میل خسروگرد

میل خسروگرد میل خسروگرد در سال 505 ه. ق به دستور تاج الدوله ابوالقاسم بن سعید با پلان : پایه مربع، ساقه مدور در 5 کلیومتری غرب سبزوار بین جاده رفت و برگشت سبزوار – شاهرود با تزئینات آجرکاری خفته و راسته به شکل لوزی و همچنین دو رشته کتیبه کوفی آجری احداث گردید.

میل خسروگرد در سال 505 ه. ق به دستور تاج الدوله ابوالقاسم بن سعید با پلان : پایه مربع، ساقه مدور در 5 كلیومتری غرب سبزوار بین جاده رفت و برگشت سبزوار – شاهرود با تزئینات آجركاری خفته و راسته به شكل لوزی و همچنین دو رشته كتیبه كوفی آجری احداث گردید.

تا قبل از كاوشهای باستانی شناختی (تابستان 1381) مورخان و سیاحان خارجی چون واسیلی و لادیمیر و ودیچ ، هانری رنه دالمانی ، خانیكف ، تا تانیل كرزن و داخلی چون مرحوم عبدالحمید مولوی، صنیع الدوله گمان می كرده اند میل خسروگرد تنها باز مانده از مسجد عظیم شهر خسروگرد است. لیكن داده های باستان شناختی حاصله از كاوشای علمی اطراف میل ثابت كرد این میل مناره مسجد نبوده بلكه میل راهیابی است.

در این مختصر با عنایت به متون اقدم و اصح سعی بر آن بوده میل خسرو گرد از منظر باستان شناسی و تاریخ مورد پژوهش قرار گیرد.

موقعیت طبیعی

میل خسروگرد در منطقه ی نیمه بارانی مشرف به دشت كویر بر روی رسوبات رسی و شنی مربوط به دوران سوم زمین شناسی قرار گرفته است و بفاصله 30 كیلومتری جنوب گسل زلزله خیز سبزوار است(نقشه شماره یك نقشه زمین شناسی )

موقعیت فعلی

میل خسروگرد در غرب میدان سربداران انتهای بلوار مشاهیر بین جاده رفت و برگشت سبزوار شاهرور واقع گردیده است.

باستان شناسی و تاریخ میل خسروگرد سبزوار

میلها را تا كنون به دو دسته تقسیم كرده اند:

پیروزی

یكی از دروازه های سبزوار دروازه سبریز است كه در اصل سر بریز بوده در قطور و دگرگونی این لفظ به سبریز تغییر شكل داده است.

می گویند مغولان در این محل آنقدر از سركشتگان روی هم انباشت كردن كه میلی به نشانه پیروزی ساختن و نام دروازه سبریز را به این دلیل می دانند.

میل راهیابی

در خراسان از این نوع میل در علی آباد كاشمر ، میل رادكان در چناران، میل ایاز در سنگ بست مشهد و میل اختگان در توس مشهد است.

منبع: گردشگری خراسان، آفتاب

بخش حریم رضوی