رسانه های جمعی و مشکلات خانوادگی (1)
یكی از مولفه های خانواده منسجم، پیوند عاطفی است كه در اثر وجود و استمرار فضای گفت وگو، تعاطی افکار و تبادل نظر میان اعضای آن شكل می گیرد.
پیوند عاطفی، خود به عنوان یک عامل انگیزشی موجب ارتقاء انسجام خانواده می شود . براین اساس پیوند عاطفی و انسجام خانواده با یكدیگر همبستگی مثبت و بالایی دارند.
عوامل گوناگونی موجب آسیب دیدن پیوند عاطفی خانواده شده و آن را به مخاطره می اندازند. یكی از عوامل اثرگذار بر گسستگی انسجام خانواده، گسترش رسانه های جمعی و استفاده افراطی از آنها می باشد. رسانه های جمعی بویژه رسانه های شنیداری ، بتدریج جای ارتباط بین فردی ازنوع چهره به چهره را گرفته وتوانسته اند فضای انفرادی را بجای فضای جمعی و اجتماعی خانواده حاکم کنند، بطوری که گسترش تکنیکی رسانه های شنیداری و رایانه ای، ارتباط مستقیمی با فردگرایی ودوری از گروه را نشان می دهد. دراین مسیر، تعامل فرد با رسانه الکترونیکی وغیر احساسی شکل می گیرد وبه دلیل برتری تکنولوژیکی وتجهیز فنی ابزارهای رسانه ای، نوعی رعب فرهنگی وانفعال شخصیتی درفرد ایجاد می شود. نتیجه این می شود که افراد خانواده به جای گفت وگوی صمیمی با یکدیگر با ابزارهای الکترونیکی ارتباط برقرار می کنند، ارتباطی که فاقد بارعاطفی واحساسی است. این آسیب در دو نوع ارتباط، بیشتر خودرا نشان می دهد: یکی ارتباط بین فرزندان و والدین، و دیگری ارتباط بین زن و شوهر.
تجربیات نشان می دهند که هراندازه ارتباط میان فرزندان و والدین وهمچنین ارتباط میان همسران به دلیل تغییر مخاطب کاهش یابد، فاصله عاطفی وهیجانی وهمچنین فاصله شناختی میان اعضاء نظام خانواده بیشتر می شود. آمارهای رسمی نشان می دهند که میزان مشاهده تلویزیون توسط افراد ایرانی نزدیک به چهار ساعت ونیم در روز است. این میزان بسیار زیاد است ومی تواند به کاهش فضای گفت وگو میان اعضای خانواده گردد. این روند به افزایش فردگرایی وکاهش جمع گرایی منجر خواهد شد كه عامل مهمی در آسیب دیدن انسجام خانواده قلمداد می شود.
نویسنده : رضا پورحسین – عضو هیات علمی دانشگاه تهران
لینکها:
نقش تبلیغات در تربیت فرزندان ( قسمت سوم )
ردپای سطحی نگری در رسانه ها ( تلویزیون )
سطحی نگری در رسانه ها ( سینما )
