایتی، شرایط را بدتر می کند !
پزشک برای درمان بیمار داروهای تلخ تجویز می‌کند و بیمار با رضایت کامل و طبق دستور پزشک معالج آن داروها را میل می‌کند و ذره‌ای شکایت نمی‌کند چرا که می‌داند برای بهبودی و سلامتی باید تحت درمان قرار گیرد.ولی امروزه نارضایتی از زندگی ،کار ، اطرافیان ، همسر و فرزندان جزء مهم‌ترین خصلت‌های انسان‌ها شده است ، همه و همه از زندگیشان ناراضی هستند و تقصیرها و مشکلات را به گردن دیگران می‌اندازند و معتقدند که حقشان خورده شده و مورد ظلم و ستم واقع شده‌اند و بالاخره با عینک بدبینی و نارضایتی به این دنیا می‌نگرند . حال چکار کنیم آیا نارضایتی از اوضاع خوب است و باعث پیشرفت می‌شود یا رکود؟ ثمرات رضایت و نارضایتی چیست ؟
رضایت در قرآن
مرحله رضا برای مؤمنان واقعی آن است که انسان به جایی می‌رسد که نه تنها می‌کوشد خدا از او راضی باشد بلکه به قضا و قدر خدا راضی باشد.
رَّضِیَ اللّهُ عَنْهُمْ وَرَضُواْ عَنْهُ ذَلِکَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ
خدا از آنان خشنود است و آنان [نیز] از او خشنودند این است رستگاری بزرگ (مائده /119)
اقسام رضایت
قسم اول : انسان بکوشد خدا از او راضی باشد یعنی با انجام واجب و ترک حرام به جایی برسد که خدا از او راضی و خشنود باشد که در این صورت گرفتار قهر خدا نخواهد شد و در دنیا و آخرت عذاب نمی‌بیند .
قسم دوم :آن است که انسان بکوشد از قضا و قدر الهی راضی باشد یعنی هر چه خدا انجام می‌دهد او بپسندد و به آن رضا بدهد و این مقام مهم است .
مرحله اول برای هر انسانی لازم است اما کسب مرحله و مقام دوم مقدور همه نیست .
در سیره و سنت حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم آمده است که در همه زندگیش ، ای کاش نگفت ، چرا که همه گفتار و رفتارش مطابق قضای الهی تنظیم می‌شد .
رضایت میوه حکمت
رسیدن به مقام رضا نتیجه معرفتی است که به این باور و یقین رسیده است که خدا حکیم محض است و همه کارهایش بر اساس عدل و حکمت و رحمت است .
ظاهر تلخ و باطن شیرین سختیهاانسانها با انواع سختی‌ها و مشکلات آفریده می‌شوند و ظاهر تلخ و باطن شیرین سختی‌ها باعث تربیت و اصلاح او می‌شود. بسیاری از نعمت پدر یا مادر یا هر دو محرومند ، عده‌ای در فقر مالی به سر می‌برند ،گروهی بیمارند و بالاخره بسیاری از بلاها و مصائب که خارج از اراده انسان است باعث بروز مشکلاتی می‌شود که همه و همه به صلاح و خیر او می‌باشد ؛ زیرا برای رسیدن به سعادت جاودان و بهشت ابدی لازم است انسان در کوره سختی‌ها و گرفتاری‌ها قرار بگیرد تا همچون فولاد آبدیده شود و حقیقت ایمان او آشکار گردد و از طرفی در سختی‌ها به تلاش و کوشش بپردازد و توانایی‌های خود را شکوفا کند که در این صورت مشمول نصرت و یاری خداوند قرار خواهد گرفت .
وَلَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِّنَ الْخَوفْ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِّنَ الأَمَوَالِ وَالأنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِینَ
قطعاً شما را به چیزی از [قبیل] ترس و گرسنگی و کاهشی در اموال و جان‌ها و محصولات می‌آزماییم و مژده ده شکیبایان را (بقره/155)
در روایاتی از معصومین (علیهم السلام )آمده است که بلا و سختی نعمتی است که خدا به بنده مؤمنش می‌دهد زیرا هر چه سختی و گرفتاری مؤمن بیشتر باشد توکل و تضرع او به خدا بیشتر می‌گردد و او به خدا نزدیک می‌شود .
مقام رضایت
خداوند در این کریمه مقام رضا را به زیبایی بیان می‌فرماید :لِکَیْلَا تَأْسَوْا عَلَی مَا فَاتَکُمْ وَلَا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاکُمْ وَاللَّهُ لَا یُحِبُّ کُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ : تا بر آنچه از دست شما رفته اندوهگین نشوید و به [سبب] آنچه به شما داده است شادمانی نکنید و خدا هیچ خودپسند فخرفروشی را دوست ندارد (حدید /23)
فرح در برابر رخدادهای گوارا و افسوس در مورد فقدان چیزهای گوارا روا نیست و کسی که بر اثر معرفت به مقام رضا رسید در هر حال به کار خدا راضی است و این رضا نتیجه محبت و محبت ثمره معرفت است .
کسی که خدا را به عنوان مبداء حکمت و رحمت بشناسد به او دل می‌سپارد و در پیشگاهش سر می ساید و این سر ساییدن و دل سپردن محبت است .
انسان هر گونه اثری در نظام هستی را از او می‌داند قهرا به او دل می‌بندد و این دلبستگی هم رضای به کار اوست .
رضایت ، مقدمه تلاش
وقتی انسان به این مرحله رسید که قضا و قدر الهی به نفع اوست و او را رشد و تکامل می‌بخشد و باعث تربیت او می‌شود قدم در عرصه تلاش و کوشش می‌گذارد تا در بهبود شرائط موثر باشد و قدم مثبتی بردارد .
وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ نَّاعِمَةٌ *لِسَعْیِهَا رَاضِیَةٌ
در آن روز چهره‌هایی شادابند* از کوشش خود خشنودند( غاشیه 8/9)
به معنایی رضایت ،حاصل تلاش و تلاش، نتیجه رضایت می‌باشد .
رضایت ، شکر خداست
آنان که راضی هستند اوضاع زندگیشان نیز به مراتب بهتر و زیباتر است و رضایت خصلت شاکران است زیرا به داده و نداده خدا شاکر و راضی هستند و خدا هم رزق و روزی آنان را زیاد می‌کند و به کار و فعالیتشان برکت می‌دهد .
وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّکُمْ لَئِن شَکَرْتُمْ لأَزِیدَنَّکُمْ وَلَئِن کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِی لَشَدِیدٌ
آنگاه که پروردگارتان اعلام کرد که اگر واقعاً سپاسگزاری کنید [نعمت] شما را افزون خواهم کرد و اگر ناسپاسی نمایید قطعاً عذاب من سخت خواهد بود ( ابراهیم /7)
نارضایتی شرائط را بدتر می‌کند
از سنت‌های الهی این است که هر عملی زاینده مثل خود است و مانند درختی میوه و ثمر می‌دهند پس نارضایتی از مشکلات، باعث ریزش عذاب و بد بختی است و به معنایی نارضایتی، نکبت و شور بختی می‌آورد . افرادی که مداوما ناله می‌کنند بنا بر قانون و سنت الهی روزگارشان بدتر می‌شود. نارضایتی باعث بروز مشکلات فراوانی در زندگی می‌شود و به قولی موانع مهمی را در زندگی به وجود می‌آورد .
پاداش رضایتمندان
1-رستگاری و سعادتمندی در دنیا و آخرت پاداش مؤمنانی است که راضی به رضای پروردگار هستند .
قَالَ اللّهُ هَذَا یَوْمُ یَنفَعُ الصَّادِقِینَ صِدْقُهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا أَبَدًا رَّضِیَ اللّهُ عَنْهُمْ وَرَضُواْ عَنْهُ ذَلِکَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ
خدا فرمود این روزی است که راستگویان را راستی‌شان سود بخشد برای آنان باغ‌هایی است که از زیر [درختان] آن نهرها روان است همیشه در آن جاودانند خدا از آنان خشنود است و آنان [نیز] از او خشنودند این است رستگاری بزرگ (مائده /119)
2-خداوند ایمانشان را محکم می‌کند و آنان را در زمره سپاه خود قرار می‌دهد .
أُوْلَئِکَ کَتَبَ فِی قُلُوبِهِمُ الْإِیمَانَ وَأَیَّدَهُم بِرُوحٍ مِّنْهُ وَیُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ أُوْلَئِکَ حِزْبُ اللَّهِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
در دل این‌هاست که [خدا] ایمان را نوشته و آن‌ها را با روحی از جانب خود تایید کرده است و آنان را به بهشت‌هایی که از زیر [درختان] آن جوی‌هایی روان است در می‌آورد همیشه در آنجا ماندگارند خدا از ایشان خشنود و آن‌ها از او خشنودند اینانند حزب خدا آری حزب خداست که رستگارانند (مجادله/22)
مریم خندابی
بخش قرآن تبیان
منابع :
مراحل اخلاق در قرآن کریم –آیت‌الله جوادی آملی
