آیا ماه کامل مجرم است؟

بیشتر مردم جهان معتقدند در زمانی که ماه، کامل است و به صورت بدر در آسمان حضور دارد میزان جرم و جنایت در سطح شهر افزایش پیدا می کند. بر اساس این باور قدیمی مردم اعتقاد دارند افسران پلیس و پرستاران بخش اورژانس بیمارستان هاِی مختلف در زمان هایی که ماه کامل است به صورت آماده باش در محل خدمت خود حضور دارند و برای یک کار پرمشغله آماده می شوند!

اگرچه این اعتقاد در باور مردم ریشه دوانده است اما تحقیقات علمی هیچ رابطه ای را میان وچود ماه کامل و افزایش میزان جرم و جنایت اثبات نکرده است. به عبارت دیگر ماه کامل هیچ تاثیری بر افزایش وقوع جرایم مختلف، میزان مرگ و میر و افزایش بیماران مراجعه کننده به بیمارستان ها در اثر درگیری های خیابانی ندارد.

پس اگر چنین موضوعی به اثبات نرسیده است چگونه افراد بسیاری به صحت آن ایمان دارند و ماه را در این قضیه مجرم می دانند؟

پاسخ سوال فوق شاید این باشد که وقتی ماه کامل است حساسیت های مردم بر روی محیط پیرامون خود بیشتر می شود و در جستجوی وقایع ناخوشایند می روند تا صحت این شایعه را اثبات کنند. حساسیت بالا و دقت بیش از حد مردم در این ایام باعث می شود آن ها به دنبال خبر ناگوار بگردند و کوچکترین و طبیعی ترین موضوعات را با کامل بودن ماه ارتباط دهند.

البته به نظر دانشمندان علوم اجتماعی این شایعه بیشتر جنبه روانی دارد. آن ها معتقدند این باور غلط در اثر رویت ماه کامل توسط مردم و به تبع آن در خاطر ماندن زمان وقوع جرایم شکل گرفته است بدین معنی که آن ها از ماه کامل به عنوان معیار و نشانه ای برای ثبت این واقعه در ذهن خود استفاده می کنند.

بگذارید برای درک بهتر موضوع مثالی بزنیم. فرض کنید امروز 30ام مرداد ماه است و سالگرد تولد شما. مانند هر روز، برای رفتن به محل کار خود در حال گذر از خیابان هستید که شاهد یک درگیری خیابانی می شوید. تا سال های سال اگر از شما سوال شود آن درگیری در چه زمانی اتفاق افتاده است شما روز و ماه و سال آن را به خوبی به یاد دارید. این در حالیست که ممکن است در زندگی خود شاهد درگیری های بسیاری بوده باشید اما تاریخ هیچ کدام را به جز موردی که در سالگرد تولدتان رخ داده است بیاد نیاورید.

در واقع شما سالگرد تولدتان را ملاکی برای به یادآوری آن درگیری قرار داده اید و این همان اتفاقی است که باعث شده است مردم ماه کامل را مقصر افزایش جرائم بدانند. در واقع ممکن است در روزهای اول یا اخر ماه جرائم بسیار بیشتری صورت پذیرد اما چون ماهی در آسمان حضور ندارد مردم ملاک و دقت چندانی بر روی ثبت آن در ذهنشان ندارند اما وقتی تنها یک اتفاق در زمان ماه بدر روی می دهد مردم آن را معیاری برای خاطره سازی خود قرار می دهند.

شاید بتوان مقصر اصلی رواج این شایعه را پرستاران و نگهبانانی دانست که ماه کامل را برای خود ملاکی قرار داده اند و در خاطراتی که از تجارب خود برای دیگران نقل می کنند به دفعات از این جمله استفاده می کنند: " به یاد می آورم زمانی که آن اتفاق افتاد ماه هم کامل بود!"

این موضوع را نیز نباید فراموش کرد که نور ماه کامل به مراتب بیشتر از اهله مختلف ماه است و این خود دلیل دیگری در جلب شدن توجه مردم به حضور ماه در آسمان است. نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشیم این است که ماه کامل در تمام طول شب حضور دارد و این در حالی است که سایر اهله ماه مدت زمان کمتری در آسمان نورافشانی می کنند. برای مثال هلال روزهای اولیه ماه تنها تا ساعاتی پس از غروب خورشید در آسمان شب حضور دارد و هلال روزهای آخر ماه تنها ساعاتی قبل از طلوع خورشید در آسمان حضور دارد.

به طور کلی این موضوع که ماه بر روی سیاره و زندگی ما تاثیر می گذارد امریست کاملا طبیعی که مهم ترین اثر آن را می توانید در جزر و مد مشاهده کنید اما به نظر می رسد ربط دادن هر موضوعی به وجود ماه در آسمان، رواج دادن خرافه گرایی و خرافه پرستی در میان مردم باشد. در مطلب آینده به بررسی شایعه " وجود دو ماه در پنجم شهریور" خواهیم پرداخت.