چرا با کم‌خوری، لاغر نمی‌شوم؟
سوالی که همیشه برای کسانی که برای کاهش وزن تلاش می‌کنند یک معضل است!!
اگر خیلی کمتر از نیازمان، انرژی دریافت کنیم، مشکلی پیش می‌آید؟
این طور که به نظر می‌رسد، دریافت انرژی خیلی کمتر از نیازمان، یکی از راه‌های ماندن در وزن فعلی است، حتی اگر در رژیم غذایی باشیم.
بدن ما طوری طراحی شده که از ما در طی زمان‌هایی که در معرض کاهش دسترسی به غذا است، محافظت کند و وقتی ما بسیار کم بخوریم، احساس می‌کند که در شرایط گرسنگی هستیم و برای جبران، میزان متابولیسم را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد و برای همین کاهش وزن در دریافت بسیار کم انرژی بسیار دشوار و یا غیر ممکن می‌شود. در این شرایط بدن، همه‌ی مواد مغذی را برای تبدیل کردن به انرژی استفاده می‌کند ولی همچنان ترجیح می‌دهد چربی و ذخایر چربی را به عنوان مخازن انرژی دست نزده نگه دارد.
بیش از حد کم خوردن مشکلات دیگری نیز به دنبال دارد، از جمله کمبودهای تغذیه‌ای.
از همه بدتر این که اگر در آینده کالری بیشتری دریافت کنیم، بدن‌مان بیشتر از قبل مستعد اضافه وزن و ذخیره کالری به صورت چربی خواهد بود تا برای قحطی بعدی آمادگی داشته باشد.
بهترین روش برنامه‌ریزی برای کاهش وزن به میزان نیم تا حداکثر یک کیلو در هفته در اثر هم زمانی برنامه غذایی با کالری مناسب و افزایش انرژی مصرفی بدن از طریق ورزش است. اگر کلیه اطلاعات شما در طی برنامه‌ریزی صحیح باشد، کالری پیشنهادی در رژیم غذایی‌ای که در اختیار شما قرار می‌گیرد می‌تواند نیاز شما را برای یک کاهش وزن سالم برآورده کند.
بعضی افرادی که از برنامه غذایی بسیار کم چرب استفاده می‌کنند، برای تأمین انرژی مناسب و کافی مشکل دارند خصوصاً کسانی که همیشه محصولات کم چرب را انتخاب می‌کنند. پس بهتر است سعی کنیم منابع چربی‌های سالم را بشناسیم و از آن‌ها استفاده کنیم مانند اسیدهای چرب با یک باند اشباع نشده در دانه‌ها، روغن کانولا یا کلزا، روغن زیتون و یا منابع اسیدهای چرب امگا 3 از جمله ماهی و محصولات دریایی، دانه بذر کتان، گردو و ...
آیا استفاده از داروها و قرص‌های لاغری ضروری است؟
بهتر است فراموش نکنیم که در طی رژیم غذایی خود سراغ قرص‌های کاهش وزن نرویم. اگر چه ممکن است در کوتاه مدت جواب خوبی از آن‌ها بگیریم، ولی نکته‌ی مهم این است که صرف‌نظر از عوارض‌های نامناسب آن‌ها، با قطع مصرف، تمام آن چه پنبه کرده بودیم، رشته خواهد شد.
بدن ما طوری طراحی شده که از ما در طی زمان‌هایی که در معرض کاهش دسترسی به غذا است، محافظت کند و وقتی ما بسیار کم بخوریم، احساس می‌کند که در شرایط گرسنگی هستیم و برای جبران، میزان متابولیسم را به
طور قابل توجهی کاهش می‌دهد
بهتر است به جرات بگوییم که هیچ قرص خاص و جادویی نیست که آن چه ما می‌خواهیم را به سرعت عملی کند و اگر هم باشد مطمئن باشیم، چون به راحتی به آن رسیده‌ایم، به راحتی از دستش می‌دهیم. پس بهتر است پول‌مان را هدر ندهیم و از تلاش خودمان لذت ببریم. بهترین راه کاهش وزن از طریق رژیم کاهش وزن سالم و ورزش مداوم و منظم است.
گاهی علی رغم، برنامه غذایی مناسب و ورزش منظم، هنوز در کاهش وزن مشکل داریم، مشکل از کجاست؟
این خیلی مهم است که میزان کالری دریافتی از برنامه غذایی‌مان و میزان کالری مصرفی در طی ورزش را به درستی و صحیح تخمین بزنیم. اغلب اوقات یعنی تقریباً از هر ده مورد، نه مورد، راز عدم کاهش وزن، به علت این است که ما فکر می‌کنیم انرژی کمتری دریافت کرده‌ایم و انرژی بیشتری در فعالیت سوزانده‌ایم. در واقع تخمینی کمتر از کالری واقعی‌ای که خورده‌ایم و تخمین بیشتر از انرژی‌ای که در فعالیت سوزانده‌ایم.
ولی بد نیست در این شرایط واحدها و فهرست جایگزینی گروه‌های غذایی (کربوهیدرات، پروتئین، چربی، میوه و سبزیجات و لبنیات) را مجدد مرور کنیم.
چند نکته مهم
* هرگز خودمان را با دیگران مقایسه نکنیم. اگر چه فیزیولوژی تمام بدن‌ها یکی است، ولی هر بدن ژنتیک و ساختار خودش را دارد. پس فقط با خودمان، خود را مقایسه کنیم.
* بیشتر از هفته‌ای یک‌بار، خودمان را وزن نکنیم.
* اگر هفته‌ای وزنمان کم نشد، جا نزنیم. همه چیز تدریجی است و از همه مهم‌تر این که این یک دست انداز است که به زودی از آن در خواهید آمد، مثل یک تجربه! هر یک قدم به عقب، معادل دو قدم به جلوست.
راحله باباپور
بخش تغذیه و آشپزی تبیان
مطالب مرتبط:
8 ماده‌ی غذایی برای کاهش اشتها
میزان انرژی مصرفی در طی فعالیت‌های مختلف
رژیم من مال خودم، رژیم تو مال تو
7 حرکت برای کنترل نامحسوس وزن!
