سرطان معده؛ علل، علائم و درمان

معده یکی از اعضای موجود در شکم و بخشی از دستگاه گوارش می‌باشد و مانند هر کدام از اعضای دیگر بدن، مستعد ابتلا به سرطان است.

پس از اینکه غذا بلعیده شد، از طریق لوله‌ای به نام مری وارد معده می‌شود. دیواره معده از پنج لایه تشکیل شده است. داخلی‌ترین لایه، لایه مخاطی نامیده می‌شود و اکثر سرطان‌های معده نیز از این قسمت شروع می‌شوند. هر چه سرطان، بیشتر به بافت‌های زیرین معده نفوذ نماید، احتمال بهبودی کاهش می‌یابد.

سرطان معده

سرطان معده در طی سالیان و با آرامی رشد می‌کند، ولی قبل از اینکه سرطان به معنای واقعی ایجاد شود، تغییراتی در لایه‌های معده ایجاد می‌شود. سرطان معده از طرق مختلف گسترش می‌یابد:

از طریق دیواره معده، به بافت‌ها و اعضای مجاور

از طریق غدد عروق لنفاوی

از طریق خون، سایر اندام و اعضا را درگیر می‌کند.

انواع سرطان معده

شایع‌ترین سرطان معده بنام آدنوکارسینوم می‌باشد. انواع دیگر با شیوع کمتر عبارتند از: لنفوم و تومورهای کارسینوئید.

اکثر مبتلایان به سرطان معده، افراد بالای 40 سال می‌باشند. مردان، دو برابر زنان به این سرطان مبتلا می‌شوند. هورمون استروژن در زنان، از بدن در برابر سرطان‌های گوارشی محافظت می‌کند.

تشخیص سرطان معده

از روش هایی مثل اندوسکوپی، عکسبرداری از ریه (بیشتر به منظور تشخیص میزان درگیری بافت‌های مجاور معده انجام می‌شود) و ام آر آی (MRI) می توان برای تشخیص این سرطان استفاده کرد.

علل و عوامل خطر سرطان معده

باید توجه داشت وجود عوامل خطر همواره به معنی ابتلا به بیماری نیست و تنها شرایط را برای ابتلا به بیماری بیشتر می‌کند .

گاستریت مزمن عمراه با عفونت هلیکوباکترپیلوری

غذاهای دودی، گوشتی نمک اندود، ترشی‌ها و غذاهای محتوی نشاسته بالا و فیبر پایین

نیتریت موجود در مواد غذایی (مثل سوسیس و کالباس)

کشیدن سیگار

مصرف الکل

سابقه جراحی معده

فقدان اسید معده

جنسیت مرد

سن بالاتر از چهل سال

سابقه سرطان معده در افراد درجه یک فامیل

علائم سرطان معده

کاهش اشتها و کاهش وزن

درد معده

علائم سوءهاضمه مانند آروغ زدن و تهوع

احساس پری معده حتی پس از خوردن مقادیر کم غذا

تهوع و استفراغ

سوزش سردل و علائم شبیه به زخم معده

ورم معده

مدفوع سیاه

کم خونی

توده قابل لمس در بالای شکم

پیشگیری از سرطان معده

از نان و غلات سبوس‌دار، ماهی و سبزیجات تازه استفاده کنید.

الکل ننوشید و سیگار نکشید.

به علائم سوءهاضمه دقت کنید.

استرس را از خود دور کنید.

ورزش کنید.

آزمایش‌های توصیه شده توسط پزشک را به طور مرتب انجام دهید.

درمان سرطان معده

جراحی و برداشتن تومور اولیه

شیمی درمانی

رادیو تراپی همراه با شیمی درمانی

آزمایش خون، آزمایش مدفوع و آزمایش معده

هلیکوباکترپیلوری چیست؟

هلیکوباکترپیلوری یک باکتری است که در لابه لای مخاط معده و گاهی دئودنوم (ابتدای روده باریک) و مری زندگی می‌کند. بعد از ورود این باکتری، مخاط معده تحلیل و منجر به بیماری‌های مختلفی از جمله زخم‌ و سرطان معده می‌شود.

تشخیص هلیکوباکترپیلوری

می توان با روش‌های آندوسکوپی، نمونه‌برداری از مخاط معده، تست تنفسی اوره با بررسی هوای بازدمی افراد، بررسی آنتی‌بادی بر علیه باکتری در خون افراد و انجام آزمایشات تخصصی بر روی مدفوع، از وجود این باکتری در سیستم گوارشی فرد مطمئن شد.

از بین بردن هلیکوباکترپیلوری

بر خلاف اکثر عفونت‌ها، از بین بردن این باکتری بسیار مشکل است، زیرا این باکتری در مخاط معده برای خود پناهگاه‌هایی درست می‌کند و اکثر داروها نمی‌توانند به آن نفوذ نمایند.

شایع‌ترین نوع درمان، استفاده از سه نوع دارو به مدت یک هفته می‌باشد. دو تا از این داروها آنتی‌بیوتیک می‌باشند و داروی سومی، یک داروی متوقف کننده قوی ترشح اسید معده (مثل داروی اومپرازول) می‌باشد.

نکات قابل توجه درباره سرطان معده

* استفاده زیاد از گوشت قرمز، احتمال ابتلا به سرطان معده را افزایش می‌دهد، به خصوص اگر گوشت به صورت کبابی و یا زیاد پخته شود.

* استفاده از غذاهای محتوی ویتامین C ، ویتامین E و بتاکاروتن به علت خاصیت آنتی اکسیدانی، در جلوگیری از ابتلا به سرطان معده بسیار مؤثر هستند.

* به علت استفاده از یخچال و استفاده کمتر از نمک برای نگهداری غذاها احتمال ابتلا به سرطان معده کاهش یافته است.

* یکی دیگر از علل کاهش ابتلا، درمان مناسب و مفید باکتری هلیکوباکترپیلوری می‌باشد که به نظر می‌رسد نقش زیادی در ابتلا به سرطان معده دارد.

* آلکالوئید سولفورافان موجود در گیاه کلم، باعث از بین بردن باکتری هلیکوباکتریپلوری می‌گردد.

* چای سبز می‌تواند در کوچک شدن و کشتن سلول‌های سرطانی کمک کند.

* پیاز و موسیر، از ورود هر نوع عفونت به معده پیشگیری می‌کنند و موجب درمان سرطان معده می‌گردند.

* شیرین بیان، زخم و سرطان معده را درمان می‌کند.

* لیمو ترش برای درمان سرطان معده مفید است.

* زردچوبه، می‌تواند التهاب را کم کند. از آنجایی که یکی از عوامل سرطان معده، التهاب معده می‌باشد، پس زردچوبه، برای سرطان معده مفید است.

* نحوه پاسخ بدن به درمان، از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما تاثیر حالات روحی و روانی مناسب  در درمان را نباید نادیده گرفت.

فرآوری: مریم سجادپور

بخش سلامت تبیان

پزشکان بدون مرز

سلامت نیوز

همشهری

خبرگزاری کشاورزی

جام جم

پزشکان ایران