موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران

این موسسه در سال 1365 با نام موسسه پژوهش و مطالعات فرهنگی با بهره‌گیری از اسناد قابل توجهی كه پس از پیروزی انقلاب اسلامی در اختیار این مركز قرار گرفته بود شكل گرفت. از آنجا كه یكی از اساسی‌ترین پایه‌های آگاهی تاریخی بر اسناد و مدارك بازمانده استوار است، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران در حفظ ، عرضه و انتشار این میراث فرهنگی و نیز ایجاد بستری مساعد جهت پژوهش‌های تاریخی نهایت سعی و كوشش خود را به كار بست. قلمروی مطالعات تاریخی در این موسسه محدود به تاریخ معاصر ایران است كه تحولات سده‌های 18 الی 20 میلادی در ایران را در برمی گیرد. ویژگی اصلی اسناد موجود در موسسه خصوصی بودن قسمت كثیری از آنهاست و همین موجب تمایز این اسناد از سایر مجموعه‌های مشابه می‌شود.

در سنوات اخیر نیز به منظور حفظ این میراث گرانبها و همچنین تكمیل موجودی آرشیو موسسه نسبت به خرید و حفظ پاره‌ای از مجموعه‌های خصوصی اسناد مبادرت گشته است. بخش‌های این موسسه كه پیگیری وظایف و اهداف یاد شده را عهده دارند، بدین قرار است:

این واحد با توجه به منابع آرشیوی موجود در موسسه - سند، عكس، اسلاید، فیلم، نوار صوتی، وظایف گردآوری، حفظ، سازماندهی و اشاعه اسناد و مدارك را عهد ه دار بوده و مركب است از بخش‌های:

الف- مخزن: مسئول گردآوری و نگهداری اسناد و مدارك است. این اسناد شامل مجموعه ارزشمندی از اسناد دولتی و شخصی و خاطرات و نامه‌های رجال سیاسی (به زبان‌های مختلف) عكس، اسلاید، فیلم، نوار صوتی، مدال و نشان از ابتدای دوره قاجار تا پایان سلطنت پهلوی است.

ب- عكس: این واحد كلیه عكس‌های موسسه كه مجموعه‌ای از دهها هزار قطعه در موضوعات مختلف مانند سیاستمداران ایرانی و خارجی، ابنیه و وقایع مربوط به دو دوره قاجار و پهلوی است را فهرست بندی و نمایه‌سازی می‌كند. اطلاعات مربوط به عكس‌ها وارد كامپیوتر شده و آماده ارائه سرویس به پژوهشگران می‌باشد.

پ - فهرست نویسی: سازماندهی اسناد با ذكر نام افراد، اماكن، تاریخ و یافتن واژه‌های كلیدی اسناد را به عهده دارد.

ت - نمایه سازی: ‌ارائه موضوع سند در قالب عنوان و كلید واژه‌های به كار رفته در اصطلاح نامه و مستند سازی اسماء رجال و موضوعات را عهده دار است.

ث- مرمت: با توجه به اهمیت و حساسیت اسناد موجود در موسسه واحد مرمت با رعایت موازین علمی و استانداردهای حفظ و نگهداری اسناد به ضدعفونی، مرمت و تكثیر منابع آرشیوی موسسه اقدام نموده است.

كتابخانه

كتابخانه موسسه مجموعه‌ای از منابع تحصصی تاریخ معاصر ایران، كتب چاپی فارسی و غیر فارسی، نشریات، گزارش‌ها و نسخ خطی منحصر به فرد و نادر، مرقعات بسیار ارزنده چه به صورت مجلدات و یا تنها و كتب چاپ سنگی را گردآوری نموده است.

كتابخانه همچنین به انجام اموری چون تهیه فهرست اعلام اشخاص از منابع چاپی، تهیه كتابشناسی تاریخ معاصر ایران، گردآوری بیوگرافی موجود در منابع منطقه مبادرت می‌ورزد.

بانك اطلاعات (یا كامپیوتر)

بانك اطلاعاتی موسسه خدمات كامپیوتری و نیز پشتیبانی اطلاعات را جهت امور آرشیوی و پژوهشی موسسه بر عهده دارد.

پژوهش

معاونت پژوهش گردآوری اطلاعات جدید و تحقیق در زمینه‌های مورد نیاز موسسه و ارائه پروژه‌های تحقیقاتی با استناد به مدارك تاریخی و بهره‌گیری از منابع نو یافته و اطلاعات شفاهی را عهده‌دار است. زیرمجموعه‌های این معاونت به شرح زیر است:

الف- ترجمه: ترجمه اسناد و مقالات از زبان‌های انگلیسی و فرانسه به فارسی و ترجمه كتب و منابع دست اول و معتبر در زمینه تاریخ معاصر ایران.

ب- تاریخ شفاهی: ثبت و ضبط اطلاعات شفاهی رجال موثر در تحولات چند دهه اخیر.

پ- فصلنامه تاریخ معاصر ایران: جمع‌آوری مطالب از نویسندگان، محققین و مترجمین به صورت مقاله، خاطرات، اسناد، نسخه شناسی تاریخ معاصر ایران، نقد و بررسی كتاب و انتخاب مطالب مورد نظر برای چاپ در فصلنامه توسط هیئت تحریریه فصلنامه.

دفتر همكاری و ارتباطات بین المللی

این واحد جهت ارتباط با مراكز پژوهشی در داخل و خارج از كشور و محققین و مورخین ایرانی و خارجی، برگزاری نمایشگاه‌ها و سمینارها، گردآوری منابع و اسناد مورد نیاز موسسه و ایجاد همكاری و مشاركت‌های علمی و پژوهشی میان محققین و مراكز تحقیقاتی داخل و خارج فعالیت می‌نماید.

انتشارات

واحد انتشارات موسسه طبع و نشر پاره‌ای آثار در زمینه تاریخ معاصر ایران را انجام می‌دهد. آثار مزبور حاصل تحقیقات واحدهای پژوهش و آرشیو و بعضاً حاصل همكاری با موسسات دیگر بوده است.

نشانی موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران

تهران، الهیه، خیابان شهید فیاضی(فرشته)، نبش خیابان چناران، شماره 128

صندوق پستی: تهران 1975-19395

تلفن 8 - 22604037 نمابر 22602096