تبیان، دستیار زندگی
با شروع مهر ماه، یکی از مشکلاتی که والدین با آن درگیر هستند مسأله خواب فرزندشان است...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

بازگشایی مدارس و مشکلات خواب کودکان

بازگشایی مدارس و مشکلات خواب کودکان

با شروع مهر ماه، یکی از مشکلاتی که والدین با آن درگیر هستند مسأله خواب فرزندشان است.

بازگشایی مدارس و مشکلات خواب کودکان

بچه‌هایی که در ایام تعطیلات تابستان عادت کرده‌اند که دیروقت بخوابند و صبح هر زمانی که خواستند بیدار شوند، در هفته اول مهر ماه با چالشی جدی روبرو می‌شوند که اگر برای آن از هفته آخر شهریور برنامه‌ریزی نکرده باشند، باعث افزایش تنش بین والدین و فرزندان می‌شود.

مشکلات خواب کودکان شامل:

- دیر خوابیدن آن ها

- دیر بیدار شدن و غرولندهای صبح‌گاهی می‌شود.

که به تفکیک در مورد هر کدام صحبت می‌کنیم.

دیر خوابیدن بچه‌ها

بچه‌های مدرسه‌ای به 9 تا 12 ساعت خواب نیاز دارند.

ضرورت خواب مانند تغذیه برای کودکان مهم تلقی می‌شود. اکثر بچه‌ها به خصوص در ایام تعطیلات تابستانی عادت کرده‌اند که دیر  بخوابند و تمایل به بیدار ماندن تا پاسی از شب دارند.

بچه‌ای که در مدت 15 تا 30 دقیقه بعد از در رختخواب رفتن، خوابش ببرد. صبح به راحتی بیدر می‌شود و در طول روز هوشیار و سرحال است. بی‌خوابی در کودکان در اوایل شب اتفاق می‌افتد که به آن «بی‌خوابی شبانه» گفته می‌شود.

بازگشایی مدارس و مشکلات خواب کودکان

خواب ناکافی باعث بهانه‌گیری و کج‌خلقی کودک می‌شود و این کودکان کم‌تر شاد هستند و انرژی کم‌تری دارند. بچه‌های بزرگ‌تر که خواب شب کافی ندارند، خسته و کند و حساس هستند و بر روی دروس تمرکز کمی دارند. والدین نقش مهمی در به موقع خواباندن بچه‌ها دارند.

دلایلی که کودکان زود به رختخواب نمی‌روند و مقاومت می‌کنند:

1- شاید آن‌ها از تاریکی یا از اینکه به موقع بیدار نشوند، می‌ترسند.

2- شاید در تنهایی احساس ناامنی می‌کنند.

3- بازی کردن و تماشای تلویزیون نیز عامل دیگری است.

4- بچه‌ها همراهی کردن با بزرگ‌ترها را دوست دارند و یا دوست دارند که به آن ها توجه نشان دهید.

5- عدم وجود ساعت مشخص در خانه برای خوابیدن.

6- بعضی از بچه‌ها در تخت و تشک خود و در اتاق خود احساس خوبی ندارند.

7- بچه‌هایی که با هم در یک اتاق می‌خوابند، همدیگر را بیدار نگه می‌دارند.

8- کودکی که هیجان‌زده است و فکرش با مسائل روز مشغول است.

9- سروصدا در خانه زیاد است.

10- میهمان به خانه آمده و کودک تمایل به بیداری دارد.

11- شام خوردن و مخصوصاً پرخوری قبل از خواب.

12- انتقال احساس اضطراب والدین به کودک با تند تند سر زدن به او.

13- نبودن دما و رطوبت مناسب در اتاق.

14- کمبود آهن موجب بدخوابی می‌شود.

بازگشایی مدارس و مشکلات خواب کودکانچگونه کودک را برای خواب آماده کنیم؟ 

برای به خواب رفتن به موقع کودکان اقدامات زیر را انجام دهید:

1- تعیین زمان مشخص برای خوابیدن، با کودکان بزرگ‌تر در این مورد می‌توان مشورت کرد.

2- بچه‌ها زمان خواب خود را با دوستان‌شان مقایسه می‌کنند به آنها بگویید هر خانه قانون خودش را دارد و هر فردی عادت خاصی دارد.

3- قاطع باشید و به ساعت خواب پای‌بند باشید. در موارد خیلی استثنایی می‌توان اندکی انعطاف‌پذیر بود. اقتدار بیشتر به معنای آسان‌تر بودن فرستادن بچه‌ها به رختخواب است.

4- یک برنامه ساده شبانگاهی قابل اجرا تعیین کنید مثل قصه گفتن هنگام خواب که کودک بداند، وقت خواب است.

5- کودک را از آغاز شدن برنامه شبانه آگاه کنید.

مثل:

به او بگویید برو در تخت خود استراحت کن - استفاده از ساعت کاغذی که عقربه آن را روی ساعت خواب تنظیم کنید.

6- کودکان را قبل از خواب آرام کنید. کتک‌کاری یا بازی‌ها و فعالیت‌های زیاد، مناسب قبل از خواب نیستند.

7- قبل از خواب یک عمل مطبوع مثل قصه گفتن، گوش دادن به نوار قصه، حمام کردن، ماساژ استفاده کنید.

8- اجازه وقت‌گذرانی به کودک ندهید و قانع نشوید که یک داستان دیگر بخوانید. سر ساعت چراغ را خاموش کنید.

9- دو ساعت قبل از خواب شام بخورید.

بازگشایی مدارس و مشکلات خواب کودکان

10- در انتخاب رنگ ملافه و روبالشی کودک دقت کنید و از رنگ‌های محرک استفاده نکنید.

11- دما و تهویه هوا در اتاق را در نظر بگیرید.

12- ساعت خستگی و کاهش سرعت کار کودک را دقیق در نظر بگیرید.

13- هنگام نزدیک شدن به ساعات خواب، نور چراغ‌ها را کم کنید.

14- مصرف برخی از مواد غذایی مثل چای و نوشابه را کاهش دهید.

15- به کودک یاد بدهید چگونه به خواب برود مثل شمارش گوسفندان و روش‌های کسب آرامش.

16- ترس کودک را جدی بگیرید و با او در مورد آن صحبت کنید و پی به علت ترس او ببرید.

17- به وقت‌شناسی و به موقع در رختخواب رفتن کودک تشویق کنید.

18- برای روز برنامه منظم و دقیق داشته باشید تا از بی‌نظمی‌های فکری و هیجانی جلوگیری کند.

19- برنامه‌ای که برای روز و شب کودک در نظر می‌گیرید همه‌جا باید قابل اجرا باشد.

20- از رختخواب و خوابیدن به عنوان تهدید استفاده نکنید.

21- برای بچه‌هایی که به سختی می‌خوابد فعالیت بدنی در روز را افزایش دهید. (مثل پارک)

22- اگر شب به سختی به خواب می‌رود به او اجازه خواب روز ندهید.

کودکان کم‌خواب

گاهی اوقات پیش می‌آید که کودکان صبح‌ها خواب‌آلود هستند و به راحتی بیدار نمی‌شوند. این کودکان به سختی بیدار شده و آماده می‌شوند و این باعث کشمکش بین والدین و فرزند می‌شود. برای اینکه کودکان خواب‌آلوده را آماده مدرسه کنید، طی مراحل زیر می‌تواند به شما کمک کند.بازگشایی مدارس و مشکلات خواب کودکان

1- ابتدا تعیین کنید که آیا مقدار خواب کودک شما کافی است یا اینکه بیش از حد می‌خوابد. برای این کار او را کمی دیرتر و یا کمی زودتر به رختخواب بفرستید تا دریابید چند ساعت خواب نیاز دارد.

2- در صورتی که مقدار خواب کودک کافی بود ولی در طول روز احساس خستگی و کسالت می‌کند، او را نزد پزشک ببرید تا او را از نظر مشکلات جسمی احتمالی مورد بررسی قرار دهد.

3- کودک را زیر نظر بگیرید و برنامه خواب و بیداری او را تنظیم کنید.

4- هرگز کودک را در حین یک رؤیا بیدار نکنید. اگر کره چشم کودک در حال حرکت بود یعنی او دارد خواب می‌بیند.

5- زود برخاستن و آماده شدن را برای کودک خوشایند کنید، مثل تهیه صبحانه عالی یا با محبت و نرمی با او صحبت کردن.

6- شکیبایی خود را حفظ کنید تا موفق‌تر باشید.

7- از ساعتی استفاده کنید که به فواصل و چندین بار زنگ می‌زند.

8- کودک را مسئول اعمال خود در هنگام صبح کنید چون این مسأله باعث انگیزه کودک می‌شود.

9- برای خرید ساعت و انتخاب آن از کودک کمک بگیرید.  بازگشایی مدارس و مشکلات خواب کودکان

10- استفاده از ساعت را در طول روز و در برنامه‌های مختلف تمرین کنید.

11- از تحریک فیزیکی برای بیدار شدن استفاده کنید.

12- او را وادار به شستن صورتش کنید و نرمش‌هایی را با او انجام دهید.

13- کودک را با پیامدهای کارهایش روبرو کنید که مثلاً اگر کاری را انجام ندهد با پیامد آن روبرو می‌شود.

بازگشایی مدارس و مشکلات خواب کودکان

14- از پیامدهای طبیعی استفاده کنید و این پیامدها در نظر کودک باید منطقی و عادلانه باشد مثل اگر ساعت خاصی سر صبحانه نباشد، دیگر از صبحانه خبری نیست.

15- او را نسبت به زمانی که باعث تأخیر شما شده است بدهکار کنید و از او بخواهید در قبال آن در بعضی کارهای منزل کمک کند.

16- اگر کودک در صبح غرغر می‌کرد به طور سنجیده آن ها را نادیده بگیرید.


مرکز یادگیری سایت تبیان

تهیه: اکرم فراهانی - تنظیم: یگانه داودی