کم‌کاری تیروئید در کودکان
بسیاری از مراحل رشد و نمو مغز، در دوران پس از تولد (نوزادی) ادامه دارد و برای به‌دست آوردن بهره هوشی طبیعی، به مقادیر کافی هورمون تیروئید تا سن سه سالگی نیاز است. در کم‌کاری مادرزادی تیروئید، سطح هورمون تیروکسین کمتر از میزان طبیعی است که برای رشد طبیعی مغز کودک کافی نیست.
پس از شناسایی نوزادان مبتلا به کم کاری تیروئید، توسط پزشک داروی خوراکی تجویز می‌شود.
علائم بیماری کم کاری تیروئید در نوزادان و کودکان
در ابتدای تولد، این بیماری هیچ علامتی از خود ندارد. علائم بیماری، با افزایش سن شیرخوار مشاهده می‌شوند.
وزن و قد هنگام تولد طبیعی است، اما دور سر مقداری بزرگ‌تر از نرمال است.
اختلال در شیرخوردن به صورت سرفه ناگهانی
اختلال تنفس به صورت حملات آپنه، گرفتگی بینی و بزرگی زبان
گریه کم و خواب زیاد
کاهش اشتها
بزرگی شکم
فتق نافی
کاهش دمای بدن زیر 35 درجه سانتیگراد و سردی پوست
ادم اندام تحتانی و دستگاه تناسلی
بزرگی قلب و مایع دور قلب
کاهش رشد عقلی و جسمی
بزرگی ملاج جلویی و عقبی روی سر
پف آلود بودن پلک‌ها
پوست خشک و پوسته دار
بی حالی و تأخیر در یادگیری، نشستن و ایستادن
صدای خشن و تأخیر در شروع تکلم
کمبود ید در کودکان
کم کاری تیروئید در سنین کودکی ممکن است بر رشد جسمی و مغزی و نهایتا بر فعالیت‌های بدنی و درسی کودک تاثیر بگذارد.
در صورتی که کودک از لحاظ قدی و وزنی رشد نمی‌کند و تمایل به گوشه‌گیری داشته و دارای سر و صورت پف آلود، رنگ زرد و موی خشک است، باید از لحاظ عملکرد تیروئید مورد بررسی قرار گیرد.
کم کاری تیروئید در کودکان، موجب کاهش بهره هوشی آنان می‌گردد. علاوه بر آن، خستگی زودرس و کاهش کارایی از دیگر پیامدهای کمبود ید است.
خوشبختانه این بیماری درمان پذیر است. درمان آن اکثرا باید به طور کامل انجام شود.
در موارد کمی، طبق تشخیص پزشک، مصرف داروها در زمان خاص خود قطع خواهد شد.
کمبود ید در دوران بارداری
کمبود ید در دوران بارداری موجب سقط جنین، زایمان زودرس، تولد نوزاد مرده، اختلال رشد مغزی جنین، تولد نوزاد با عقب‌ماندگی ذهنی، جسمی، کری و لالی می‌شود و در دوران کودکی نیز سبب کاهش بهره‌های هوشی، عقب‌ماندگی ذهنی، تأخیر و یا توقف رشد، ناتوانی جسمی، کم‌کاری تیروئید، اختلالات عضلانی و تکلمی و شنوایی و تاخیر رشد در اندام حرکتی می‌شود.
زنان باردار و کم کاری تیروئید
در طی سه ماه اول بارداری، جنین کاملا وابسته به هورمون‌های تیروئید مادر است که از جفت عبور نموده و به جنین می‌رسند.
پس از پایان سه ماه اول بارداری، غده تیروئید جنین فعالیت خود را شروع نموده و هورمون تیروئید تولید می‌کند. از این زمان تا پایان بارداری، جنین برای تولید هورمون تیروئید نیاز به ید دراد که باید از طریق مادر به او برسد.
تیروئید جنین، از هفته 11 بارداری شروع به رشد می‌کند و این رشد تا حدود هفته 17 بارداری تکمیل می‌شود.
کم کاری تیروئید در سنین باروری، از اهمیت فوق العاده‌ای برخوردار است. به طوری که با توجه به شدت بیماری، باعث سقء زایمان زودرس ، فشار خون بالا و تولد نوزاد مرده می‌شود.
در صورت کمبود این هورمون در بدن نوزاد ، بیماری کم کاری مادرزادی تیروئید ایجاد می‌شود.
کم کاری تیروئید و کاهش مقدار هورمون تیروکسین مادر در دوران بارداری، باعث می‌شود سلول‌های مغزی جنین به خوبی تکامل پیدا نکنند و منجر به کاهش ضریب هوشی و عقب ماندگی های ذهنی در جنین می‌شود.
با تشخیص و درمان به موقع کم‌کاری تیروئید و پیگیری و کنترل آن، هیچ مشکلی برای نوزاد ایجاد نخواهد شد.
ید مورد نیاز برای زنان باردار
زنان در طول دوران بارداری حتما باید از نمک یددار استفاده کنند.
میزان عنصر ید مورد نیاز مادران باردار، بیشتر از افراد غیر باردار و حدود 250 میکروگرم در روز است.
تاثیر مشکلات تیروئید بر راه‌های جلوگیری از بارداری
اگر شما مبتلا به گواتر ساده (بزرگی غده تیرویید)، کم‌کاری تیرویید و یا پرکاری آن هستید، هیچ مشکلی در خصوص استفاده از قرص‌های ضدبارداری ندارید. این قرص‌ها تاثیری در عود و یا تشدید بیماری تیروئید نخواهند داشت و اگر فرد داروی تیروئید مصرف می‌کند، باعث از بین رفتن و یا تضعیف اثر قرص پیشگیری از بارداری نمی‌شود.
اگر خانمی قصد استفاده از آمپول‌های پیشگیری یک ماهه را دارد، نباید هیچ نگرانی از بابت تداخل اثر این آمپول‌ها و داروهای تیروییدی که مصرف می‌کند داشته باشد. همچنین این آمپول‌ها هیچ اثری در بیماری تیروئید فرد نخواهند داشت.
در مورد مصرف آی‌یودی نیز چون محدوده اثر این روش، به داخل رحم محدود می‌شود و با ایجاد یک التهاب استریل درون رحم، از بارداری پیشگیری می‌کند، مطمئنا تاثیری در بیماری‌های تیروییدی نخواهد داشت.
در مورد استفاده از کاندوم و یا بستن لوله‌های انتقال اسپرم (وازکتومی) آقایان با خیالی آسوده می‌توانند از روش‌های پیشگیری استفاده کنند و نگران بیماری تیرویید خود نباشند.
آخرین روشی که در مورد آن توضیح می‌دهیم بستن لوله‌ها در خانم‌ها است که در مورد گواترهای ساده بدون هیچ بیماری دیگری، مشکلی ایجاد نمی‌کند و این خانم‌ها نیز می‌توانند عمل بستن لوله‌ها را انجام دهند.
در مورد خانم‌هایی که کم‌کاری تیرویید دارند، عمل بستن لوله‌ها با تاخیر انجام می‌شود.
فرآوری: مریم سجادپور
بخش سلامت تبیان
منابع :
سلامت نیوز - دکتر شهبازیان، فوق تخصص غدد و متابولیسم
پزشکان ایران - دکتر شهین یار احمدی
هفته نامه سلامت
آی آر شفا
سایت دانشگاه علوم پزشکی مشهد
مطالب مرتبط:
علل و عوامل خطر کم کاری تیروئید
علایم کم کاری تیروئید در بزرگسالان و کودکان
کم کاری تیروئید؛ تشخیص، عوارض و درمان
نگذارید نوزادتان عقب مانده شود
