تبیان، دستیار زندگی
هر فردی در زندگی، بارها دست به انتخاب می زند. لحظات انتخاب، لحظاتی حساس هستند؛ چون با تصمیم گیری در مورد روش یا پدیده ای خاص، فرد سرنوشت خود را رقم می زند....
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

انتخاب رشته؛ ترسیم آینده

انتخاب رشته؛ ترسیم آینده

آنچه در مقاله قبلی خواندید...

علاقه

یکی از مهم ترین مسائلی که هنگام انتخاب رشته باید مورد توجه قرار گیرد، علاقه فرد است. میل و علاقه در هر کار سبب می شود که شخص با انرژی بیشتری فعالیت کند. بسیاری از دانشجویان به خاطر آنکه به رشته تحصیلی خود علاقه نداشته اند، ترک تحصیل کرده اند و تعدادی دیگر نیز نتوانسته اند در رشته خود موفق باشند.

داوطلبان دانشگاه ها بهتر است که قبل از هر چیز زمینه علایق خود را شناسایی کنند و هنگام انتخاب رشته به آن توجه داشته باشند.

انتخاب رشته؛ ترسیم آینده

شناخت

در صورتی علاقه به رشته می تواند افراد را در انتخاب رشته صحیح یاری کند که از رشته های تحصیلی و مراکز آموزشی آگاهی داشته باشد. شناخت و آگاهی داشتن از رشته تحصیلی، سبب ایجاد انگیزه در فرد می شود. بعضی از افراد، نسبت به رشته ها و دانشگاه هایی ابراز علاقه می کنند که در انتخاب خود دچار اشتباه شده اند؛ دلیل این امر، نداشتن اطلاع و آگاهی مناسب از رشته های تحصیلی و مراکز آموزشی است.

توانایی علمی

در حال حاضر تعداد داوطلبان از ظرفیت دانشگاه ها بیشتر است، بنابراین، همه داوطلبان نمی توانند ادامه تحصیل دهند. آنان بایستی در آزمون شرکت کنند و بعد بر حسب توانایی داوطلبان به آنها اجازه داده می شود که به رشته های تحصیلی خاصی وارد شوند. اگر همه افراد می توانستند وارد دانشگاه شوند، شرایط فرق می کرد، اما در حال حاضر افراد باید برای ورود به دانشگاه ارزشیابی شوند. درست سات که علاقه فرد یکی از مهم ترین ملاک های انتخاب رشته است. اما توانایی فرد نیز تعیین کننده است. از آنجا که برای ورود به دانشگاه همیشه افرادی که توانایی بیشتری دارند، انتخاب می شوند، لازم است که داوطلبان به نمرات خود توجه کرده و با واقع بینی هر چه بیشتر رشته و محل تحصیل خود را انتخاب کنند.

توان اقتصادی خانواده ها

گاهی اوقات لازم است کسی که در دانشگاه پذیرفته می شود، برای تحصیل به شهری مسافرت کند که از محل اقامتش دور است؛ از طرف دیگر، تحصیل در رشته های مختلف، هزینه های متفاوتی را در بر دارد. رشته های شبانه و دانشگاه های غیر انتفاعی، نیازمند وضعیت اقتصادی مناسب خانواده هاست؛ بنابراین فقط، افرادی که قادر به تأمین هزینه رشته ها و دانشگاه ها هستند، می توانند آنها را انتخاب کنند.

امکانات مراکز آموزشی

تعداد زیادی از مراکز آموزشی، امکانات مناسبی در اختیار دانشجویان خود قرار می دهند، به طور مثال، برای دانشجویان خوابگاه تدارک می بینند و در برخی از موارد، کمک هزینه های تحصیلی یا بن کتاب در اختیار آنان قرار می دهند؛ در عوض، بعضی از مراکز آموزشی و دانشگاه ها نمی توانند برای دانشجویان خود خوابگاه تهیه کرده وامکانات دیگر را برایشان فراهم آورند. توجه به این مسأله، هنگام انتخاب محل تحصیل مهم است. در صورتی که مجاز به انتخاب رشته در هر یک از رشته های دانشگاه پیام نور یا غیر انتفاعی هستید، رشته های این دانشگاه را با توجه به مسائل مالی و امکانات آنها انتخاب کنید: به عنوان نمونه، در رشته های شبانه و پیام نور، شهر خود یا شهر نزدیک را انتخاب کنید، چون سهمیه اختصاص یافته برای شما بیشتر است و نیز امکانات خوابگاهی در دانشگاه های شبانه و پیام نور اصلا وجود ندارد و یا محدود است. در انتخاب رشته های کاردانی و شهرهای دور دقت کنید، زیرا در صورت قبولی و انصراف. (در دوره های روزانه) دو سال از کنکور محروم می شوید و بالاخره در نحوه گزینش، شرایط پذیرش دانشجو و شرایط خاص بعضی رشته ها به موارد زیر توجه کنید: گرایش خاص برخی رشته ها/ جنس پذیرش/ ظرفیت/ گزینش خاص دانشجو/ نوع سهمیه/ تعهد بعد از تحصیل/ امکان تغییر رشته و ...

آینده شغلی

انتخاب رشته؛ ترسیم آینده

بی شک، بسیاری از داوطلبان برای آنکه بتوانند شغل بهتری پیدا کنند یا اینکه احتمال اشتغال آنان افزایش یابد، به دانشگاه وارد می شوند. همه رشته های تحصیلی از وضعیت شغلی یکسانی برخوردار نیستند؛ بنابراین، بازار کار آنها اشباع شده است، از طرفی، بعضی از رشته های تحصیلی زمینه شغلی مناسبی ندارند؛ چرا که یا شناخته شده نیستند یا ضرورت آنها در حال حاضر احساس نشده است. واقع بینی و دوری از تعصب، داوطلبان را یاری می کند تا رشته مناسبی انتخاب کنند.

هدف داوطلب

می توان هدف های مختلفی را برای تحصیل در دانشگاه تصور کرد. برخی بر این باورند که باید تا حد امکان تا آخرین مقطع تحصیلی ادامه داده و به اصطلاح "تا آخر خط" بروند؛ در این صورت باید به طبیعت رشته تحصیلی مورد نظر نیز توجه داشت؛ چرا که امکان ادامه تحصیل در بعضی از رشته ها وجود ندارد یا اینکه فقط در کشورهای دیگر می توان در آن رشته تحصیلات خود را تا مقاطع بالاتر ادامه داد.

برخی ورود به دانشگاه را راه حلی موقت می دانند؛ به عبارت دیگر، برای گریز از برخی مسائل و رویدادهای آتی، این کار را انجام می دهند؛ به طور مثال، امروزه بسیاری از داوطلبان دانشگاه ها برای آنکه دوران سربازی خود را به تعویق بیندازند یا با گرفتن مدارک بالا و دریافت بورس از مؤسسات از انجام وظیفه عمومی معاف شوند، تلاش خود را برای ورود به دانشگاه متمرکز می کنند.

بدیهی است که این افراد به دنبال علاقه خود نیستند و هنگام انتخاب رشته هم، رشته ها و دانشگاه هایی را بر می گزینند که احتمال قبول شدن خود را در آنها زیاد می بینند. این امر پیامدهای منفی بسیاری را به همراه دارد. از جمله این پیامدها می توان به افت کیفیت آموزش عالی اشاره کرد. این عده، نه تنها هنگام رود به دانشگاه موفقیت تحصیلی چندانی نخواهند داشت، بلکه با این کار، حق کسی را که با علاقه و انگیزه میل دارند در آن رشته به تحصیل بپردازند، نیز از بین می برند.

سهمیه پذیرش

طبق سیاست های سازمان سنجش آموزش کشور و وزارت علوم، امروزه، گزینش دانشجو در بیشتر رشته ها به صورت  بومی در استان یا ناحیه قطب می باشد؛ مثلاً 70 درصد ظرفیت رشته های پزشکی دانشگاه های هر ناحیه مختص داوطلبان ساکن آن ناحیه اعم از داوطلبان سهمیه مناطق یا نهادها بوده و 30 درصد بقیه به صورت آزاد است؛ بنابراین، پیشنهاد می شود که داوطلبان حتی الامکان از انتخاب محل هایی که در خارج از مناطق بومی داوطلب است خودداری نمایند. شانس قبولی داوطلبی که رشته های تحصیلی و دانشگاه های شهر یا استان خود را انتخاب می کند، بیشتر از داوطلبی است که در شرایط تقریباً مشابه دست به انتخاب رشته ها و دانشگاه های مربوط به شهر یا استان های دیگر می زند.

انتخاب رشته؛ ترسیم آینده

آزادی عمل

پیش نیاز هر انتخاب، آزادی عمل است. باید به داوطلبان اجازه داده شود تا در رشته تحصیلی و محل تحصیل مورد نظر خود، اطلاعاتی را کسب کرده و با توجه به این اطلاعات دست به انتخاب بزنند.

مشاهده شده است که در پاره ای از موارد، والدین، فرزندان خود را مجبور می کنند تا رشته تحصیلی خاصی را انتخاب کنند. این والدین شاید به دنبال آرزوهای خودشان هستند، آرزوهایی که به آنها نرسیده و فکر می کنند که فرزندان آنها مسؤولیت دارند تا آرزوی والدین خود را بر آورده کنند.

منظور از این گفته که والدین نباید فرزندان خود را وادار به انتخاب رشته خاصی کنند، به هیچ وجه به معنی مشارکت نداشتن آنان در سرنوشت فرزندشان نیست. داوطلبان ورود به دانشگاه باید از افراد مختلف از جمله پدر و مادر کمک بگیرند و از تجربیات آنان در انتخاب رشته استفاده کنند؛ با این همه، همراهی والدین نباید به معنی اعمال سلیقه و نظر مطلق آنان بر داوطلب باشد.

مشکل شناخت رشته های تحصیلی

بعد از مشخص شدن علاقه، داوطلبان باید به شناخت کامل از رشته تحصیلی مد نظر خود برسند که در این رابطه ضعف و مشکلاتی وجود دارد و ذهنیت برخی از دانش آموزان در مورد بعضی رشته های تحصیلی دانشگاهی اشتباه است؛ به عنوان مثال؛ تعدادی از دانش آموزان تصور می کنند که رشته کامپیوتر فقط کار کردن با رایانه است و وقتی وارد این رشته می شوند، متوجه می شوند که اشتباه کرده اند.

با توجه به مطالب گفته شده از شما داوطلبان عزیز می خواهیم تا برای انتخاب رشته، آینده تحصیلی و شغلی خود تأمل بیشتری داشته باشید.


پیک سنجش

مرکز یادگیری سایت تبیان - تجمیع و تنظیم: نوربخش