بهترین برخورد با ویار بارداری

ویار و بارداری جدایی‌ناپذیرند؛ آلوچه و لواشک، کیک شکلاتی، بستنی، هندوانه، گوشت و پنیر فراوان همگی برای مادر باردار حکم خانه شکلاتی برای هانسل و گرتل را دارند! در این دوران ممکن است خوراکی‌هایی را هوس کنید که پیش از بارداری طرفشان هم نمی‌رفتید.

واقعاً پشت تمام این هوس‌های مرموز چه دلایلی نهفته است؟ آیا خوردن این همه خوراکی جورواجور و تشویق دیگران که: «عیبی نداره، بخور، بارداری» بی‌اشکال است؟ دکتر محمدرضا وفا، رئیس انجمن تغذیه ایران در این باره توضیح داده‌اند.

اصولاً چرا ویار اتفاق می‌افتد؟

ویار به دلیل به هم خوردن تعادل بین انتقال‌دهنده‌های عصبی بدن مادر و حالت روحی و روانی خاص و همچنین نیازهای تغذیه‌ای او به وجود می‌آید. اگرچه هنوز علت دقیق ویار مشخص نشده اما نظریه‌های مختلفی در این باره ارائه شده است.

تمایل به برخی غذاها در واقع درخواست بدن است به موادی که نیاز دارد. مثلاً وقتی هوس پنیر می‌کنید ممکن است بدن‌تان به کمی سدیم بیشتر نیاز داشته باشد یا اگر دل‌تان یک همبرگر بزرگ بخواهد ممکن است بدن‌تان پروتئین، سدیم و پتاسیم بیشتری بطلبد.

شاید هم برای یک بستنی خوشمزه بی‌قرار شوید و کلسیم و چربی بیشتری نیاز داشته باشید. به عبارتی آن‌چه شما را بی‌تاب می‌کند، دقیقاً همان خوراکی به خصوصی که ویارش را کرده‌اید نیست، بلکه بدن‌تان احتمالاً به ماده غذایی به خصوصی که در آن خوراکی وجود دارد، نیاز دارد.

پس در واقع این موضوع پشتوانه علمی دارد؟

بله. تحقیقات نشان می‌دهد سطح هورمون‌های بدن در طول بارداری می‌توانند حس چشایی و بویایی خانم‌ها را تغییر دهند به همین دلیل مادر به برخی بوها و مزه‌ها علاقه زیادی نشان می‌دهد و در مقابل از بعضی بوها و مزه‌ها گریزان می‌شود (بیماری صبحگاهی و حالت تهوع ناشی از آن).

مهم‌ترین هشدار درباره ویار مادران باردار جایگزین شدن ویارانه‌ها به جای

وعده‌های اصلی غذایی مادر است. به عبارتی مادران نباید ویارانه را در زمانی که

چند ساعت گرسنه مانده‌اند و قند خون‌شان پایین است، میل کنند آن هم به میزان

زیاد؛ زیرا دیگر میلی به خوردن وعده اصلی غذایی نخواهند داشت و نیازهای

تغذیه‌ای اصلی خود و جنین‌شان تأمین نمی‌شود

در بیشتر موارد، مادران به مواد خوراکی عادی میل شدیدی پیدا می‌کنند اما برخی افراد ویارهای عجیبی دارند یعنی مواد غیرخوراکی از قبیل خاک، گچ، صابون، مداد شمعی، برفک‌های فریزر و... در این حالت خانم باردار آن ماده را بدون هیچ محدودیتی می‌خورد که برای سلامت خود و جنینش واقعاً خطرناک است. اگرچه دلیل این هوس مادران باردار هنوز دقیقاً مشخص نیست. اما تحقیقات نشان داده زنانی که در دوران بارداری چنین موادی را طلب می‌کنند، معمولاً ماده مغذی‌ای را در بدن‌شان کم دارند که این ماده معمولاً آهن است.

با این ویار خطرناک چه باید کرد؟

سؤال خوبی پرسیدید از خطرات خوردن این مواد غیرخوراکی می‌توان به اختلالات تکاملی، مهارت‌های کلامی، کاهش ضریب هوشی، مشکلات شنوایی، ناتوانی در یادگیری، اختلال کم‌توجهی و معلولیت جسمی اشاره کرد.

مسمومیت در طول بارداری هم از عوارض شایع خوردن این مواد غیرخوراکی است. توصیه می‌کنم به محض تمایل به خوردن ماده‌ای غیرخوراکی، پزشک متخصص معالجتان را در جریان بگذارید تا آزمایش‌های فقر آهن و مراقبت‌های لازم را برای‌تان تجویز کند.

آیا می‌شود ویار مادران را دسته‌بندی کرد؟

بیشتر مادران به این 4 گروه غذایی ویار دارند: شیرینی، تندی، شوری و ترشی. عده کمی هم تمایل پیدا می‌کنند برخی میوه‌ها و سبزی‌ها را درسته یا در اندازه‌های درشت ببلعند مثلاً کلم، آلو، انواع توت و... اما خط قرمز ویارانه را باید بشناسید.

مهم‌ترین هشدار درباره ویار مادران باردار جایگزین شدن ویارانه‌ها به جای وعده‌های اصلی غذایی مادر است. به عبارتی مادران نباید ویارانه را در زمانی که چند ساعت گرسنه مانده‌اند و قند خون‌شان پایین است، میل کنند آن هم به میزان زیاد؛ زیرا دیگر میلی به خوردن وعده اصلی غذایی نخواهند داشت و نیازهای تغذیه‌ای اصلی خود و جنین‌شان تأمین نمی‌شود. به علاوه، برخی از این خوراکی‌ها کالری قابل‌توجهی دارند و مصرف بیش از حد آن‌ها سبب اضافه وزن بیش از حد در دوران بارداری و مشکل مادر برای کاهش وزن پس از زایمان و شیردهی می‌شود.

تمایل به برخی غذاها در واقع درخواست بدن است به موادی که نیاز دارد. مثلاً

وقتی هوس پنیر می‌کنید ممکن است بدن‌تان به کمی سدیم بیشتر نیاز داشته باشد

یا اگر دل‌تان یک همبرگر بزرگ بخواهد ممکن است بدن‌تان پروتئین، سدیم و پتاسیم بیشتری بطلبد

مراقب وزن‌تان باشید. یک خانم در دوران بارداری 12 تا 17 کیلوگرم اضافه وزن پیدا می‌کند که اگر مادر قبل از بارداری اضافه وزن داشته است این میزان به حدود 7 تا 12 کیلوگرم می‌رسد. پس اگر به بهانه بارداری هر چقدر دل‌تان خواست خوراکی‌های چرب یا شیرین میل کنید، نباید از اضافه وزن ناگهانی در دوران بارداری چندان متعجب شوید. بسیاری از خانم‌ها با خودشان می‌گویند چرا خارجی‌ها در دوران بارداری زیاد چاق نمی‌شوند، در پاسخ باید بگوییم که آن‌ها از الگوی غذایی مناسبی پیروی می‌کنند و مواد غذایی ضروری را به مقدار کافی می‌خورند؛ یادتان باشد در دوران بارداری نباید به دنبال عذاب وجدان بعد از خوردن مثلاً یک بشقاب بیسکویت یا ظرفی بزرگ ماکارونی سرخود به خودتان رژیم بدهید! اگر نمی‌توانید مراقب وضعیت تغذیه‌ای‌تان باشید، خیلی زود به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید.

آیا ویار و دیابت دوران بارداری ارتباطی با هم دارند؟

در سه ماهه دوم و سوم بارداری به شدت مراقب مصرف قندهای ساده باشید؛ اگر به دیابت دوران بارداری مبتلا شده‌اید به هیچ‌وجه سرخود و بی‌برنامه خوراکی‌های شیرین و حاوی کربوهیدرات را میل نکنید زیرا این هوس‌ها می‌تواند سلامت شما و جنین‌تان را به خطر بیندازد. بهترین راه‌حل این است که جایگزین ویار معین کنید. بهتر است ببینید ویارتان نشانه چیست و آن را با مواد سالم‌تر جایگزین کنید مثلاً اگر هوس همبرگر کرده‌اید، سراغ اولین مغازه فست‌فود نروید بلکه خودتان کمی گوشت چرخ شده را بدون چربی و روغن در تابه کباب کنید. یا به جای خوردن یک شیرینی‌ مربایی، کمی نان و عسل طبیعی بخورید. اگر لواشک و هله‌هوله‌های ترش را هوس کرده‌اید، به جای آن‌ها آلوی خشک یا تازه یا کمی ترشی (سبزی‌هایی که در سرکه مانده‌اند) با غذای‌تان بخورید.

بخش تغذیه و آشپزی تبیان

منبع: سلامتیران - یاسمین ثریا