نون ببر ، کباب بیار
شیوه ی بازی با کودکان 2 تا 3 ساله (2)
جالب است بدانیم که مغز یک کودک دو ساله ، دوبرابر یک دانشجوی کالج فعال است . مغز انسان به گونه ای ساخته شده است تا در سال های اولیه ی عمر خود ، از تجربه های گرم و محبت آمیز و آموزش خوب بهره مند گردد . این وابستگی ها و انگیزش های مثبت بین کودکان و والدین ، تاثیر عمده ای در رشد کودکان می گذارد . پس قدر لحظه به لحظه ی کوچولوی نوپایمان را بدانیم و برای بهتر شدن آینده اش بکوشیم .
* حرف زدن با کودکتان ، بهترین شیوه ی تکامل بخشیدن به مهارت های زبانی اوست . کودکان دو ساله با سرعتی فوق العاده زبان می آموزند . این بازی ، راه عجیبی برای تقویت مهارت های زبانی و قوه ی تخیل کودکتان است : داستانی بسازید که نام کودکتان در آن باشد .هربار که به نام کودک می رسید ، به او اجازه دهید تا این کلمه را او بگوید . مثلا :" روزی روزگاری دختر کوچولویی بود به نام ... این دختر کوچولو که نامش ... بود ، رفت توی آشپزخانه تا ناهار بخورد ... . ماجراهایی به قصه بیافزائید تا فرزندتان را به گفتن کلمه های بیشتری تشویق کند . مثلا :" عزیز دل مامان که اسمش ... است ، حالا می خواهد از ماشین لباس شویی ... را درآورد و روی ... پهن کند . بهتر است قصه را یک بار بدون جای خالی برایش تعریف کنید و بار دوم بخواهید او برایتان بگوید ؛ یا حتی کلمه های جای خالی را عوض کند .
* با خواندن شعر در مورد اشیای مختلف اتاق و انجام حرکت های خیالی ، مهارت های زبانی و قوه ی تخیل او را تکامل بخشید . مثلا درباره ی صندلی کوچک اتاقش شعر بخوانید و بعد خودتان نقش صندلی را بازی کنید :"حالا مثلا من یک صندلی گوشتی هستم ، صندلی این شکلیه " بعد هر دو با هم هواپیما شوید . دست هایتان را باز کنید و دایره وار دور اتاق بچرخید و اوج و فرود داشته باشید .
* "خانه سازی" با مکعب های چوبی و پلاستیکی فوق العاده است . حتی می توان با مکعب ها خانه ساخت و عروسک ها را داخل آن گذاشت تا صورتشان از پنجره اش پیدا باشد ، یا برای اسب و گاو پلاستیکی ، طویله درست کرد واو را میان دیوار های ساخته شده محصور کرد . می توان هر بار ساختمان های پیچیده و قلعه های عجیب تر ساخت .
* اگر می خواهید کودکی منطقی داشته باشید ، با منطق و دلیل با او صحبت کنید . قانون "علت و معلول" ، جزء کلیدی منطق است : اینکه اگر لبخند بزنم ، مامان به من لبخند می زند ؛ اینکه کودک بفهمد یک چیز ، علتِ چیز دیگری است ، سیناپس هایی در ذهن کودک ایجاد می کند که مفاهیم پیچیده تر منطق را پشتیبانی می کند . این را با بازی های نمایشی به او نشان دهید .
* زمانی که به گشت و گذار در پارک و جنگل می روید ، از اول تا آخر کودکتان را رها نکنید تا به تنهایی بازی کند . از زیبایی های طبیعت برای پرورش ذهن او استفاده کنید . مثلا انواع و اقسام شاخ و برگ های سوزنی و پهن و مارپیچ را به او نشان دهید . انواع سنگ های صاف و زبر و سفید و تیره و رگه دار را کنار هم قرار دهید و بگذارید آنها را در دستانش بگیرد و تفاوتشان را درک نماید . سنگ های صاف را به گونه ای داخل آب رودخانه بیاندازید که چند بار بالا و پائین بیاید و کودکتان از این عمل به شگفت آید و شما را قهرمان بنامد .
* همان طور که در مقالات قبل گفتیم ، "بوسه ، بغل و نوازش " معجزه می کند . در این دوره ی سنی نیز از آن غافل نباشید .
* به کودکتان یاد دهید که باید یکسری کارها را پشت سر هم مثل زنجیر انجام دهد . یاد گرفتن " توالی" ، مهارت مهمی است که اگر کودک آن را به درستی بیاموزد ، در مدرسه با "خواندن " مشکل پیدا نخواهد کرد. مثل مسواک زدن : اول مسواک را برداریم ، حالا رویش خمیر دندان بگذاریم ، حالا این طوری مسواک می زنیم ، بعد با یک لیوان آب دهان را می شوئیم ، بعد کمی قرقره می کنیم ( نترسید ! بچه ها قرقره کردن را می آموزند امتحان کنید !) حالا نوبت شستن مسواک است ، سپس خشک کردن دست و صورت با حوله . فردا شب ، او باید شروع کند و سیر کارها را کم کم به شما بگوید وهر بار بخش جدیدی را اضافه کند .
* بچه ها عاشق گشتن و یافتن اشیاء هستند . وسیله ای را در اتاقش پنهان کنید و از او بخواهید آن را بیابد . با ضربات خودکار روی میز ، نزدیک شدن و دورشدن او از شی را کنترل کنید . لازم نیست برایش توضیح دهید که چه کار می کنید شاید او علت کار شما را به درستی متوجه نشود . بگذارید او علت ها را بر اساس تجربه و به صورت ناخودآگاه درک نماید .
* با او به داخل حمام بروید و لگن او را پراز آب نمایید . وسایل مختلف را داخل آب بیندازید و ببینید کدام روی آب می ایستد و کدام به ته آب فرو می رود . با او در مورد این وسایل و وضعیت شان صحبت کنید .
* بچه ها دوست دارند به شکل های مختلف با اسباب بازی هایشان بازی کنند . این بار بیایید اسباب بازی ها را طبقه بندی کنیم . وسایل قرمز یک طرف ، وسایل آبی یک طرف دیگر ، حالا وسایل کوچکتر روی وسایل بزرگتر . بچه ها از چیدن اسباب بازی ها روی هم لذت می برند . البته نظر بچه ها را هم در مورد نحوه ی جدا کردن اسباب بازی ها بپرسید . شما و او می توانید با نگاه کردن به اسباب بازی ها ، راه های مختلف جدا کردن آنها را پیدا کنید.
* در یکی از ظهر های داغ تابستان ، یک پارچ شیشه ای را پر از آب نمایید و همراه کودک ،آنرا وسط حیاط یا داخل تراس (بالکن) خانه بگذارید . بهتر است پارچ یا تنگ آب ، باریک باشد. هر چند وقت یکبار به او سربزنید و مقدار آب درون آن را با ماژیک (یا رنگ های انگشتی) علامت بزنید . بگذارید کودک عمل "تبخیر" را ببیند و حس کند . حالا دیگر تعجب نمی کند که آب چاله های حیاط که بعد از باران پر از آب شده بود چی شده! بچه ها را دست کم نگیرید ؛ ولی انتظار هم نداشته باشید که کل ماجرا را بفهمند و برای شما درس جواب دهند . همین تجربه های مبهم ، ذهن او را ورزیده بار خواهد آورد.
* یک آهنربا بردارید و دور خانه بچرخید و امتحان کنید که به کدام وسیله می چسبد و به کدام وسیله نمی چسبد ! همان طور که در مورد قبل گفتیم ، قطعا کودک 3 ساله ی شما خاصیت مغناطیسی را نمی فهمد ، ولی همین فهم ناقص، به او در داشتن آینده ای روشن یاری می رساند .
* کودکان 2 تا 3 ساله عاشق برخی کتاب ها و ترانه ها یشان می شوند و دوست دارند مادر یا پدرشان آن را صد مرتبه بخواند . با این درخواست کودکتان از کوره در نروید ، بلکه شرایط را به سود خود و کودکتان تغییر دهید . اگر داستانی برای شما خسته کننده شده است ، از کودک بخواهید از روی تصاویر کتاب ، داستان را برایتان تعریف کند . یا داستان را بخوانید و به کودک اجازه دهید که بعضی از کلمه ها را او بگوید . او احتمالا داستان را حفظ شده است . بدانید که داستان خواندن ، دورنمای دقت و توجه کودکتان را طولانی تر خواهد کرد .
* بگذارید با چادر ، پشتی ، مبل ، ملحفه یا پتو، خانه ای مخصوص خودش بسازد و اسباب بازی هایش را درون آن بگذارد . بعد از او بخواهید که شما را به خانه اش دعوت کند .
* گاهی که برای آب تنی به حمام می رود ، پتو یا پادری کنار اتاق که کثیف شده است را به اوبدهید تا لگد بزند و بشوید . این کار ، اعتماد به نفس او را بالا خواهد برد.
* بازی های تخیلی را هیچگاه فراموش نکنید ! بازی ها خیالی ، فرصت های جدیدی را برای انگیزش زبانی ایجاد می کنند . مثلا شما شیر شوید و کودکتان یوزپلنگ و به شکار خرگوش ها بروید .
* دیگر زمان آن رسیده است که با کودکتان بازی " نون ببر ، کباب بیار " بازی کنید . این بازی به کودک شما سرعت عمل می بخشد .
* کودک شما عاشق کمک کردن به شما در زندگی واقعی است . پس به او اجازه دهید که به شما در جابه جایی موادهای خریداری شده از فروشگاه یاری رساند . سفره را به دستش بدهید تا داخل اتاق ببرد و پهن کند ، آوردن لیوان ها و قاشق چنگال ها را همیشه به عهده ی او بگذارید .
* به همراه کودکتان چیزهایی مثل توپ ، شال گردن ، کاغذ مچاله شده را به درون سبد پرتاب کنید . پرتاب کردن هر چیز ، مهارت خاصی به کودک شما می دهد . سبد را در فاصله ی مناسبی از کودک قرار دهید تا پرتابش موفقیت آمیز باشد .
سرور حاجی سعید
بخش خانواده ایرانی تبیان
مطالب مرتبط :
