دیدارهایی که باعث طول عمر میشود
ای مردم انسان هر مقدار که ثروتمند باشد باز از خویشاوندان خود بی نیاز نیست که از او با زبان و دست دفاع کنند . خویشاوندان انسان بزرگترین گروهی هستند که از او حمایت میکنند و اضطراب و ناراحتی از او میزدایند و در هنگام مصیبتها نسبت به او پر عاطفه ترین مردم میباشند.
صله رحم الکترونیکی :
خدا پدر گراهام بل را بیامرزد ، با اختراع شگفت آورش کار خیلیها را راحت کرد . دیگر کسی در شهرهای بزرگ پشت ترافیک نخواهد ماند و در شهرهای کوچک زحمت پیاده روی و قدم زدن از بین رفته . پیامک و ایمیل نیز مشکل تحمّل شنیدن صدای فرد مقابل را برطرف کرده . با این وسیلههای الکترونیکی به راحتی میتوان سنّت زیبای صله رحم را به جا آورد . به قول شاعر عیب می جمله بگفتی هنرش نیز بگو ؛ قصدمان توهین و خرده گیری نبود ، بله اینها وسایل ارتباطی هستند که نمیتوان کاربردهای سودمند آن را نادیده گرفت . در سودمند بودن آنها حرفی نیست امّا این استفاده مفرط و بی جای ماست که چهره آن را خدشه دار میسازد . قصد بازگو کردن خوبیها و بدیهای این وسایل ارتباطی را ندارم سخنم چیز دیگری است ؛ سخن در کمرنگ شدن روابطمان با یکدیگر است .
معنای صله رحم :
صله رحم صرفاً به این معنی نیست که به دیدار یکدیگر رفته و مهمان یکدیگر باشیم بلکه معنای دیگر آن این است که با خویشاوندان خویش رفتار ناشایست نکنی ، سخنی به او نگویی که دلش شکسته شود . اگر احتیاج و خواسته ایی داشته باشد که بر رفع او قادر هستی نباید از کمک کردن به او مضایقه کنی . اگر ظلمی به او شده است و تو بتوانی آن را رفع کنی باید در رفع آن بکوشی و اگر مصیبتی برای او اتفاق افتاده باشد در عزای او حاضر شوی .
از سال نو تا سال نو :
خدا را شاکر هستیم که در تقویمهایمان روزهای اول سال به عنوان عید باستانی تعیین شده تا حداقل سال به سال ، عید به عید از احوال یکدیگر با خبر شویم . این عید و یا عیدهای دیگر بهانههایی هستند تا یادی از کسانی کنیم که روزی با آنها آشنا شده و یا نسبتی با آنها داریم ، یادی که گاه با یک پیامک کوتاه خاتمه مییابد . شاید بگویید امروزه زندگی سختتر شده و مشغلههای کاری و فکری اجازه بیشتر با هم بودن ، در کنار هم بودن را به ما نمیدهد . موافقم امّا یک سؤال آیا گذشتگان ما نیز مشکلات خاص خودشان را نداشتند ؟ پس چرا روابط آنان پر رنگتر از روابط امروز ما بوده ؟ و این در حالی است که مشکلات و سختیهای رفت و آمد و سفر در گذشته را امروز نداریم . اگر ما باشیم و وجدانمان قبول خواهیم کرد که امروزه صله رحم و دیدار خویشاوندان هر روز کمرنگ تر و کمرنگ تر میشود . یکی از علتهای این روند رو به افول روابط خانوادگی را میتوان عدم آگاهی از ثمرات و نتایجی که صله رحم به دنبال دارد یا فراموشی این آیه شریفه دانست : « و عبُدواللهَ و لا تُشرِکُوا بِهِ شَیئا و بالوالدَینِ اِحسانا وَ بِذِی القُربی » بندگی کنید خدا را و هیچ چیز را شریک و انباز برای او قرار ندهید و نسبت به والدین و خویشان نیکی و احسان به جا آورید .( سوره نساء آیه 36 )
صله رحم و ثمرات آن :
از ثمرات عمده صله رحم میتوان زیاد شدن عمر و وسعت رزق و روزی دانست . پیامبر اکرم (ص) فرمودند : هر که خوش داشته باشد که اجل او به تأخیر بیفتد و روزی او زیاد شود باید صله رحم را به جا آورد . و نیز فرمودند :هر که خواهد خدا عمر او را زیاد کند و روزی او را وسیع گرداند باید صله رحم به جا آورد . امام صادق (ع ) فرمودند : صله رحم حساب روز قیامت را آسان میکند و صله رحم است که عمر را طولانی میکند و از بدیها آدم را محافظت میکند . و نیز از آن حضرت روایت شده است که : نمیدانم چیزی را که عمرها را زیاد کند مگر صله رحم ، حتی اینکه میشود که از عمر کسی سه سال باقی مانده باشد و صله رحم به جا آورد خدا عمر او را سی سال زیاد کند و سی و سه سال بگرداند . میشود که از عمر کسی سی و سه سال باقی مانده باشد و قطع صله رحم نماید خدا سی سال عمر او را کم کند و سه سال بگرداند .
صله رحم و نهجالبلاغه :
« ای مردم انسان هر مقدار که ثروتمند باشد باز از خویشاوندان خود بی نیاز نیست که از او با زبان و دست دفاع کنند . خویشاوندان انسان بزرگترین گروهی هستند که از او حمایت میکنند و اضطراب و ناراحتی از او میزدایند و در هنگام مصیبتها نسبت به او پر عاطفه ترین مردم میباشند . نام نیکی که خدا از شخصی در میان مردم رواج دهد بهتر از میراثی است که دیگری بردارد . آگاه باشید مبادا از بستگان تهیدست خود رو بگردانید و از آنان چیزی را دریغ دارید ، که نگاه داشتن مال دنیا زیادی نیاورد و از بین رفتنش کمبودی را ایجاد نکند . آن کسی که دست دهنده خود را از بستگانش باز دارد تنها یک دست را از آنها گرفته امّا دستهای فراوانی را از خویش دور کرده است و کسی که پرو بال محبّت را بگستراند دوستی خویشاوندانش تداوم خواهد داشت . ( نهجالبلاغه دشتی / خطبه 23 )
عزیزان از این منبع خیر و رحمت نباید خود را محروم داریم درست است که فاصله بین آدمها خیلی زیاد شده و در دنیای مدرن روابط فامیلی و پیوندهای خانوادگی استحکام سابق را ندارد اما اگر من و شما به دنبال خیر دنیا و آخرت هستیم نباید خود را از این موهبت الهی محروم داریم اگر خویشان ما کم لطفی میکنند و به دیدن ما نمیآیند ما به دیدن آنها برویم و حرف غرور و تکبر و این مسائل نیست اگر روی اینها پا بگذاریم دیگر به دیدن اقوام خود نمیرویم میرویم که با دست رد زدن به وسوسههای خناس به دستور خداوند متعال و پیشوایان بزرگ دینمان عمل کنیم میرویم که در قالب همین خویشان نامهربان با آنان مصافحه و معانقه کنیم . اگر پاسخ سلاممان را به سردی دادند پاسخ خداوند گرمتر و با ارزشتر است یکی از آثارش همین طول عمر است که در سخن پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله آمده است ،اگر تمام اقوام و ملل جهان جمع شوند قادر نیستند لحظهای از عمر رفته را به ما برگردانند آیا یافتن عمر دوباره ارزش این را ندارد که کمی از بدیهای عزیزانمان چشم بپوشیم و برای رسیدن به رضایت خدای خوبمان در حفظ روابطمان بکوشیم ؟؟؟
مریم پناهنده
بخش نهج البلاغه تبیان
منابع :
1.نهجالبلاغه ترجمه دشتی
2.معراج السعاده / ملا احمد نراقی