مسواک هم میکروب می‌گیرد
آیا تاکنون فکر کرده‌اید که در مسواک شما چه چیزهایی کمین کرده‌اند. مسواک‌ها سرشار از انواع میکرب‌ها هستند.
مسواک شما کثیف‌تر از آن چیزی است که تصور می‌کنید. تحقیقات نشان می‌دهد که یک مسواک بدون درپوش می‌تواند بیش از 100 میلیون باکتری را در خود جای دهد.
اما نگران نباشید. به هر حال دهان ما نیز چندان استریل و عاری از میکرب نیست. صدها میکروارگانیسم در دهان ما هر روز وجود دارد و این مشکل چندان بزرگی نیست. در واقع می‌توان گفت که مشکل زمانی جدی می‌شود که تعادل این باکتری‌ها در دهان به هم می‌خورد.
بهتر است بدانیم که پلاک‌ها یا همان جرم‌های روی دندان، باکتری هستند، بنابراین با هر مرتبه مسواک زدن این باکتری‌ها به مسواک منتقل می‌شوند.
سوالی که در این رابطه مطرح می‌شود این است که آیا ممکن است در نتیجه مسواک‌های آلوده بیمار شد؟
پاسخ چندان روشن نیست، فارغ از این حقیقت که چه تعداد باکتری در دهان ما زندگی می‌کنند و یا از طریق دهان به مسواک منتقل می‌شوند، باید گفت که دفاع بدن در مقابل این باکتری‌ها به قدری هست که دچار عفونت ناشی از میکرب‌های روی مسواک نشوید.
خوشبختانه باید گفت که بدن به طور خودکار علیه این باکتری‌ها مبارزه می‌کند، بدون آن که علامتی از ناراحتی مشخص شود. به همین دلیل ما از میکروب روی مسواکی که در دستشویی یا هر جای دیگر قرار می‌دهیم خبر نداریم.
با این حال بهتر است نکات زیر را رعایت کنید تا از بروز همان مشکلات نادر که در نتیجه آلودگی مسواک به وجود می‌آیند نیز مصون بمانیم.
محافظت از مسواک
- مسواک را دور از محل توالت قرار دهید. در بسیاری از خانه‌ها، روشویی و توالت در کنار هم هستند و در اغلب موارد نیز مسواک در لیوانی کنار کاسه دستشویی قرار می‌گیرد. هر توالتی گازهای آلوده در هوا پراکنده می‌کند و این جای تعجب است که چرا مسواک را آن نزدیکی‌ها قرار می‌دهید.
با این توصیفات تاکید می‌شود که تا آن جا که امکان دارد مسواک را جایی دورتر از توالت قرار دهید. نکته بعد این که بعد از توالت و قبل از مسواک زدن، حتما دستان خود را با آب و صابون بشویید.
- مسواک خود را بعد از هر بار مصرف به دقت شستشو دهید.
- مسواک خود را خشک نگه دارید. همان طور که می‌دانید باکتری‌ها تمایل زیادی به محیط‌های مرطوب دارند. بنابراین سعی کنید مسواک خود را خشک نگه دارید. از درپوش مسواک بهتر است استفاده نکنید زیرا رطوبت مسواک را حفظ می‌کند و محیط را هر چه بیشتر مستعد رشد باکتری‌ها می‌کند.
- مسواک خود را مستقیم نگه دارید. قرار دادن مسواک در جایی که مستقیم باشد بهتر است از حالت افتاده آن روی هر سطح.
هم اکنون محصولات مختلفی در بازار وجود دارد که مدعی است می‌تواند مسواک را عاری از باکتری کند.
روش‌هایی که این محصولات دارند به کمک گرما، اشعه یا اسپری‌های باکتری کش از مسواک محافظت می‌کنند و بعضی از مسواک‌ها نیز گفته می‌شود که حاوی فرچه ضد رشد باکتری است.
شواهد نشان می‌دهد که بعضی از این راهکارها مفید است و منجر به از بین رفتن باکتری می‌شود. بنابراین اگر تصمیم گرفته‌اید که از این محصولات استفاده کنید تاییدیه سازمان غذا و دارو را در این زمینه در نظر بگیرید.
همچنین به خاطر داشته باشید که حتی بهترین محصولات نیز به قادر از بین بردن تمام باکتری‌ها نیستند.
بهترین راهکار ممکن در این رابطه این است که مسواک خود را بعد از مدتی استفاده دور بیاندازید. زمان پیشنهادی در این رابطه هر سه تا چهار ماه یک بار است و نهایت این که به خاطر داشته باشید که این باکتری‌ها هستند که موجب بد بویی دهان، پوسیدگی دندان و بیماری‌های لثه می‌شوند.
بنابراین مسواک زدن و نخ کشیدن به دندان‌ها را هرگز فراموش نکنید. همچنین شستشوی دهان با مواد شوینده ضد باکتری (البته نه همیشه) قبل از مسواک زدن از انتقال باکتری به مسواک ممانعت می‌کند.
قرار دادن مسواک درون ماکروفر
دکتر نغمه قاری‌زاده، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز در این باره گفت:
« یک مسواک خوب باید دارای برس نرم باشد و تا حد امکان از مسواک‌های با برس زبر نباید استفاده کرد. اندازه مسواک نباید بیش از حد بزرگ باشد، بلکه مسواک باید به اندازه‌ای باشد که به راحتی امکان چرخش درون دهان را داشته باشد.
هر وسیله بهداشتی، از جمله مسواک بهتر است دور از فضای دستشویی نگهداری شود، زیرا گازها و آمونیاک موجود در فضای دستشویی موجب آلودگی مسواک و دیگر لوازم بهداشتی می‌شود.
برای نگهداری از مسواک بهتر است از درپوش استفاده شود، ولی باید به این نکته توجه داشت که پیش از قرار دادن مسواک درون درپوش باید آن را خشک کرد، زیرا قرار دادن مسواک مرطوب درون درپوش موجب آلودگی آن می‌شود.
برای شست وشوی مسواک می‌توان از آب استفاده کرد. همچنین برای از بین بردن میکروب‌ها و آلودگی‌های مسواک می‌توان به مدت 30 ثانیه آن را درون ماکروفر قرار داد. با این روش آلودگی‌های مسواک از بین می‌رود. اما توجه داشته باشید که همین عمل ممکن است کارایی مسواک را تحت تاثیر قرار دهد و به عبارتی به ساختمان مسواک آسیب وارد کند.
حرکت مسواک به صورت افقی بر روی سطح دندان‌ها و وارد آوردن فشار زیاد هنگام مسواک زدن توصیه نمی‌شود، زیرا انجام این کار موجب سایش مینای دندان‌ها و افزایش حساسیت آنها می‌شود.
هنگام مسواک زدن (طرز صحیح مسواک زدن) باید حرکت مسواک به‌گونه‌ای باشد که برس آن به صورت چرخشی و لرزشی با سطح دندان‌ها در تماس باشد. می‌توان ابتدا مسواک را به صورت عمودی بر روی دندان‌ها قرار داد و سپس با زاویه‌ای 45 درجه آن را چرخاند، طوری که برس مسواک در لابه‌لای شیارهای دندان‌ها و فاصله لثه و دندان فرو رود و در این هنگام با حرکت‌های لرزشی دندان‌ها را تمیز کرد.
هنگام مسواک زدن نباید مسواک را از روی سطح دندان‌ها بلند کرد، بلکه بهتر است مسواک با حرکات چرخشی به سمت بالا و پایین حرکت داده شود. قسمت درونی دندان‌ها باید بیشتر از سطح آنها با مسواک تمیز شود.
مسواک به تنهایی نمی‌تواند موجب تمیز شدن دندان‌ها شود و حتما باید در کنار آن از نخ دندان هم استفاده کرد. نخ دندان علاوه بر این که موجب خارج شدن ذرات باقی مانده مواد غذایی از لابه لای دندان‌ها می‌شود، از طریق تماس با سطح دندان‌ها موجب تمیز شدن سطح دندان هم می‌شود.
زمانی که برس مسواک تغییر شکل می‌دهد، بهترین زمان برای تعویض مسواک است. این زمان برای افراد مختلف و شیوه استفاده آنها از مسواک متفاوت است، ولی باید توجه داشت که پس از تغییر شکل برس مسواک، حتما باید آن را تعویض کرد.»
فرآوری: معصومه آیت اللهی
بخش سلامت تبیان
منابع:
روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه
پزشکان ایران
