آیا لیبی به عراقی دیگر تبدیل می شود؟

پیروزی سریع انقلابیون كه بار دیگر خون را در رگ حیات لیبی به جریان انداخت تا حدی نیز موجب سردرگمی مردمی شد كه به تازگی از یوغ معمر قذافی، دیكتاتور این كشور آفریقایی خارج شده‌اند. مقایسه وضعیت كنونی لیبی با آنچه گریبان بغداد را گرفت چندان دور از ذهن نیست. كمبود مواد غذایی و بنزین با اعتراض ساكنان طرابلس روبه‌رو شده است و از سوی دیگر قطع برق، تلفن و آب عرصه را بر مردم هر روز تنگ‌تر می‌كند و مردم در شرایطی روزهای ماه مبارك رمضان را پشت سر می‌گذارند كه شهر در خاموشی فرو رفته است. حال شادی بیرون راندن قذافی و سست كردن ریشه‌های رژیم وی كم كم جای خود را به دل نگرانی‌هایی می‌دهد كه تا حدودی با وعده‌های غرب التیام می‌یابد. به رغم تهاجم خارجی به عراق، لیبی در حال القای روح قیام انقلاب‌های عربی به سایر كشورهای خاورمیانه و شمال آفریقاست و به رغم قصاوت شرایط زندگی بر دوش مردم، ساكنان طرابلس همچنان شورای انتقالی لیبی را پذیرا هستند و همچنان فریاد "آزادی" در خیابان‌ها سر می‌دهند. با وجود چنین شرایطی برخی هراس دارند شرایط هرج‌ومرج كه پس از حمله تحت امر آمریكا علیه صدام، دیكتاتور عراق در سال 2003 رخ داد، پایتخت لیبی را نیز فرا بگیرد. یكی از ساكنان طرابلس در این زمینه می‌گوید : برق و آب نداریم و تا حدودی ناامید شده‌ایم اما نه از انقلاب خود بلكه از كمبود امكانات. شورای انتقالی به ما قول داده است كه خدمات خوبی ارائه دهد.

به رغم برقراری آرامش نسبی، نهادهای دولتی از جمله بانك‌ها و موسسات و نیز بناهای تاریخی از گزند غارتگران در امان نیستند. مردان جوان تسلیحات پایگاه‌های نظامی كه تا چندی پیش در دستان مردان قذافی بود به یغما می‌برند و این دقیقا همان كاری است كه عراقی‌ها كردند و بعدها از آن‌ها در حملات خود علیه نیروهای عراقی و نیز نیروهای آمریكایی بهره بردند. برخی از اعضای شورای انتقالی اذعان دارند كه قربانی پیروزی خود شده‌اند و برخی دیگر بر این گمان‌اند كه رهایی از نظارت قذافی به سادگی ممكن نخواهد بود.

علی عبدالسلام ترهونی، وزیر سابق نفت لیبی در این زمینه می‌گوید: اعتراف می‌كنم برداشتن چنین گامی ظرف مدت كوتاه غیرقابل تصور بود. اعضای برجسته شورای انتقالی ابراز امیدواری كردند كه با آزاد شدن میلیاردها دلار از سرمایه‌های لیبی، این كشور آفریقایی نیز همچون سایر كشورهای طعم آزادی‌خواهی خود را خواهد چشید. این اعضا ابراز امیدواری كردند كه با تشكیل كمیته‌ای از مقام‌های امنیتی سابق اقدام به جمع آوری سلاح‌های مردم كرده و نیروهای پلیس را در خیابان‌ها مستقر كنند.

همانگونه كه نیروهای آمریكایی تلاش كردند هواداران صدام را شكست دهند، انقلابیون مبارز نیز به ادامه مبارزه خود با وفاداران قذافی می پردازند.اما این نگرانی نیز وجود دارد که با توجه به منابع نفتی این کشور بار دیگر به عنوان طعمه‌ای در دست قدرتمندان جابه‌جا شود. از هم‌اکنون سفرهای مقامات عالی رتبه برخی کشورهای اروپایی به لیبی در حال برنامه ریزی است که زیاد نمی توان به آن خوش‌بین بود. از سوی دیگر حضور ناتو در حملات علیه نیروهای قذافی قطعا دارای هزینه هایی بوده که باید از محلی جبران شود!

اما نکته‌ای که نباید از یاد برد حماقت های دیکتاتور سابق این کشور بود که پای بیگانگان و ناتو را به لیبی باز کرد و زمینه‌ساز کشتار بسیاری از مردم این کشور شد. در تازه‌ترین مورد جنایت حکومت قذافی بیش از 50 جسد سوخته در یک انبار غله در منطقه صلاح الدین، در جنوب طرابلس یافت شد. گفته می‌شود که این اجساد را نیروهای «گردان 32» تحت فرمان خمیس، فرزند معمر قذافی سوزانده‌اند. این انبار روز شنبه به دست نیروهای مخالف سرهنگ قذافی افتاد. این اجساد متعلق به افرادی بوده که پیش ‌تر در پادگان الیرموک اسیر بوده اند. این پادگان تحت فرمان خمیس قذافی بوده است. به گفته ساکنان محلی افراد اسیر شده به دست نیروهای وی که جسد سوخته آنها در انبار یافت شده، از محلی به محل دیگر منتقل شده و از پنج ماه پیش ناپدید شده بودند. به نظر می‌رسد جسدهای سوخته متعلق به غیرنظامیان مخالف معمر قذافی و حامیان مخالفان مسلح بوده باشد که ظرف سه روز گذشته اعدام شده و سپس آنها را سوزانده‌اند. برخی از ساکنان محلی در منطقه صلاح الدین می‌گویند که ممکن است شمار افراد کشته شده به دست نیروهای خمیس قذافی به 150 نفر نیز برسد.

تداوم این روند و نا‌امنی‌های موجود و از سویی دیگر احتمال به کارگیری سلاح‌های غیر متعارف توسط نیروهای قذافی علیه انقلابیون، شورای انتقالی این کشور بکارگیری نیروهای پلیس از کشورهای عربی یا مسلمان را برای مدتی محدود، با هدف حفاظت از شهروندان لیبیایی و برقراری امنیت بررسی می‌کند.

عدم دستگیری قذافی و فرزندش، سیف‌الاسلام، بر این نگرانی دامن زده است. در تازه‌ترین اخبار از احتمال حضور قذافی  در زیمباوه سخن به‌میان می آید. روزنامه دیلی‌میل به نقل از مخالفان رییس جمهور زیمبابوه نوشته است که معمر قذافی با استفاده از هواپیمای شخصی رابرت موگابه، از لیبی به زمیبابوه گریخته است. برای مرده یا زنده قذافی یک میلیون و هفتصد هزار دلار جایزه تعیین شده است. و گفته می شود روز جمعه یک کاروان، شامل شش خودروی مرسدس ضد گلوله با سرعت زیادی از طریق شهر مرزی غدامس، خاک لیبی را ترک کرده و وارد الجزایر شده است. مخالفان احتمال می دهند که این کاروان حامل معمر قذافی، خانواده اش یا مسئولان بلند پایه حکومتی باشد.  یک تحلیلگر مسایل الجزایرنیز گفته است: الجزایر رابطه تنگاتنگی با رژیم قذافی داشت. به عبارت دیگر بوتفلیقه، رئیس جمهوری کنونی که در سالهای 60 و 70 میلادی وزیر امور خارجه بود، روابط بسیار خوبی با رهبر لیبی داشت. اگر قذافی از الجزایر درخواست پناهندگی کند، فکر می کنم که به احتمال زیاد، این کشور کمک کند. به هر ترتیب الجزایر به رژیم قذافی برای گریز از محاکمه در دادگاههای بین المللی یاری خواهد رساند.

ادامه این روند قطعا به نفع مردم لیبی نخواهد بود و شرایط نا مطلوبی را در این کشور ایجاد می‌کند لذا باید شورای انتقالی لیبی تدابیری اتخاذ کند که تبعات این مساله به حداقل برسد