یادداشتهای نوجوانی به والدین

چگونه با نوجوان صحبت کنیم؟

همزمانی دوره نوجوانی با پدیده «بلوغ» باعث می‌شود كه این دوره از زندگی انسان از اهمیت و حساسیت ویژه‌ای برخوردار شود. بلوغ و عوارض آن، همچون زمین لرزه‌ای شدید است كه اركان وجود فرزند شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد و نیروهای تازه ای را از درون او بیرون می‌ریزد كه برای نوجوان ناشناخته و جدید هستند. گویی نوجوان، با ورود به دوران تازه‌اش با جهانی نو آشنا می‌شود و افقهای كاملاً جدیدی در برابر دیدگانش گشوده می‌شوند. طبیعت به وسیله بلوغ، نوجوان را با جهشی همه جانبه از عالم كودكی جدا كرده و او را آماده رشد و كمال می‌كند. گویی نوجوان دوباره متولد می‌شود و تحولات تازه‌ای می‌یابد؛ اما این تولد دوباره، بدون تحمل رنج و زحمت و فشار نیست.

نوجوان به لحاظ فكری قدرت و توان افزونتری یافته و می‌تواند در بسیاری از مسایل زندگی بیندیشد و باب تخیل را به روی خود بگشاید. او درباره مسایلی كه قبلاً هیچ تردیدی درباره آنها نداشت تردید می‌كند و از این روخواهان بازنگری در افكار و اعتقادات گذشته خود می‌شود. او تلاش می‌كند به نظام فكری جدیدی كه مسایل وی را حل كند و برای پرسشهایش پاسخی داشته باشد، دست بیابد. با اندك دقتی در احوالات فرزند نوجوان خویش می‌توانید دریابید كه درون او چه توفانی برپاست. انگیزه‌های غریزی و عاطفی، هر لحظه او را به سویی می‌‌كشند و تعادل روانی او را بر هم می‌زنند و  انواع تردیدها و دودلی‌ها او را به بلاتكلیفی رنج‌آوری مبتلا می‌سازند.

مسلما در این سن که دوران گذر از کودکی به جوانی است، برقراری یک رابطه صحیح با نوجوان طی این دوران برای اکثر والدین سخت است. صحبت کردن با نوجوانان می تواند چالش برانگیز و نا امید کننده باشد. همان طور که بیشتر والدین می دانند یک گفتگوی ناشی از حسن نیت به سرعت می تواند تبدیل به جر و بحث و کشمکش و یا حتی قطع کامل ارتبط شود. در حالی که ممکن است فرزند شما برای صحبت کردن با والدینش بی علاقه باشد روش هایی وجود دارد که فرزندتان را تشویق میکند تا درباره آنچه اتفاق می افتد لب به سخن بگشاید.

در اینجا چند راهکار ساده و کارآمد به شما پیشنها می‌کنیم تا رابطه درست‌تر و موفق‌تری با فرزند خود برقرار کنید:

خوب به حرف هایش گوش کنید: وقتی او با شما صحبت می کند حرفش را قطع نکنید این که اجازه بدهید فرزندتان بدون دخالت افکار و حساسات شما حرفش را بزند بسیار با اهمیت است زیرا باعث می شود او متوجه شود که شما چقدر به گفته های او علاقمند هستید.

از او انتقاد نکنید و او را سرزنش نکنید: مطمئن ترین روش برای خاموش کردن یک نوجوان انتقاد کردن از اوست. اگر او شروع به حرف زدن کرده است با گفتن این که آنچه می گوید یا انجام می دهد یا فکر می کند غلط است او را دلسرد نکنید.

به او بفهمانید که به حرفهایش گوش می دهید: تمام حواستان را به گفتگو با نوجوان معطوف کنید وبا بازتاب برخی از صحبت های او به خودش، به او بفهمانید که به حرف هایش گوش می دهید. اگر نوجوان تان بخاطر نمره ای که از یک معلم گرفته ناراحت است صحبت تان را با سوال از این که چرا این قدر نمره اش کم شده شروع نکنید. در عوض به او بگویید که شما متوجه نگرانی و پریشانی  او به دلیل آن نمره هستید.

به او نگویید چطور فکر کند: پرسیدن سوالاتی که فرآیند تفکر منطقی را ترغیب کند بسیار خوب است اما والدین نباید به فرزند نوجوان شان بگویند که چون طور خاصی فکر نمی کنند در اشتباه هستند. والدین باید حامی رشد فرآیند تصمیم گیری ، استقلال، تفکر و واکنش های مسئولانه در فرزندشان باشند.

علاقمندی و بی علاقگی نوجوان تان را در نظر بگیرید: بچه ها  به تدریج که بزرگ می شوند تمایلی به دادن اطلاعات زیاد بویژه به والدین شان نیستند؛ در حالی که کودکان هرگز از حرف زدن و بیان اطلاعات شان با والدین دست بردار نیستند. والدین باید این عدم تمایل را مد نظر داشته باشند و بخاطر داشته باشند که این گفتگو، درباره نوجوانشان است نه خود آنها. بنابراین اجازه دهید بیشتر آنها حرف بزنند.

یادداشت برداری کنید: تمام چیزهایی را که نمی توانید به آنها پاسخ آنی دهید و یا حتی چیزهایی که فرزندتان درباره اش حرف می زند اما شما بطور کامل از آن سر در نمی آورید را به دقت یادداشت کنید. اینها همان موضوعاتی است که شما پس از اتمام حرف های او می توانید درآینده درباره اش حرف بزنید. لازم است درباره هر چیزی که به خوبی آن را نفهمیده اید تحقیق کنید. تا جایی که می توانید به کمک سیستم کتابخانه یا اینترنت درباره موضوعات مذکور اطلاعات کسب کنید تا بتوانید مطالب درستی به فرزندتان انتقال دهید.

هدف از حرف زدن را بطور تلویحی بیان کنید: وقتی برای بحث و گفتگو با نوجوان تان نشستید به او بگویید که می خواهید او را بهتر از قبل درک کنید. از او سوالات ساده ای مانند " چه نوع موسیقی را دوست داری؟" و یا " بهترین غذایی که دوست داری چیه؟" بپرسید. به این طریق می توانید صحبت تان را از این طریق جلو ببرید . از او چیزهایی  مانند " اگر می توانستی به هر جایی سفر کنی اول کجا می رفتی؟" بپرسید  و یا مثلا سوال کنید: چرا دوست دارد آنجا برود؟

دایره بحث را وسیع تر کنید: بعد از مرحله فوق سعی کنید با پرسیدن سوالاتی مانند" چه چیزی تو را نگران و پریشان می کند؟" و یا " بهترین چیزی  که برای خودت می پسندی چیه؟ از بحث کمی خارج شوید. از او بپرسید اگر تنها فرصت سه آرزو داشته باشد این آرزوها کدام است و یا بهترین چیزی که دوست داری به همراه ما(والدین)انجام دهی چیه؟" تمام این سوالات ساده زمینه ساز مکالمه بیشتر هستند. این مساله می تواند به کاهش تنش در ضمن گفتگو و حتی داشتن گفتگویی توام با خنده و شوخی شود.

صادق باشید: هنگامی که با فرزندتان صحبت می کنید با او صادق باشید. بسیاری از چیزهایی که فکر می کنید نباید فرزندتان بشنود و یا درباره اش با او حرف بزنید به احتمال زیاد از طریق دیگر مانند دوستان، همسالان، اینترنت و... از آنها مطلع هست و یا مطلع خواهد شد. ضمن گفتگو به او بگویید که چقدر از این که با او صحبت می کنید خوشحال هستید و دوست دارید در آینده نزدیک، این اتفاق دوباره تکرار شود.

و نکته آخر اینکه:  همیشه شما باب گفتگو را باز کنید و از پرسیدن سوالاتی که جواب آن بله یا خیر است بپرهیزید. هنگام گفتگو، بر اعصابتان مسلط باشید و اگر نوجوان حرفی برخلاف تصور شما زد از کوره در نروید. از او بخواهید به شما بگوید که چطور می‌توانید کمکش کنید. احترام و کنترل خود را حفظ کنید و این نکته را به یاد داشته باشید که خود شما نیز روزی نوجوان بودید.