هورمون اکسی‌توسین یا هورمون عشق
دانشمندان به تازگی نام دیگر هورمون «اکسی توکسین» را «هورمون عشق» گذاشته‌اند.این هورمون، کاربرد دو منظوره دارد و یک چاقوی دو لبه است؛ به این معنی که هم با احساس عشق و هم با احساس نفرت در ارتباط است.
چرا بعضی افراد در برابر یک موقعیت ترسناک بی‌حرکت می‌مانند و در عوض، برخی دیگر شجاعت یک شیر را از خود نشان می‌دهند؟
نتایج تحقیقات گروهی از دانشمندان دانشگاه لوزان در سوئیس، نشان می‌دهد که علت این مسئله سطح ترشح هورمون اکسی توسین (oxytocin) است.
این هورمون توسط غده هیپوفیز ترشح می‌شود و به طور کلی در رشد رفتارهای اجتماعی، واکنش‌های بین فردی و در کنترل اضطراب نقش کلیدی ایفا می‌کند.
دانشمندان به تازگی نام دیگر هورمون «اکسی توکسین» را «هورمون عشق» گذاشته‌اند.
این هورمون، کاربرد دو منظوره دارد و یک چاقوی دو لبه است؛ به این معنی که هم با احساس عشق و هم با احساس نفرت در ارتباط است.
تاثیرات هورمون عشق
محققان می‌گویند اکسی توکسین روی رفتارهایی از قبیل اطمینان و فداکاری تاثیرگذار است.
این هورمون، روی بروز رفتارهای کاملا متضاد مانند حسادت و غرور نیز مؤثر است.
وقتی رابطه فرد مثبت باشد، اکسی توکسین، رفتارهای اجتماعی را تقویت می‌کند.
وقتی ارتباط منفی باشد، هورمون مزبور احساسات منفی را افزایش می‌دهد.
پزشکان دریافتند که اکسی توسین احساس همدردی و پیوند را به ویژه بین والدین و فرزندان افزایش می‌دهد.
این هورمون می‌تواند مهارت‌های اجتماعی را در افراد خجالتی و کمرو تقویت کرده و بهبود بخشد.
هورمون اکسی توسین میزان حس دلسوزی و همدلی انسان‌ها نسبت به یکدیگر را در افرادی که مهارت اجتماعی کمتری دارند، ارتقاء می‌دهد.
این هورمون تاثیر بسیار ناچیزی روی افرادی دارد که به طور طبیعی اعتماد به نفس دارند.
براساس گزارش محققان، واکنش‌های متفاوت افراد در برابر ترس، به سطح گیرنده‌های اکسی توسین بستگی دارد. به طوری که هرچه این گیرنده‌ها فعال‌تر باشند، افراد شجاع‌تر می‌شوند.
این هورمون، در زنان و در لحظه زایمان به بالاترین سطح ترشح خود می‌رسد.
هورمون عشق و بیماران مبتلا به اوتیسم
جدیدترین یافته‌های دانشمندان و متخصصان مغز و اعصاب نشان می‌دهد که ترشح مکرر هورمون اکسی‌توسین، باعث بهبود بیماری اوتیسم می‌شود.
این هورمون از یک پتانسیل درمانی بالا هم در بزرگسالان و هم در کودکان مبتلا به اوتیسم برخوردار است.
اگر اکسی توسین در سنین پایین برای کودکان اوتیسمی تجویز شود، می‌توان به این کودکان توسعه رفتارهای اجتماعی را تا حدودی آموخت.
هورمون اکسی توسین می‌تواند به این بیماران کمک کند که عملکردهای هوشمندانه طبیعی داشته باشند و توانایی‌های گفتاری خود را در اجتماع بهبود بخشند.
اکسی توسین، برخوردهای بصری را افزایش می‌دهد، زیرا زمان نگاه کردن بیمار را به چشم دیگران افزایش می‌دهد.
هورمون عشق و مواجهه با خطر
ترشح هورمون عشق موجب افزایش قدرت ریسک کردن و روبرو شدن با ترس می‌شود. به طور مثال: در موقعیت پرش با طناب، فرد می‌تواند از فکر پریدن از ارتفاع دچار ترس شود، ضربان قلب وی افزایش یابد، عرق کند و سایر واکنش‌های فیزیکی ناشی از ترس را نشان دهد.
اما زمانی که پرش را انجام می‌دهد، در حالی که همان واکنش‌های فیزیولوژیکی را دارد، اما توانسته است بر بی حرکت ماندن ناشی از ترس غلبه کند.
هورمون عشق و تاثیر آن بر مادر و نوزاد
استفاده از روش شیردهی "رفتن به سمت سینه مادر" که بلافاصله پس از زایمان انجام می‌گیرد، باعث به حداکثر رسیدن ترشح هورمون عشق در مادر می‌شود که در نتیجه منقبض شدن رحم، سریع‌تر خارج شدن جفت و نیز کاهش میزان خونریزی پس از زایمان مادر را موجب می‌شود.
در این روش، نوزاد بلافاصله پس از زایمان روی شکم مادر قرار داده می‌شود و قادر است به سمت سینه مادر حرکت کرده و خود نوک سینه مادر را پیدا کند و نیز تصمیم بگیرد که چه زمانی تغذیه از سینه مادر را آغاز کند. از آنجا که نوزاد صدای قلب مادر خود را می‌شناسد، این روش موجب ایجاد آرامش در نوزاد می‌شود.
لذا زمانیکه ترشح این هورمون افزایش می‌یابد به پیوستگی و همبستگی مادر و نوزاد کمک می‌کند.
اثرات هورمون عشق بر زن و مرد
صدای فرد مورد علاقه، خاطرات شیرین و حتی یک نگاه مهربان باعث ترشح این هورمون در بدن می‌شود.
اکسی توسین باعث وابسته شدن دو فرد به هم می‌شود و زوجین را به داشتن رابطه زناشویی، یک زندگی بادوام، داشتن فرزندان و...ترغیب می‌کند.
روش‌های افزایش دهنده اکسی توسین
برای ترشح مداوم این هورمون لازم است که زوجین، فعال باقی بمانند.
برای افزایش آن لازم است زن و مرد خلاق باشند و مدام در مورد خاطرات یا آرزوهایشان صحبت کنند.
تداوم زندگی، ایجاد خلاقیت و تازگی بر عهده زوجین است، در غیر این صورت عشق به راحتی از بین می‌رود و کاری از دست هورمون‌ها برنمی‌آید.
فرآوری: مریم سجادپور
بخش سلامت تبیان
منابع :
آفتاب
سلامت نیوز
مهر
سیمرغ
