بالن شیشه ای
یکی از موادی که در ساخت پروژه های دانش آموزی بسیار زیاد به آن نیاز پیدا خواهید نمود بالن شیشه ای می باشد.
بالن شیشه ای ظرفی است کروی شکل که در بالا به یک گردن باریک ترِ استوانه ای منتهی می شود.
بالن هایی که بیشتر در آزمایشهای شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرند سه نوع هستند: بالن ته گرد، بالن ته صاف و بالن حجمی
بالن ته گرد، همانطور که از اسم آن پیداست کاملاً کروی است و نمی توان آن را روی میز قرار داد و حتماً برای استفاده از آن باید از گیره و پایه استفاده کرد.
بالن ته گرد
شکل کاملاً کروی این نوع بالن موجب می شود که محلول درون آن به طور کاملاً یکنواخت حرارت ببیند و هنگام جوشاندنِ مایعات درونِ آن همه مایع یا هم به نقطه جوش برسد. از همین جا می توانید حدس بزنید که کاربرد اصلی این نوع بالن حرارت دادن و جوشاندن مایعات است. به همین دلیل است که این نوع از بالنها را از جنس بوروسیلیکات یا پیرکس می سازند که نسبت به حرارت مقاوم است.
بالن تقطیری نیز شبیه بالن ته گرد است با این تفاوت که لوله ای جانبی از آن بیرون آمده که گاز یا بخارات حاصل از واکنش از آن خارج می شود.
بالن ته صاف را می توان مسبقیماً روی سطح صاف تکیه داد اما معمولاً مقاومت آن در مقابل حرارت به اندازه بالن ته گرد نیست.
بالن ته صاف
بالن حجمی
این بالن نیز شبیه بالن ته صاف است با این تفاوت که گردنی درازتر دارد و همچنین روی آن علامتی وجود دارد که نشان دهنده گنجایشِ آن است.
بالن حجمی برای ساختن محلولهایی با حجم معلوم به کار می رود. مثلاً اگر بخواهیم یک لیتر محلول یک مولار از نمک طعام بسازیم بهترین وسیله، بالن حجمی یک لیتری است. برای این کار کافی است 4/58 گرم نمک را درون یک بالن حجمی یک لیتری بریزیم و به آن آب مقطر اضافه کنیم و دقت کنیم که محلول پس از حل شدن نمک در آن تا خطی که در گردن بالن حجمی یک لیتری رسم شده بالا بیاید.
چند بالن حجمی در اندازه های مختلف
برخی از بالنهای حجمی از نوعی پلاستیک شفاف ساخته شده اند. این نوع بالنها ارزانتر و سبکتر از بالنهای شیشه ای هستند.
بالن را قبل از استفاده و بعد از انجام آزمایش باید به دقت شست. برای خشک کردن کامل بالن پس از شستن می توان با ملایمت آن را حرارت داد. اما نباید بالن را در معرض شعله مستقیم قرار داد. در غیر این صورت احتمال شکستن آن وجود دارد.
بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: احمد آشتیانی
تنظیم: نسرین صادقی
