مسئولان عجولانه تصمیم نگیرند

رشته‌های علوم انسانی به دلیل افزایش ظرفیت تحصیلات تکمیلی، بازنگری در این علوم و اسلامی کردنشان، هر لحظه منتظر تغییرات جدیدند، تغییراتی مانند حذف از بهترین دانشگاه‌های کشور.

رشته‌های دانشگاهی علوم انسانی، در دانشگاه‌های معتبر کشور حذف می‌شوند و برمی گردند. انگار زایده‌ای باشند بر پیکر دانشگاه‌ها و وزارت علوم که اولین قربانیان بازنگری در علوم انسانی و دانشگاه‌ها، آنهایند. در هفته‌های گذشته، ماجرای جذاب و دنباله دار حذف و برگرداندن رشته‌های مختلف علوم انسانی از دو دانشگاه معتبر علوم انسانی کشور، برای بسیاری از فعالان این رشته‌ها و حتی دانشجویان و راه یافته گان جدید به دانشگاه، زنگ‌ها را به صدا درآورد.

در نیمه مرداد و در آستانه روز خبرنگار، اعلام شد که دانشگاه علامه طباطبایی و تهران، ظرفیت پذیرش بسیاری از رشته‌های علوم انسانی خود را در مقطع کارشناسی، صفر اعلام کرده‌اند. پاسخ به این که کدام رشته دانشگاهی حذف شده، به قدری مبهم بود که تا چندی، فعالان این رشته‌ها از همدیگر می‌پرسیدند کدام رشته در کدام دانشگاه، به محاق رفته؟

ولی ناگهان اعلام شد این دانشگاه برای سال تحصیلی آینده در رشته‌های مختلف علوم انسانی از جمله روابط عمومی و روزنامه نگاری دانشجو نمی‌پذیرد.

برخی روزنامه‌ها نیز حذف رشته‌های روابط عمومی و روزنامه نگاری را مرتبط با روز خبرنگار دانستند و از خداحافظی روزنامه نگاری از دانشگاه‌های علامه و تهران در آستانه روز خبرنگار خبر دادند. علت مشخصی برای این حذف اعلام نشد، تنها گفته شد این دانشگاه‌ها قصد دارند به سمت توسعه رشته‌های تخصصی در آموزش‌های دوره تکمیلی بروند.

بازنگری و توسعه رشته‌های علوم انسانی به دلیل اسلامی شدن این علوم نیز، از دلایلی بود که در دو سال گذشته، بارها از سوی مسئولان مطرح شده بود. هر چند وزیر علوم ابتدای امسال اعلام کرده بود حوزه‌های علمیه، در این بازنگری نقش مهمی دارند و حتی حوزه علمیه قم، مسئول تدوین منابع علوم انسانی شده، ولی بسیاری از چهره‌های دانشگاهی به این موضوع نقد وارد کردند و با اظهار اینکه این علوم انسانی است که باید بگوید چرا و چگونه به آن نیاز داریم و تغییراتش باید چگونه باشد، نقطه نظرات خود را اظهار کردند.

مسئولان وزارت علوم هم وقتی دیدند علاوه بر دانشگاهیان، اهالی مجلس نیز از این حذف، شوکه شده‌اند، ابتدا، تصمیم گرفتند با تغییر دادن لغات، موضوع حذف رشته‌ها را کاملاً رد کنند. آن‌ها گفتند هیچ رشته علوم انسانی حذف نشده و به دنبال رشته‌های کارآمد هستیم.

سعید قدیمی، مدیرکل امور آموزشی وزارت علوم گفت: "به دنبال این هستیم که رشته‌های کارآمد و پاسخگوی نیاز جامعه را طراحی و راه‌ اندازی کنیم تا بتوانیم ظرفیت‌های مازاد را به این سمت سوق دهیم."

ولی مجلسی‌ها در مقابل استدلال‌های مسئولان وزارت علوم و دانشگاه علامه طباطبایی که چرا دانشگاه علامه، ظرفیت 23 رشته علوم انسانی را صفر اعلام کرد، کوتاه نیامدند. رئیس دانشگاه علامه گفته بود: "ما دانشگاهی هستیم که دستور گرفتیم به سمت تحصیلات تکمیلی پیش رویم و دانشگاه بر اساس توانمندی که دارد رشته‌ها را بالانس می‌کند به این معنا که یک سال مقطع کارشناسی را تقویت می‌کند و یک سال کارشناسی ارشد را" و 33 رشته‌ای که در دفترچه انتخاب رشته کنکور نیست، در تکمیل ظرفیت دانشجو می‌پذیرد.با این وجود، رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس به ورودی‌های 90 دانشگاه گفته بود داوطلبان علوم انسانی فعلاً انتخاب رشته نکنند تا تکلیف رشته‌های حذف شده مشخص شود.

این چنین شد که در نهایت پس از کش و قوس فراوان سازمان سنجش اعلام کرد: بر اساس هماهنگی‌های به عمل آمده توسط معاونت آموزشی وزارت علوم، سازمان سنجش آموزش کشور و دانشگاه علامه طباطبایی، برای مساعدت در پذیرش داوطلبان کنکور 90 مقرر شد رشته‌های حذف شده برگردند.

قائم ‌مقام سازمان سنجش آموزش کشور : 33 کد رشته به دانشگاه علامه اضافه شد که از این میان 14 کد رشته دانشگاهی حذف شده دوباره بازگشت داده شد.

ابراهیم خدایی افزود: این افزایش ظرفیت به شرط کاهش 10 درصدی از ظرفیت‌های پذیرش مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه انجام شده و تقریباً همه ظرفیت حذف شده بازگردانده شد.

خدایی با بیان اینکه دانشگاه علامه طباطبایی به هیچ عنوان امکان واگذاری خوابگاه دانشجویی، به هیچ‌‌یک از پذیرفته ‌شدگان دوره‌های روزانه و شبانه را ندارد، افزود: رشته‌های مدیریت دولتی، مدیریت بازرگانی، اقتصاد بازرگانی علوم اقتصادی، روان شناسی، حسابداری، مدیریت دولتی، مدیریت بازرگانی، اقتصاد بازرگانی، اقتصاد صنعتی و علوم اقتصادی به دفترچه انتخاب رشته برای گزینش در دانشگاه علامه طباطبایی اضافه شده‌اند  و885 نفر در این ظرفیت جدید پذیرفته می‌شود.

شاید به خاطر همین کنش و واکنش‌هاست که برخی از چهره‌های دانشگاهی معتقدند برای اسلامی کردن دانشگاه‌ها و علوم انسانی، باید زمان و هزینه فراوان صرف کرد و اسلامی کردن علوم انسانی در کشور از رفتن به فضا هم سخت‌تر است.

با این حال، حذف، تغییر، به محاق رفتن و هر بلایی که می‌گویید، ممکن است هر لحظه بر سر علوم انسانی بیاید، چون به قول سعید قدیمی، مدیر کل آموزشی وزارت علوم، " دانشگاه‌ها با توجه به قوانینی که وجود دارد می‌توانند رشته‌ای را از محدوده درسی خود حذف کنند و این امر به خود دانشگاه‌ها مربوط می‌شود و نحوه تصمیم‌ گیری آن‌ها و این گونه می‌شود که یک روز و یک ساعت رشته‌ای توسط مسئولین حذف شده و سپس طولی نمی‌کشد که رشته‌های حذف شده دوباره سر جای خود بر می‌گردند.