تبیان، دستیار زندگی
با شروع سال تحصیلی، یکی دیگر از مشکلات والدین که تماشای بیش از اندازه تلویزیون و تداخل آن با تکالیف مدرسه و خوابیدن، شروع می‌شود...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

بازگشایی مدرسه و تماشای تلویزیون

با شروع سال تحصیلی، یکی دیگر از مشکلات والدین که تماشای بیش از اندازه تلویزیون و تداخل آن با تکالیف مدرسه و خوابیدن، شروع می‌شود.

با توجه به اینکه بچه‌ها در ایام تعطیلات هیچ برنامه‌ای برای تماشای تلویزیون ندارند، خواهان آن هستند که این روال را با شروع مدرسه ادامه بدهند.

در حقیقت ما می‌خواهیم الگوی غلطی که از تماشای تلویزیون به بچه‌ها داده‌ایم را در دوران مدرسه اصلاح کنیم؛

که اکثر اوقات نیز موفق نیستیم. زیراکه این الگو از اول که کودک پا به‌ دنیا نهاده باید پی‌ریزی شود و در ایام تعطیل و غیرتعطیل، برنامه تماشای تلویزیون ادامه یابد.

در زیر با توجه به این مسأله نکاتی خدمت والدین ارائه می‌گردد.

تلویزیون با توجه به اینکه یک رسانه بصری و شنیداری است، برای کودکان جذابیت فراوان دارد که برخی از تأثیرات آن را می‌توان این‌گونه شمرد:

1- برنامه‌های تلویزیونی، ارزش‌های کودکان و برداشت‌های آن‌ها را از دنیا و واقعیت‌های جامعه تحت تأثیر قرار می‌دهد، به ویژه اینکه این تأثیرات به شدت مداوم و انباشتی است.

2- چون کودکان خام و احساساتی هستند و هنوز نمی‌توانند بین واقعیت و افسانه و خوب و بد  تمایز بگذارند، هر آنچه می‌بینند و می‌شنوند را قبول می‌کنند.

3- آمادگی همانندسازی با شخصیت‌های محبوب و قوی (چه قربانی شده و چه قربانی کننده) به صورت ناخودآگاه در کودکان وجود دارد.

4- تقلید از شخصیت فیلم‌ها و پذیرفتن نقاط مثبت و منفی آنها در کودکان قوی است.

5- این تأثیر در بچه‌های بسیار تأثیرپذیر و عجول که مستعد به اجرا درآوردن صحنه‌های خشن هستند به صورت پذیرفن خشونت به عنوان تنها راه‌حل است، می‌باشد و این کودکان هیچ ترسی از خشونت ندارند.

6- در بعضی از کودکان، تأثیر تماشای زیاد تلویزیون به صورت کابوس و ترس از صحنه‌های دیده شده می‌باشد.

معایبی برای تماشای زیاد  تلویزیون وجود دارد که به برخی از آنها اشاره می‌شود:

1- باعث کاهش پیشرفت تحصیلی می‌شود و افت تحصیلی به همراه دارد.

2- منجر به کتاب‌خوانی و مطالعه کمتر از حد لازم می‌شود.

3- باعث فعالیت فیزیکی و ورزشی کمتر می‌شود.

4- باعث چاقی و افزایش وزن می‌گردد.

5- یادگیری رفتارهای دیده شده مانند پرخاشگری را افزایش می‌دهد.

6- کودکی که در سنین کم زیاد تلویزیون تماشا کرده باشد دقت و تمرکز کمتری دارد.

7- باعث کم شدن ارتباط اجتماعی و بی‌خوابی و مشکلات رفتاری و نشانه‌های وحشت (ترس از تنهایی، اضطراب، خواب بد) می‌شود.

در حقیقت تلویزیون امروزه به صورت واقعیت زندگی درآمده است و شامل تأثیرات مثبت و منفی می‌شود.

ولی باید از این وسیله به صورت حساب شده استفاده شود.

در زیر نکاتی که می‌تواند به والدین در کنترل تماشای تلویزیون بچه‌ها کمک کند ارائه می‌شود.

1- از برنامه‌های تلویزیونی باید به صورت موردی استفاده کرد و از بین آنها، انتخاب کرد.  

2- الگو تماشای تلویزیون را باید زود جا انداخت، یعنی از خردسالی باید نقش تلویزیون را کوچک کرد و این الگو را در کودکان بزرگ‌تر ادامه داد. 

3- برای تماشای تلویزیون از قبل برنامه‌ریزی کنید. 

4- والدین در تماشای تلویزیون الگو می‌باشند، پس باید برای خودتان نیز برنامه‌ریزی کنید و آن را تنظیم نمایید. 

5- تلویزیون را به محض بیدار شدن از خواب روشن نکنید و تا آخر شب به طور مداوم روشن نگه‌ندارید. 

6- اگر شما تماشاکننده بی‌هدف باشید کودکتان نیز چنین می‌شود. 

7- جایگزین‌های دیگری به جای تلویزیون برای کودک خود در نظر بگیرید. 

8- از تلویزیون برای آرام کردن و یکجا نشستن کودک استفاده نکنید.

9- کودک را با فعالیت‌های لذت ‌بخش و باهدف سرگرم کنید.

 10- در برنامه‌ریزی توجه داشته باشید که چه مقدار زمان و چه وقت می‌خواهید به کودک خود اجازه دیدن تلویزیون بدهید. 

11- برنامه می‌تواند به 3 صورت ارائه شود: 

  1. الف – زمان معینی را مشخص کنید و بدون محدودیت برنامه‌ها را ببینید .
  2. ب – زمان معینی بدون محدودیت ولی دیدن برنامه‌های تأیید شده توسط شما.
  3. ج – ایجاد محدودیت در مدت، وقت و برنامه‌ها.

12- برنامه‌های تلویزیون را می‌توانید از روی برنامه‌های ارائه شده در روزنامه انتخاب کنید. 

13-  در مورد اخبار تلویزیون با کودک صحبت کنید. 

14- در مورد آگهی ‌های تجاری با کودک خود صحبت کنید و نگاه انتقادی داشتن را به او آموزش دهید. 

15- تلویزیون را در اتاق خواب کودک قرار ندهید، زیرا نظم خواب او را مختل می‌کند. 

16- بچه‌ها در مورد برنامه‌های تلویزیونی با هم گفتگو می‌کنند و اگر فرزند شما برنامه‌ای را ندیده باشد تحت تأثیر هم‌سالان قرار می‌گیرد.

برای اینکه این تأثیر را کمتر کنید. با والدین دوستان فرزندتان صحبت کنید و در مورد برنامه‌ها با هم به توافق برسید. 

17- برنامه‌ها را مطابق سن و رشد کودک خود انتخاب کنید.  

18- تماشای تلویزیون را نباید تا پیش از به رختخواب رفتن ادامه داد،زیرا باعث بدخوابی کودک می‌شود. 

19- در صورت مشکلات کم‌توجهی، تماشای تلویزیون را محدود کنید. 

20- برای بچه‌های پیش‌دبستانی 1 ساعت و بچه‌های بزرگ‌تر 1 تا 2 ساعت وقت تماشا قرار دهید. 

21- به کودک اجازه دهید برنامه را انتخاب کند و تأیید نهایی را شما بگذارید. 

22- در اجرای برنامه قاطع و صریح باشید.

23- تلویزیون را در میان برنامه‌ای که کودک دوست دارد قطع نکنید، زیرا این برای کودک خیلی سخت است. 

24- کودک را از قبل از وقت تقریبی خاموشی تلویزیون آگاه کنید. برای بچه‌های کوچک‌تر می‌توانید از تایمر ساعت استفاده کنید. 

25- اگر یک برنامه از ابتدا با زمان شام یا خواب کودک یا هر برنامه دیگری تداخل داشت، از ابتدا اجازه تماشا کردن ندهید و این را در برنامه لحاظ کنید. 

26- تغییر عادت تماشای تلویزیون نیاز به وقت و حوصله دارد. 

27- مطمئن شوید که کودکان می‌فهمند که تماشای زیاد تلویزیون برای آنها خوب نیست. 

28- کودکان را برای تماشای ک‌تر تلویزیون تحسین کنید. 

29- برنامه را بعد از یک هفته تعطیلی کامل تلویزیون اجرا کنید. زیرا افراد خانواده از اینکه یک هفته بتوانند تلویزیون نبینند متعصب می‌شوند. از تعطیلات هفتگی می‌توانید برای تغییر استفاده کنید. 

30- از تلویزیون می‌توان به عنوان تقویت‌کننده طبیعی برای افزایش رفتارهای دیگر استفاده کرد. 

در ابتدا ساعات مساوی انجام آن رفتار برای تماشای تلویزیون قرار دهید و سپس نسبت تماشای تلویزیون را کاهش دهید. 

31- برنامه تماشای تلویزیون را چه در منزل باشید و چه خودتان در خارج از منزل باشید به کار ببرید، برای این کار می‌توانید از قفل کانال‌ها یا برداشتن سیم تلویزیون استفاده کنید. 

32- با کودک خود در تماشای تلویزیون همراهی کنید و با او در مورد فیلم و اینکه چه فکر و احساسی در مورد آن دارد و اینکه آیا این فیلم را می‌توان طور دیگری تمام کرد گفتگو کنید. 

امید است که این مقاله توانسته باشد راهی را برای آمادگی بیشتر فرزندان‌مان برای مدرسه باشد...


مرکز یادگیری سایت تبیان

تهیه: اکرم فراهانی - تنظیم: یگانه داودی