چرا دچار غلظت خون می‌شویم؟
زمانی که اکسیژن کافی به بدن نرسد برای جبران این کمبود، گلبول بیشتری در بدن ساخته می‌شود و باعث افزایش غلظت خون در رگ‌ها می‌شود.
افزایش تعداد گلبول‌های قرمز در واحد حجم را غلظت خون می‌گویند. چنانچه هموگلوبین در مردان بالاتر از 18 و در زنان فراتر از 16 گرم در دسی لیتر باشد، غلظت خون گفته می‌شود.
غلظت خون به دو دسته تقسیم می‌شود:
- غلظت خون اولیه
- غلظت خون ثانویه
غلظت خون اولیه
غلظت خون اولیه در اثر بیماری مغز استخوان به وجود می آید. سلول‌های مغز استخوان، تولیدکننده گلبول‌های قرمز می‌باشند. در این بیماری، افزایش تولید گلبول‌های قرمز رخ می‌دهد. معمولا این افراد گلبول سفید و پلاکت خونشان نیز به طور همزمان بالا رفته و در سونوگرافی، طحال و کبدشان بزرگ دیده می‌شود.
غلظت خون ثانویه
غلظت خون ثانویه، در افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی و قلبی سیانوتیک (وقتی خون از سمت راست و از سیستم وریدی وارد سیستم شریانی شود) روی می‌دهد.
کاهش اکسیژن‌رسانی به خون، موجب ترشح هورمونی با نام اریتروپویتین (Erythropoetin) از کلیه می‌شود. هورمون اریتروپویتین، عامل رشد گلبول قرمز محسوب می‌شود و مغز استخوان را برای ساخت بیشتر گلبول قرمز تحریک می‌کند و کمبود اکسیژن‌رسانی به بافت و بدن را با افزایش گلبول قرمز جبران می‌کند.
علل غلظت خون
استرس، شادی و ناراحتی
کار و فعالیت زیاد
کاهش حجم پلاسمای خون
افزایش نسبت گلبول‌های قرمز به پلاسمای خون
با مصرف سیگار، اکسیژن‌رسانی به خون کم شده و غلظت خون ثانویه ایجاد می‌شود.
ارتفاعات. در این مناطق میزان درصد اکسیژن هوا کاهش یافته و افراد مستعد غلظت خون می‌شوند.
هموگلوبین غیرطبیعی (به صورت ارثی، هموگلوبین به راحتی اکسیژن را تحویل بافت‌ها نمی‌دهد.)
بیماری‌های کلیوی و کبدی، می‌توانند در ترشح هورمون اریتروپویتین نقش داشته باشد.
تومورهای بدخیم کلیوی و کبدی در بزرگسالان
تومورهای مخچه‌ای در کودکان
فیبروم‌های رحمی در زنان
خوردن مواد غذایی ناسالم و چرب، روغن نباتی مایع و جامد
خوردن میوه در غیر فصل آن
کم مصرف کردن خوراکی‌های خون ساز
سوء تغذیه
زمینه های ارثی و مادرزادی
ابتلای فرد به بیماری‌های مختلف (بیشترین علت ابتلا به غلظت خون، وجود بیماری‌های ریوی و قلبی می‌باشد)
علائم غلظت خون
گلگونی چهره
برافروختگی چشم
اختلالات هوشیاری
منگی و خواب آلودگی
اختلالات بینایی (به علت پرخونی سیستم اعصاب مرکزی)
اختلالات تنفسی
تیرگی رنگ لب (به ویژه هنگام انجام فعالیت‌های ورزشی)
کبودی انگشتان دست، لب و زبان بیمار
عوارض غلظت خون
افزایش بروز لخته خونافزایش خطر سکته مغزی و قلبی
کند شدن حرکت خون در قلب و رگ‌ها
گرفتگی اندام‌هایی نظیر دست و پا
افزایش فشار خون بالایی
سردردهای غیرطبیعی
خارش‌های پوستی (به خصوص خارش پس از استحمام)
تشخیص غلظت خون
با انجام آزمایش خون (CBC) می‌توانید از میزان غلظت خون اطلاع پیدا کنید.
رژیم غذایی برای جلوگیری از غلظت خون
برای کاهش لخته شدن خون از روغن جامد، روغن نارگیل، چربی‌های حیوانی، گوشت قرمز، دل، قلوه، مغز، پیه گاو و گوسفند خیلی کم مصرف کنید و به جای آن از لبنیات کم چرب، ماهی، سبزی و میوه‌ی فراوان استفاده کنید.
به طورکلی میوه‌ها و سبزی‌ها به علت دارا بودن ویتامین C و فیبرهای محلول و نامحلول، یک عمل حفاظتی در قبال افزایش غلظت خون و کاهش میزان فیبرینوژن (پروتئینی که تبدیل به لخته خون می‌شود) و افزایش فشارخون دارند.
درمان غلظت خون
کاهش استرس
افزایش مصرف مایعات (مصرف حداقل روزی 8 لیوان مایعات)
پرهیز از سیگار و هوای آلوده
فصد خون (گرفتن خون از بیمار) تحت نظر پزشک
درمان طبیعی غلظت خون
آلبالو
آب لیموی ترش
موز، زنجبیل، زیره و جعفری
پیاز خام سفید شیرین (افراد دارای غلظت خون و انسداد عروقی نباید در مصرف پیاز پخته زیاده‌روی کنند)
آلو به صورت ناشتا، خون را تصفیه می‌کند.
آویشن، موجب کاهش غلظت خون می‌شود.
اکلیل الملک (ناخنک)، موجب جلوگیری از لخته خون می‌شود.
انار، انگور و بید، به عنوان پالایش خون استفاده می‌شود.
توت سیاه، تمشک، تمبر هندی و پاپریکا (فلفل قرمز آمریکایی)، خون را رقیق می‌کند.
خیار سبز، خرما، خرقه، چوبه، چغندر، جین سینگ و ترشک (رومکس)، خون را تصفیه می‌کند.
چای ترش، جلوگیری کننده از غلظت خون می‌باشد.
کدو مسمایی، سیر، چوب چینی، موجب رقیق شدن خون می‌شود.
زیتون، دارواش (کشمش کولی) و دم اسب، جلوگیری از سفتی عروق می‌کنند.
هندوانه، والک، گیلاس، کلم، کاسنی، غوره، عناب، یونجه، شنبلیله، شبدر، سیاه دانه، ریواس و زالزالک، زرشک و زغال اخته موجب تصفیه خون می‌شوند.
هویج، سیب و کرفس موجب باز شدن عروق می‌شود.
هلو، نعناع، مرزه، ماش و شلیل باعث کاهش غلظت خون می‌شود.
مژده به گیاهخواران
افرادی که گیاه‌خوارند، نه تنها احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ را از خود دور کرده‌اند، بلکه دارای خون رقیق‌تر و فشارخون و فیبرینوژن پایین‌تری نسبت به افراد هم سن و سال خود هستند.
فرآوری: مریم سجادپور
بخش سلامت تبیان
منابع :
پارسی طب - دکتر باسی فوق‌تخصص بیماری‌های خون
آفتاب
ایرنا - دکتر مجید انوشیروانی- متخصص طب سنتی
وبلاگ 1000giyah
