موسسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان

اعمال دیگران را بایست حمل بر صحت و درستی کرد و مشروع و حلال انگاشت و مادامی که دلیلی بر نادرستی و حرمت آن پیدا نشده است، نبایستی در صورت دوران امر بین احتمال صحت و مشروعیت از یک طرف و عدم مشروعیت از طرف دیگر، اعمال افراد را نامشروع و نادرست پنداشت

اشاره: آنچه در پی می آید متن برخی از گفتگوهایی است که از سوی همکارانمان در دفتر مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) (واحد قم) با برخی از اندیشمندان و صاحب نظران حوزه علمیه قم ترتیب یافته است. این گفتگوها در حاشیه همایش احیای تفکر دینی (خرداد ماه 1377) صورت پذیرفته و به لحاظ ارتباط موضوعی آنها با مباحث این شماره پژوهشنامه، درج می گردد.

از چه راه هایی می توان به احکام الهی دست یافت؟

تنها راه دستیابی به احکام الهی، اجتهاد، تقلید و یا احتیاط است و با تکیه بر عقل نمی توان به احکام شرعی دست یافت.

در آیات متعددی از قرآن، خداوند انسان ها را دعوت به تفکر کرده حتی به آن فرمان می دهد . مهم ترین موضوع تفکر اصول و پایه های اصلی دین است.

تحریرالوسیله اثری از روح الله خمینی به زبان عربی شامل فتاوای وی در تمامی ابواب فقه به روش غیراستدلالی است. وی این کتاب را بر اساس کتاب وسیلة النجاة ابوالحسن اصفهانی نوشته است. نویسنده سعی کرده حاشیه خود را با کمترین تغییر در متن وسیلهٔ النجاهٔ به آن بیفزا

آداب در فقه به مجموع رفتارها و حالتهایی گفته می شود كه فعل یا ترک آنها، -از دیدگاه شارع مقدّس- موجب كمال و حسن فعل یا موضوعى مى شود كه حکم شرعی به آن تعلّق گرفته است. آداب الصلاة نیز، به آداب نماز و مستحبّات و اذکار و ادعیه قبل و بعد و هنگام نماز گفته می

تفاوت واجب عینی و واجب کفایی چیست؟ واجب عینى واجبى است كه هر مكلفى شخصاً باید آن را انجام دهد و با اقدام دیگران، از او ساقط نمى شود؛ مانند روزه ى ماه مبارك رمضان ولی واجب كفایى واجبى است كه هر مكلفى باید آن را انجام دهد؛ ولى اگر تعداد كافى آن را انجام دهن

جاهل قاصر: کسی را گویند که در ندانستن حکم معذور است زیرا در فعل و یا ترک چیزی به دلیل و مجتی استناد داشته هر چند که خطای آن آشکار گردیده است و جاهل مقصّر کسی را گویند که در ندانستن حکم معذور نیست مانند کسی که در آموختن مسائل دینی، سستی و اهمال کرده است.

یکی از کتب بسیار مهم در فقه شیعه کتاب شریف شرایع الاسلام اثر محقق حلی است که از عالی ترین متنهای فقهی می باشد. این کتاب مهم در کلیه ابواب فقه شیعه امامیه به زبان عربی در قرن هفتم بصورت یک دوره کامل احکام اسلام و مسائل حلال و حرام آن نگاشته شده است. از خصو

بحث علل احکام نباید روحیه عبودیت و بندگی انسان‌ها را تحت الشعاع قرار دهد و احکام را نباید بر مبنای نفع و ضرر گزینش کرد. خداوند حکیم است و امر و نهی‌های او بدون جهت ‌نمی‌باشد. و اگر بنده خدا هستیم و به صدور حکمی از طرف پروردگار اطمینان یافتیم باید بدان تع

اصطلاح «جایز نیست» در مسائل شرعی و فقه مصطلح به این معنا است که مکلف در مقام عمل، نباید فعل مورد نظر را انجام دهد و از این جهت با اصطلاح حرام فرقی ندارد. (مقام معظم رهبری،أجوبة الاستفتاءات(فارسی)، ص 10) بنابراین جایز نیست به معنای مکروه بودن کار نمی باشد

فتوای به احتیاط یعنی چه و آیا در آن حق رجوع به مجتهد بعدی وجود دارد؟ آیا بیشتر از دو نوع احتیاط یعنی مستحب و واجب وجود دارد؟ فرق بین «أحوط لزومی» و «أحوط أقوا» چیست؟

عباداتی مانند: نماز، روزه، جهاد، حج و ... می‌تواند هم دارای حکم اولیه باشند و هم حکم ثانوی، به عنوان مثال نمازی که برای مکلفین وضع شده است به نظر مکتب اهل بیت (علیهم السلام) بدون تکتّف(دست بسته بودن در نماز) است، اگر در روایتی امام معصوم (علیه السلام) امر

«فتوا» استنباط حکم جهان‏شمول دین در یک زمینه با مراجعه به منابع دینى و بهره گیرى از شیوه هاى شناخته شده‏ى استنباط مى باشد و «حکم» در عین نظر به احکام کلّى الهى و ارزش ها و آرمان هاى ماندنى و جهان شمول اسلام، به موقعیت و شرایط خاصّ نیز توجّه دارد و مادامى

در فقه شیعه اگر چه منابع اجتهاد معلوم و معین و بین همه ی مجتهدان مشترک است اما از آنجایی که مبنای مجتهدان در مسائل علوم مورد نیاز اجتهاد، متفاوت است و قدرت علمی و استعداد و نبوغ آنها هم یکسان نیست، برداشت آنان از منابع، یکسان نیست؛ برخی از اختلاف فتواها ا

هر عملی که شخص مکلف انجام می دهد از نظر شرعی یکی از عنوان‌های پنج‌گانه ذیل را دارد:1. واجب ( آنچه باید انجام دهد( 2. مستحب (آن چه بهتر است انجام دهد( 3. مباح (آن چه انجام دادن و ترک آن فرقی ندارد( 4. مکروه (آن چه بهتر است انجام ندهد( 5. حرام (آن چه نبای

وكالت در لغت به معنای واگذار كردن، اعتماد و تكیه كردن به دیگری است و در اصطلاح فقهی عقدی است كه به موجب آن كسی دیگری را برای انجام كاری جانشین خود قرار می‌دهد. معنای لغوی وکالت اعمّ است. زیرا در معنای لغوی واگذاركردن هر كاری به دیگری است. ولی معنای اصطلاح

روایاتى که در کتاب هاى دعا و زیارات و غیره آمده است و تشویق به انجام کارهایی نموده است؛ مثلا گفته هر کس هنگام وضو این دعا را بخواند، یا به هنگام خوابیدن این ذکر را بگوید، یا در شب قدر این دعا را بخواند، یا هنگام زیارت امامان (‏علیهم السلام) این کلمات را ب

مجموعه احکامى که براى حفظ کیان اسلام و نظام سیاسى- اجتماعى مسلمانان مفید و تأثیرگذار است مى تواند به عنوان اولى یا ثانوى‏اش با تشخیص ولى فقیه در قالب احکام حکومتى جعل و صادر شود و اجرایش بر همگان واجب گردد.