تاریخچه مصور ماوس

این روند ادامه یافت تا در سال 1982 شرکتی به نام ماس سیستم ابتدایی ترین ماوس را برای رایانه های پرسونال ای بی ام تولید کرد البته قطب بدون انکار رایانه یعنی مایکروسافت هم در سال 1983 موس دو کلیدی خود را به جهانیان عرضه کرد. البته در آن زمان به خاطر کم بودن وسعت کار با رایانه در ابتدا مفهوم ماوس درک نمی شد و جایگاهی نداشت ولی با ورود برنامه های آفیس و برنامه های مشابه کاربران فهمیدند که ماوس به آنها کمک خواهد کرد کارها سریع تر پیش رود.

ماوس(که در فارسی به آن موش یا موشواره گفته می شود) امروزه یکی از مهم ترین تجهیزات جانبی کامپیوتر محسوب  می شود. ماوس همانند صفحه کلید یک رابط سخت افزاری کابر  محسوب می شود و دست کم دارای دو کلید است و معمولا با سیم به کامپیوتر متصل می شود. در نرم افزارهای امروزی بخش زیادی از وظایف صفحه کلید را می توان با ماوس انجام داد. ماوس در دو نوع مکانیکی و نوری عرضه می شود برنامه نویسان برنامه ها  را طوری طراحی کنند که بتوان با ماوس هم اجرا کرد، زیرا هم کار با آن آسان است و هم سرعت عمل آن زیاد است.

در ادامه این مطلب به بررسی تاریخچه موس ها از توپ های بولینگ قدیمی تا کنترلرهای ذهنی آینده می پردازیم.

ولین وسیله ورود اطلاعات به کامپیوتر که توسط حرکات دست کنترل می شد و مکان نما را جابجا می کرد، در سال 1952 توسط نیروی دریایی سلطنتی کانادا اختراع شد. این ابزار در حقیقت یک توپ بولینگ فایو-پین کانادایی بود که بر روی یک سخت افزار ویژه سوار شده بود. این سخت افزار می توانست جهت چرخش توپ بولینگ را تشخیص داده و این اطلاعات را به حرکات روی صفحه کامپیوتر تبدیل کند. از آنجا که این اختراع متعلق به یک پروژه کاملا سری نظامی بوده، بنابرین حق امتیاز آن هیچ گاه ثبت نشده است.

اولین قطعه سخت افزاری که ما آن را به عنوان جد موس های مدرن امروزی می شناسیم، در سال 1963 توسط داگلاس اینگلبارت آمریکایی تولید شد. این ابزار برای ثبت حرکات در دو جهت، از دو چرخ قائم استفاده می کرد و می توانستید آن را مانند موس های امروزی در دست تان بگیرید.

این گجت محصول سال 1968 شرکت Telefunken Rollkugel آلمان است. این موس در زیر خود یک گوی غلطان کوچک داشت و تنها یک دکمه برای کلیک بر روی آن پیش بینی شده بود. کاربرد آن هم برای رسم تصاویر گرافیکی وکتور بود.

موس های با قطعات متحرک مکانیکی مقداری غیر قابل اعتماد و ناپایدار بودند. زیراکس در اواخر دهه 1970 میلادی، برای بهبود کارایی، در مقابل موس های گوی غلطان، اولین موس نوری را با نام Alto معرفی کرد. این موس از ال ای دی و سنسورهای نوری برای ثبت حرکات استفاده می کرد. اما این موس برای کارکرد صحیح، به پد ویژه ای نیاز داشت که به شکل خاصی مدرج شده بود.

در سال 1981 شرکت زیراکس موس Alto را به عنوان کنترلر در سیستم های 8010 تولیدی اش به کار برد. در واقع آلتو اولین موسی است که به صورت تجاری به بازار عرضه شده است. جالب اینکه هر سیستم 8010 بیش از 75000 دلار قیمت داشت!

اپل در سال 1983 برای ساخت موس کامپیوترهای اپل لیزا، تصمیم گرفت که به سراغ تکنولوژی گوی غلطان برود. این کامپیوتر اپل با قیمت 10000 دلار به بازار عرضه شد. موس لیزا تنها یک دکمه داشت و گوی غلطان درون آن فولادی بود. جالب اینکه اپل 20 سال بعد از لیزا، دوباره سراغ موس های یک کلیدی آمده است!

لاجیتک در سال 1984 اولین موس بیسیم اش را که با امواج مادون قرمز کار می کرد، ابداع نمود. اما این موس حتما باید در دامنه دید دریافت کننده می بود تا بتواند کار کند. بعد از آن همین شرکت در سال 1991 اولین موس بیسیم با امواج رادیویی را به بازار عرضه کرد که نیازی به حضور در دامنه دید گیرنده نداشت.

اولین موس لیزری برای کاربران عادی را هم لاجیتک در سال 2004 با نام MX1000 به بازار عرضه کرد. تا قبل از این موس های نوری برای روشن کردن سطح و ثبت حرکات از LEDها استفاده می کردند. اما استفاده از لیزر به موس ها اجازه داد تا روی سطوح بسیار متفاوتی کارایی و دقت کافی را داشته باشند.

موس های Air دیگر محدودیت دامنه حرکت دو بعدی موس را به سخره گرفته اند. با کج کردن موس به اطراف، می توانید به راحتی مکان نما را حرکت دهید. MX Air لاجیتک چنان جذاب است که در لیست بهترین موس های همه دوران ها، در رده ششم ایستاده است.

موس تا به حال تنها به عنوان یک ابزار ورود اطلاعات به کار می رفت، اما حالا دیگر می تواند عکس العمل هم نشان دهد. Novint Falcon در سه بازویش از موتورهایی بهره می برد که دست تان را در اطراف حرکت می دهد و باعث می شود شما اشیاء روی صفحه کامپیوتر را احساس کنید!

موس های عادی تنها در دو جهت حرکت می کنند، اما ما در جهانی بیش از دو بعد زندگی می کنیم. پس به موس هایی نیاز داریم که امکان انجام کارها به شیوه متفاوتی را داشته باشند. این نمونه اولیه ویژه، که توسط Axsotic تولید شده، به شما امکان حرکت و چرخش در سه بعد را می دهد. فکر می کنید گشت و گذار در گوگل ارث سه بعدی با این موس چگونه است؟!

اینجا همه داستان درباره تبدیل حرکات فیزیکی بدن به جابجایی روی صفحه نمایش است. کم کم به سمتی می رویم که دیگر به وجود سخت افزاری موس هم نیازی نداشته باشیم. البته کینکت مایکروسافت اولین تجربه عملی در این زمینه است. مثلا لپ تاپ هایی خواهد آمد که با این تکنولوژی، حرکات ما را ثبت کرده و برای کنترل سیستم عامل و برنامه ها از آن استفاده می کنند.

سخت افزار؟ حرکت؟ مساله را اینقدر سخت و پیچیده نکنید. آینده موس ها، کنترل مکان نما فقط و فقط با مغز است. البته هنوز هدست هایی که قابلیت خواندن امواج مغزی را دارند در مراحل تجربی اولیه قرار دارند. اما تا وقوع تغییری به بزرگی اختراع اولین موس راه زیادی باقی نمانده است.

منابع: نارنجی، آفتاب، جام جم