فناوری هسته ای و اثرات زیست محیطی آن (2)
در مقاله قبل به بررسی برخی از اثرات زیست محیطی تولید الکتریسته مبتنی بر انرژی هسته ای از جمله آلاینده های گازی و مواد رادیواکتیو پرداختیم. در این مقاله به برخی دیگر از موضوعات مهم در مورد اثرات زیست محیطی تولید برق هسته ای اشاره می کنیم.
اثر گلخانه ای
در اوایل سال 1356هخ(1977م) گزارشی از فرهنگستان علوم آمریکا چنین نتیجه گیری می کرد که " عامل اصلی محدود کننده در تولید انرژی از سوخت های فسیلی در قرن های بعدی ممکن است به علت تاثیرات اقلیمی آزاد سازی گاز دی اکسید کربن باشد."
امروزه این امر کاملا مشهود است. تغییر دمای کره زمین در رابطه با افزایش CO2 یک عامل مهم برای مقایسه زغال سنگ و انرژی هسته ای برای تولید برق است. افزایش میزان CO2 ناشی از سوختن سوخت های فسیلی حدود 25میلیارد تن در سال است. حدود 38 درصد این مقدار از زغال سنگ و 43 درصد آن از نفت به وجود می آید. هر نیروگاه برق با 1000MWe که با سوخت زغال سنگ کار می کند، حدود 7 میلیون تن CO2 در سال آزاد می کند. اگر زغال سنگ غیر مرغوب استفاده شود، این مقدار بیشتر می شود. در حالی که چنانچه از اورانیم استفاده شود این امر هرگز اتفاق نمی افتد.
در ازاء مصرف هر 22 تن اورانیوم(26 تنU3O8) در یک راکتور آب سبک نسبت به زغال سنگ حدود یک میلیون تن CO2 کمتر تولید می شود.
امروزه توافق هایی وجود دارد که بر اساس آنها استراتژی و راهبردهایی در خدمت گرفته شوند که از انباشتگی CO2 کاسته شود. استفاده گسترده از اورانیوم به عنوان سوخت، یکی از این راهبردها است
تابش و اثرات سلامتی
در اینجا تاکید بر روی مقایسه یک نیروگاه هسته ای با نیروگاه با سوخت زغال سنگ برای تولید برق است.معمولا خطرات مربوط به سلامت شغلی با توجه به نرخ مرگ و میر ناشی از حوادث سنجیده می شود. اما امروزه در بکار گیری این روش به ویژه در ارتباط با انرژی هسته ای و اثرات تاخیری تابش های هسته ای و همینطور سرطان زایی مواد رادیو اکتیو بیشتری وجود دارد. بیشتر آمار های مربوط به حوادث شغلی، به عملکرد راکتورهای هسته ای امریکا و انگلیس در چهل سال گذشته مربوط می شوند. این موارد می توانند با موارد مربوط به تولید برق از زغال سنگ مقایسه شوند. همه این شواهد نشان می دهند که استفاده از انرژی هسته ای بدین منظور روش ایمن تری است.
دلیل اصلی که از محبوبیت زغال سنگ می کاهد، مقدار بسیار زیاد آن است که باید استخراج و به یک نیروگاه برق منتقل شود. استخراج مقدار زیاد مورد نیاز این ماده به هر حال خطرات زیادی را نیز در بر دارد و این مورد در آمارها نیز در نظر گرفته شده است
جدول زیر مقایسه حوادث آماری در تولید انرژی اولیه ( تولید برق در حدود 40 درصد انرژی اولیه کل است.) را نشان می دهد:
سوخت | تلفات آنی 1992-1970 | افراد | مرگ و میر در اثر تولید برق 1TWY |
زغال سنگ | 6400 | کارگران | 342 |
گاز طبیعی | 1200 | کارگران و افراد عادی | 85 |
هیدرو | 4000 | افراد عادی | 883 |
هسته ای | 31 | کارگران | 8 |
" منظور از هیدرو تولید نیروی برق از انرژی پتانسیلی آب در پشت سد های بزرگ می باشد."
دکتر مهدی داراب
بخش دانش و زندگی تبیان
منابع:
Chernobyl ten years on , NEA1996
ICRP publication