نشانههای قارچ پوست در تابستان
"پیتریازیس ورسیکالر"، یک بیماری قارچی پوست است که به صورت لکههای قهوهای و سفید بیشتر در تنه و قسمتهای جلویی اندامها بروز مییابد، عامل این قارچ در پوست همه افراد وجود دارد و در شرایط مناسب اعم از رطوبت، تعریق و عوامل نامشخص دیگر باعث بیماری زایی و تظاهرات پوستی خاص میشود. این بیماری به خصوص در افرادی که تعریق شدید داشته و یا دائم در محیطهای مرطوب هستند شیوع و گسترش بیشتری دارد.
بیماریهای قارچی پوست جزء گروه بیماریهای عفونی هستند، در فصل گرم سال شیوع بیشتری دارند، رطوبت، تعریق و گرما باعث گسترش این بیماریها شده و بهترین راه پیشگیری، رعایت بهداشت فردی است.
یکی از بیماریهای پوستی شایع در فصل تابستان، بروز لکهای قهوهای و در موارد نادر لکهای سفید کمرنگ با پوستههای بسیار ظریف در نقاط مختلف بدن به خصوص گردن، تنه و گاهی رانها است. این لکها معمولا خارش یا سوزش نداشته و در شرایطی خاص تمایل به بزرگ شدن و گسترش به سایر نواحی بدن را دارند. این بیماری "پیتریازیس ورسیکالر" نام دارد. عامل بیماری یک نوع قارچ بسیار سطحی پوست به نام «مالاسزیا فور فور» است که ممکن است به خودی خود یا به وسیله درمانهای ساده از بین برود.
از مشخصههای مهم این بیماری، درمان آسان اما عود مکرر آن است. به همین جهت پزشکان بر این باورند که یک علاقهمندی و همبستگی بین پوست فرد مبتلا و این بیماری قارچی وجود دارد که موجب میشود تا شخص بعد از مدتی از درمان، مجددا به آن مبتلا شود که البته نباید نگران ابتلای مکرر و مجدد آن بود، زیرا هیچ عضو و ارگانی دیگر از بدن را مبتلا نخواهد کرد یا مشکل جدی را در پی نخواهد داشت.
از آنجا که ارتباط این بیماری با تعریق کاملا واضح است، لذا فصل شیوع آن فصل گرما یا تابستان است و از همین جهت بروز آن در کارگران و کشاورزان یا ورزشکاران که به دلیل فعالیت بدنی دچار تعریق فراوان میشوند، بیشتر خواهد بود.
علتهای دیگر بروز آن مصرف داروهای کاهنده قدرت سیستم ایمنی مانند استروئیدهای موضعی یا خوراکی، پردنیزلون و آنتیبیوتیکهای طولانیمدت است.
همچنین در خانمهای باردار به علت تغییر در سیستم هورمونی و نیز کسانی که برای برنزه کردن پوست، مدت طولانی در معرض نور خورشید قرار میگیرند، امکان بروز این بیماری پوستی افزایش مییابد.
در پاسخ به سوال بیماران که آیا امکان سرایت بیماری به دیگران از طریق تماس پوستی وجود دارد، باید گفت، اگرچه احتمال آن مانند سایر قارچهای عمقی پوست نیست، اما رعایت اقدامات پیشگیرانه و درمان سریع آن اهمیت دارد.
استحمام روزانه به خصوص بلافاصله بعد از تعریق و مصرف شامپوهای حاوی ماده ضدقارچ مانند سلینیوم سولفات و کتوکنازول میتواند در پیشگیری از ابتلا و درمان موثر باشد. مصرف کرمهای ضدقارچ به همراه قرصها یا کپسولهای آزولدار (ضدقارچ) در موارد پیشرفته با نظر پزشک معالج نیز در درمان موثر است.
در موارد عود مکرر و فرم شدید بیماری، بررسی سیستم ایمنی فرد مبتلا و نحوه فعالیتهای غدد به خصوص غده تیروئید و امکان ابتلا به بعضی از بیماریهای داخلی مانند دیابت نیز ضرورت دارد.
بیماریهای قارچی پوست را جدی بگیرید
بدن به صورت طبیعی میزبان انواعی از میکروارگانیسمها شامل باکتریها و قارچها است. برخی از این میکروارگانیسمها برای بدن مفید هستند. بقیه ممکن است به سرعت تولید مثل کنند و عفونتها را تشکیل دهند. قارچها میتوانند روی بافتهای مرده مو، ناخنها و لایههای بیرونی پوست زندگی کنند.
بسیاری از عفونتهای سطحی قارچی پوست در صورتی که به درستی تشخیص داده شوند، درمان راحت و سریعی دارند و در غیر اینصورت اگر تشخیص درست نباشد، ممکن است بیمار مدتها تحت درمانهای غلط قرار گیرد.
بهترین راه برای پیشگیری از عفونتهای قارچی، رعایت بهداشت فردی و عدم تماس با فرد مبتلا است. فردی که دچار عفونتهای قارچی میشود بهتر است تا درمان کامل از حضور در محیطها و اماکن عمومی نظیر استخرها بپرهیزد تا عفونت به دیگران منتقل نشود.
در خصوص عفونتهای قارچی سر نیز کودکی که مبتلا به این عفونت میشود، بهتر است تا درمان قطعی از تماس با بچههای دیگر در محیط مدرسه به دور باشد.
عفونتهای قارچی ناخن بیشتر در بالغین دیده می شود و این عفونتها اغلب به دنبال عفونت قارچی پا هستند. شکنندگی، بد رنگ شدن، از دست رفتن حالت صیقلی و درخشندگی ناخن، ضخیم شدن ناخن، تکه تکه شدن ناخن و جداشدن ناخن را از علایم عفونت قارچی ناخن هستند.
درمان عفونتهای قارچی ناخن ممکن است مشکل باشد و اغلب عود میکنند. ناخنهای پا اغلب بیش از ناخنهای دست مبتلا میشوند.
افرادی که به صورت مداوم به استخرهای شنای عمومی، ژیمناستیک، یا حمامهای عمومی میروند و کسانی که زیاد عرق میکنند، به صورت معمول عفونتهای قارچی دارند، زیرا قارچهایی که این عفونتها را ایجاد میکنند، در نواحی گرم و مرطوب رشد دارند.
خـطر ابتـلا به یک عفونت قارچی با پوشیدن کفشهای تـنگ، رطوبت طولانی مدت پوست یا جراحـات کوچک پوست یا ناخن، افزایـش مییابد.
چند پرسش و پاسخ درباره قارچهای پوستی
1- آیا قارچ پوستی که روی بدن است، به صورت هم میتواند سرایت کند؟
قارچ پوستی میتواند به صورت و سایر قسمتهای بدن سرایت کند.
2- یکی از آشنایان ما ظاهرا چند سالی است که دچار ورسیکالر مزمن و مقاوم به دارو شده است. چه درمانی برای او مناسب است؟
این یک بیماری سطحی پوست است که توسط یک مخمر شبه قارچ صورت میگیرد. درمانهای موضعی از جمله کرمهای ضد قارچی و شامپو و داروهای خوراکی در درمان آن تجویز میشود.
3- در مورد قارچهای پوستی که در اندام تناسلی به وجود میآیند کمی توضیح دهید.
مهمترین و شایعترین قارچی که در ناحیه تناسلی دیده میشود کاندیدا است که به صورت قرمزی ناحیه، همراه با خارش و ترشحات پنیری است. عفونتهای دیگری نیز با این خصوصیت دیده میشوند که علت میکروبی و پارازیتی دارند، ولی ترشحات آنها زرد روشن و بدبو میباشد. عفونتهای میکروبی از جمله اریتراسما نیز در ناحیه تناسلی ایجاد میشود که قرمزی همراه با خارش دارد.
فرآوری : نیره ولدخانی
بخش سلامت تبیان
منابع:
ایرنا - دکتر محسن داوودی، متخصص پوست
جام جم - دکتر سید ناصر عمادی، متخصص پوست
سایت shirazderm (شیراز درم)