تکرر و سوزش ادرار

سیستیت بینابینی، شرایط مزمن دردناکی است که در آن، مثانه ملتهب و تحریک می‌شود و در نتیجه فرد مجبور می‌شود که به طور مکرر ادرار کند و ادرار کردنش دردناک می‌باشد. سیستیت بینابینی علایمی شبیه سیستیت (عفونت باکتریایی مثانه) دارد، اما کشت ادرار از نظر باکتری منفی است و دادن آنتی‌بیوتیک معمولاً کمکی نمی‌کند. این عارضه درزنان شایع‌تر از مردان است.

علایم شایع

درد و احساس فشار در بالای لگن

احساس نیاز فوری به ادرار کردن به طور مکرر

احساس سوزش و درد هنگام ادرار کردن

احساس خالی نشدن کامل مثانه

درد به هنگام مقاربت

گاهی درد در مجرای تناسلی و راست‌روده

ادرار بودار

خون در ادرار

بعضی از بیماران علائم غیراختصاصی دیگری مثل سردرد، دردهای عضلانی اسکلتی و علائم گوارشی از خود نشان می‌دهند.

علائم بالا در زنان، هنگام دوره قاعدگی دردناک‌تر می‌شود.

علل

تحقیقات این طور نشان می‌دهند که این بیماری در واقع یک نوع نشانگان التهاب مثانه است که احتمالاً توسط عفونت باکتریایی، خودایمنی (پاسخ ایمن به اجزای خودی بدن) یا موارد آزارنده ایجاد می‌شود.

تحریک مثانه و قرارگرفتن در معرض اشعه ایکس (رادیوتراپی ناحیه لگن) نیز از علل احتمالی این بیماری می‌باشند.

عوامل خطر

سابقه حساسیت یا آلرژی به داروها، غذاها، یا سایر مواد، تب یونجه یا آسم

آرتریت روماتویید

سابقه درآوردن رحم

تشخیص

بررسی اولیه تشخیصی عبارتند از: آزمایش ادرار (که معمولا طبیعی است) و معاینه لگن.

اگر سایر بررسی‌ها منفی باشند، اغلب، انجام سیستوسکوپی توصیه می‌شود. در این روش از یک وسیله باریک که سر آن منبع نورانی قرار دارد، برای دیدن داخل مثانه استفاده می‌شود. همراه با انجام آن نمونه‌برداری نیز انجام می‌گیرد تا احیاناً اگر سرطان وجود داشته باشد مشخص شود. یک مزیت دیگر سیستوسکوپی این است که با انجام آن، غالبا علایم تخفیف می‌یابند، زیرا در سیستوسکپی، مثانه با آب پر و متسع می‌شود و ظرفیت آن افزایش می‌یابد.

درمان

در بیماران مختلف، درمان‌های مختلفی مؤثر واقع می‌شود. حتی در یک خانم هم، یک نوع درمان ممکن است اثر کند، ولی بعد تأثیر خود را از دست بدهد.

برای این بیماری، درمان قطعی وجود ندارد. روش‌های درمانی عبارتند از:

داروهای خوراکی مختلف

داروهایی که به داخل مثانه وارد می‌شوند

کارهای مخصوص برای اتساع مثانه

تغییر در رژیم غذایی: اولین قدم درمانی نوشیدن مکرر آب می‌باشد

تغییر در ph ادرار با تجویز پزشک

تمرینات ورزشی مخصوص مثانه

تحریک الکتریکی رشته‌های عصب از راه پوست

انجام مشاوره

بیوفیدبک

هیپنوتیزم یا آرام‌سازی توسط خود فرد جهت کمک به کنترل استرس، عصبانیت، اضطراب و گاهی، افسردگی همراه با اختلالات درد مزمن توصیه می‌شود.

روش‌های جراحی به ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرند. تنها به عنوان آخرین راه‌حل و هنگامی که سایر روش‌های درمانی شکست خورده باشند.

داروها

- آنتی‌هیستامین‌ها، آنتی‌کولینرژیک‌ها، داروهای ضدالتهابی غیراستروییدی و داروهای ضدافسردگی همگی موفقیت محدودی در کاهش علایم دارند.

- داروی پنتوزان پلی سولفات سدیم در تخفیف علایم بعضی از خانم‌ها مؤثر بوده است.

داروها باید حتما توسط پزشک متخصص تجویز شوند.

جلوگیری

افزایش مصرف مایعات، حداقل روزی یک و نیم لیتر آب ( 6 لیوان)

در بعضی از بیماران مصرف بعضی از غذاها منجر به ایجاد علائم سیستیت می‌شود مانند: گوجه فرنگی،‌ شیرین‌کننده‌های مصنوعی، مرکبات،‌ شکلات، کافئین و الکل … که البته از نظر علمی کاملاً اثبات نشده است.

مصرف رژیم غذایی ساده بدون ادویه، در بعضی از بیماران مؤثر است.

استعمال دخانیات در بعضی از بیماران باعث تشدید علائم می‌شود.

ورزش و آموزش نگهداری ادرار (تمرین مثانه) از جمله کارهایی هستند که در پیشگیری از بروز علائم سیستیت کمک کننده‌اند.

فرآوری: مریم سجادپور

بخش سلامت تبیان

دانشنامه رشد

هفته نامه سلامت

وبلاگ پارساکلوب

سایت دکتر میترا ملائی‌نژاد – دکترای تخصصی بهداشت باروری