بازگشایی مدارس و زیاده‌روی در بازی‌های رایانه‌ای
زندگی مدرن امروزی و تکنولوژی، واقعیت‌هایی است که امروزه، بر ما رخ می‌نماید که علاوه بر فراهم آوردن آسایش و راحتی، مشکلاتی را نیز دارد. از جمله آن ها کامپیوتر است که تقریباً در هر خانه‌ای یافت می‌شود و علاوه بر استفاده‌های کاربردی، از آن برای سرگرمی و بازی نیز استفاده می‌شود. با توجه به تعطیلات تابستان که احتمالاً بچه‌ها وقت بیشتری را با کامپیوتر بازی کرده‌اند و با شروع سال تحصیلی نیاز است که این‌گونه بازی‌های کنترل شود این مبحث را به فواید و آسیب‌ها و راه‌کارهای استفاده محدود کامپیوتر توسط بچه‌ها اختصاص داده‌ایم. تا با آغاز درس و مدرسه، بچه‌ها توانسته باشند در استفاده محدود از آن عادت کرده باشند.
والدین باید در مورد بازی‌های کامپیوتر واقع‌بین باشند و جالب و جذابیت آن را از نگاه فرزندان ببینند. بچه‌ها برای بازی کردن با کامپیوتر دلایلی دارند که به آن ها اشاره می‌شود:
1- مفرح و سرگرم‌کننده بودن؛2- رها شدن از تنش‌های درونی: این بازی‌ها برای مدتی هرچند کوتاه بچه‌ها را از تنش و اضطراب دور می‌کند و همین امر موجب استفاده و اشتیاق مجدد آنها برای بازی دوباره می‌شود.
3- از بین بردن کسالت و بی‌حوصلگی: که این امر به دلیل مفرح و سرگرم‌کننده بودن آن می‌باشد.
4- بهبود مهارت‌های بازی: که بچه‌ها با ماهر شدن هرچه بیشتر در بازی‌ها، در بین هم‌سالان خود، احساس غرور می‌کنند.
5- احساس برتری و تحت کنترل داشتن چیزها یا افراد: بچه‌هایی که در روابط زندگی واقعی احساس ناخوشایند عدم کفایت می‌کنند، در فضای مجازی با غلبه در بازی‌ها، این احساس خود را به صورت کاذب جبران می‌کنند.
نکات مثبت در استفاده از بازی‌های رایانه‌ای
1- بعضی از بازی‌ها، جنبه آموزشی دارد و می‌توان از آن به عنوان منابع کمک درسی استفاده کرد، مثل آموزش زبان انگلیسی.
2- افزایش هماهنگی بین دست‌ها و چشم‌ها که با نگاه کردن بر صفحه مانیتور و استفاده انگشتان بر روی کیبورد و هماهنگی آنها حاصل می‌شود.
3- افزایش توانایی پردازش اطلاعات که باید اطلاعاتی که از طریق کامپیوتر دریافت می‌کنند با سرعت هرچه بیشتر پردازش کنند.
4- کاهش زمان واکنش به محرک‌ها، با توجه به پردازش سریع اطلاعات باید سریع به این اطلاعات واکنش نشان داد.
5- به وسیله بازی‌ها می‌توان کامپیوتر و نحوه استفاده از آن را به نحو شیرین معرفی کرد.
6- تسهیل یادگیری و توجه کودک.
7- یادگیری مهارت‌های گوناگون از جمله حل مسأله.
8- افزایش دقت دیداری و تفکر خلاق.
9- خلق داستان و نقاشی به طور آزاد
10- آموزش مفاهیم و مبانی ریاضی با اشکال ساده و مختلف.
11- لذت بردن از بازی، به دلیل اینکه وارد دنیایی می‌شوند که کنترل آن در دست آنهاست.
12- پر کردن اوقات فراغت.
13- تقویت مهارت‌های فضایی.
14- بازی بچه‌ها با والدین.
آسیب‌ها را میژ توان در 3 دسته تقسیم کرد.
1- آسیب‌های روانی:
- ناتوانی در برقراری ارتباط اجتماعی: که به دلیل عدم حضور در اجتماع به خاطر بازی افراطی به وجود می‌آید.
- افزایش پرخاشگری: به علت حالت جنگی بودن اکثر بازی‌ها.
- منزوی کردن بچه‌ها: به علت مشغول چند ساعته به بازی و متوجه نشدن گذر زمان.
- آمیختگی خیال و واقعیت.
- درونگرا کردن کودکان: که براساس تحقیقات به دست آمده است.
2- آسیب‌های ذهنی و اجتماعی:
- تنبل شدن ذهن کودکان: که به خاطر بازی با ساختنی‌های دیگران و اجازه دخل و تصرف نداشتن در اصل بازی به وجود می‌آید.
- کاهش اعتماد به نفس: که یکی از دلایل اعتیاد به کامپیوتر می‌باشد.
- متزلزل شدن روابط خانواده: به دلیل گذران وقت بیش از حد با بازی.
- افت تحصیلی: که به علت کوتاهی در انجام تکالیف مدرسه و هم به علت مشغول بودن ذهن حتی در ساعاتی که بازی نمی‌کند، می‌باشد.
- این بازی‌ها در ابتدا دارای جذابیت بوده و به مرور جذابیت آن کاهش می‌یابد و همین موضوع علتی می‌شود که کودک به دنبال بازی‌های جدیدتر برود.
3- آسیب‌های جسمی:
- آسیب به بینایی: که موجب نزدیک‌بینی در کودکان می‌شود.
- آسیب اسکلتی: که به مچ، گردن، پشت به علت استفاده طولانی به وجود می‌آید.
- چاقی: که به علت عدم تحرک به وجود می‌آید.
با توجه به آسیب‌های جدی که برای فرزندان وجود دارد، والدین باید هوشیار و حساس به نشانه‌های اعتیاد به کامپیوتر باشند تا به موقع اقدام نمایند.
1- درد به علت التهاب تاندون‌ها در مچ دست‌ها و گردن.
2- خجالتی، مضطرب و گریزان از با جمع بودن و ترجیح به گذراندن اوقات فراغت در اتاقی مجزا و به دور از خانواده.
3- افسردگی.
4- تغییرات خلقی.
5- عصبانیت در صورت قطع شدن بازی یا مخالفت با بازی کردن.
6- پرهیز از روابط اجتماعی معمول.
7- افت وضعیت تحصیلی به علت اینکه نمی‌توانند تکالیف مدرسه را به خوبی انجام دهند.
8- عصبانیت غیرقابل کنترل با دیدن بازی‌های خشن.
9- فرزندان ما در مدرسه نیستند، با بازی وقت خود را پر می‌کنند.
10- اغلب ضعف دارند و در مدرسه به خواب می‌روند.
11- درباره مشخصات کامپیوتر خود یا بازی‌های خود دروغ می‌گویند و دائم به دنبال بهتر کردن دستگاه خود هستند.
12- وقتی بازی نمی‌کنند عصبی و کلافه و بی‌توجه‌اند.
حال که با نکات مثبت و منفی بازی‌های کامپیوتری آشنا شدیم، چه‌کار کنیم تا فرزندان ما دچار زیاده‌روی در بازی نشوند و به اعتیاد به آن گرفتار نگردند.
راه‌کارهای پیشنهادی:
1- کامپیوتر را از اتاق فرزند خود خارج کنید.
2- کامپیوتر را در محلی که رفت‌وآمد در حول و حوش آن زیاد است قرار دهید.
3- فاصله چشم کودک و صفحه نمایش نباید کمتر از 45 تا 70 سانتی‌متر باشد.
4- صفحه مانیتور کوچک باشد.
5- نور صفحه نمایش کم باشد.
6- چشم‌ها مسلط به صفحه باشد.
7- نور اتاق باید در حدی باشد که زنندگی نور صفحه را به حداقل برساند.
8- از پوشش برای صفحه نمایش استفاده شود.
9- زاویه بین ساق پا و ران نباید بیش از 90 درجه باشد.
10- صفحه نمایش نباید طوری باشد که مدام گردن به عقب و جلو خم شود.
11- برای استفاده از کامپیوتر برنامه‌ریزی کنید.
12- طرز کار با کامپیوتر را یاد بگیرید.
13- با بازی‌ها آشنا شوید و بدانید اینکه هر بازی برای چه سنی اشت، در این مورد می‌توان از کارشناسان راهنمایی گرفت.
14- فرزند خود را در خرید بازی کامپیوتری راهنمایی کنید.
15- در مورد آسیب‌های مخرب استفاده افراطی از بازی‌ها با کودک خود صحبت کنید.
16- فرزندان باید بدانند از کامپیوتر مانند دیگر وسایل زندگی به طور متعادل باید استفاده کرد.
17- قضاوت در مورد بازی‌ها را به بعد از انجام آن بازی موکول کنید.
18- از کودک خود بخواهید تا بازی مورد علاقه‌اش را به شما نشان دهد.
19- بازی‌هایی را که جنبه آموزشی و جذاب دارد برای فرزندتان بخرید مثل بازی‌های فکری و معمایی.
20- از بازی‌ها به عنوان جایزه و ایجاد انگیزه برای انجام تکالیف مدرسه و منزل استفاده کنید.
21- زمان بیشتری را با فرزندان خود بگذرانید و با آن ها صمیمی باشید.
22- والدین، فرزندان خود را در بازی‌ها همراهی کنید یا بازی را به صورت دسته‌جمعی با اعضای خانواده ترتیب دهید.
23- در کنار استفاده از کامپیوتر، تحرک و ورزش نیز باید وجود داشته باشد.
24- فرزندان خود را از برنامه‌های کنترل نشده «چت روم» دور نگه‌دارید.
25- دوستان اینترنتی فرزندان خود را شناسایی کنید.
26- مراقب باشید که فرزندان شما چه مطالبی از اینترنت را تکثیر می‌کنند.
27- کلمات رمزی و شماره کارت اعتباری خود را به کامپیوتر ندهید.
28- بعدازظهر روزهای تعطیل به کودک اجازه دهید تا از بازی سیر شود.
29- در صورت ناموفق بودن روش‌های مثبت برای کنترل و محدودیت بازی کودک با کامپیوتر، از پیامدهای منفی مثل قفل کردن کامپیوتر استفاده کنید و به او بفهمانید که این نتیجه سوءاستفاده از امکانات است.
30- برای محرومیت استفاده زمان و مدت مشخص کنید.
منبع:
چگونه با کودک رفتار کنم - دکتر گاربر
دوست بدارید اما لوس نکنید - دکتر نانسی سامالین و گاترین ویت‌نی
سایت ناصح
سایت خبر آنلاین
سایت پزشکان ایران
سایت همشهری
مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: اکرم محمد زاده فرهانی
تنظیم: نوربخش
