تبیان، دستیار زندگی
آنچنان ماهی كه قرآن در آن فرو فرستاده شد، در حالی كه برای مردم راهنما (ی از گمراهی) و نشانه‏های آشكار رهبری، و جدا كننده میان حق و باطل است.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

امام سجاد(ع) هلال را که دید، این دعا را کرد:

ماه رمضان


بار خدایا بر محمد و آل او درود فرست، و ما را در آن بر اوقات نمازهای پنج‏گانه با حدود و احكامش، كه مقرر نموده‏ای و واجباتش كه واجب كرده‏ای و شروط و اوقاتش كه شرط و تعیین گردانیده‏ای، آگاه فرما.


به نام خداوند بخشنده مهربان. سپاس خدایی را سزاست كه ما را برای سپاسگزاری خود راهنمایی نمود و از سپاسگزاران قرار داد تا برای احسان و نیكی‌اش از شكرگزاران باشیم و ما را بر آن سپاسگزاری پاداش نیكوكاران دهد.

و سپاس خدایی را سزاست كه دین خود را به ما عطا نمود و ما را جزو ملت ‏خویش (اسلام) اختصاص داد، و در راه‌های احسان و نیكی‌اش رهنمون كرد، تا به وسیله نعمتش در آن راه‌ها رفته و به رضا و خوشنودی‌اش دست‏یابیم، سپاسی كه آن را از ما بپذیرد و به وسیله آن از ما خشنود گردد.

رمضان ماه تزكیه

و سپاس خدایی را سزاست كه ماه خود، رمضان را، ماه صیام و روزه، و ماه اسلام، و ماه تزكیه، و ماه تصفیه و پاك كردن (از گناهان)، و ماه قیام و ایستادن (برای نماز در شب‌ها یا به پا خاستن در احیای اسلام و جهاد در راه خدا) را یكی از آن راه‌های احسان قرار داد، آنچنان ماهی كه قرآن در آن فرو فرستاده شد، در حالی كه برای مردم راهنما (ی از گمراهی) و نشانه‏های آشكار رهبری، و جدا كننده میان حق و باطل است.

برتری ماه صیام بر دیگر ماه‏ها

پس برتری آن را بر ماه‌های دیگر به سبب حرمت‌ها و گرامیداشتن‌های بسیار و فضائل و برتری‏های آشكار كه برای آن قرار داد، هویدا گردانید، و در آن ماه از جهت ‏بزرگداشت، آنچه را كه در ماه‌های دیگر حلال كرده حرام نمود، و خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها را در (روزهای) آن منع كرد، و برای آن وقت آشكاری (معینی) قرار داد، كه خدای بزرگ و توانا جائز و روا نمی‏داند كه پیش انداخته شود و نمی‏پذیرد كه از آن وقت ‏به تأخیر افتد. سپس (عبادت و بندگی در) شب (قدر) آن را به (عبادت در) شب‌های هزار ماه برتری داد، و آن را شب قدر نامید (شبی كه خدای تعالی اجلها و روزیها و هر امری كه حادث می‏شود را مقدر می‏فرماید) در آن شب (بسیاری از) فرشتگان و روح (كه مخلوقی است‏بزرگتر از فرشته) به فرمان پروردگارشان بر هر كه از بندگانش بخواهد با قضا و قدری كه محكم و استوار كرده (كه تغییر و تبدیلی در آن نیست).

درود فرشتگان بر عابدان شب قدر

برای هر كاری (كه خدا مقدر فرموده) فرود می‏آیند، آن شب سلام و درود (فرشتگان) است (بر آنانی كه برای نماز به پای ایستاده یا در حال ركوع و سجودند، یا آنكه شب سلامتی و رهایی از ضرر و زیان شیاطین است) كه بركت و خیر آن تا آشكار شدن روشنی صبح، دائم و پایدار است. خدایا، توفیق روزه با ترك معاصی به ما عطا فرما

بار خدایا بر محمد(ص) و آل او درود فرست، و شناسایی برتری آن را (بر ماه‌های دیگر) و بزرگ داشتن حرمت و حقش را (كه قیام و ایستادگی بر آن واجب است) و دوری گزیدن از آنچه را كه منع و حرام كرده‏ای به ما الهام نما؛ و ما را به روزه داشتن آن به وسیله باز داشتن اندام از گناهان و به كار بردن آنها به آنچه تو را خوشنود می‏گرداند یاری فرما، تا با گوش‌هامان سخن بیهوده گوش ندهیم، و با چشم‌هامان به سوی بازی (كارهایی كه انسان را از مقصود باز دارد)، نشتابیم. و تا دست‌هامان را به حرام دراز ننمائیم، و با پاهامان به سوی آنچه منع و حرام گشته نرویم و تا شكم‌هامان نگاه ندارد و گرد نیاورد جز آنچه (خوردنی و آشامیدنی) كه تو حلال و روا گردانیده‏ای. و زبان‌هامان گویا نشود جز به آنچه (قرآن مجید و گفتار پیامبر اكرم و ائمه معصومین علیهم السلام) تو خبر داده و بیان فرموده‏ای (اشاره به آداب روزه‌داری و پرهیز از گناهان در حال روزه‏داری است) و رنج نكشیم جز در آنچه (عبادت خدا و خدمت‏به خلق) كه به پاداش تو نزدیك گرداند، و بجا نیاوریم جز آنچه كه از كیفر تو نگاه دارد.

سپس همه آن كردارها را از ریا، و خودنمایی خود نمایان و از سمعه و شنیدن شنوندگان خالص و پاكیزه گردان كه از آن كسی را با تو شریك نگردانیم، و جز تو در آن مقصود و خواسته‏ای نطلبیم.

توفیق نمازگزاردن كامل

بار خدایا بر محمد و آل او درود فرست، و ما را در آن بر اوقات نمازهای پنجگانه با حدود و احكامش، كه مقرر نموده‏ای و واجباتش كه واجب كرده‏ای و شروط و اوقاتش كه شرط و تعیین گردانیده‏ای آگاه فرما. و ما را در نماز همچون كسانی قرار ده كه مراتب شایسته آن را دریافته و اركان و جوانب آن را نگهدارندگانند. آن را در اوقات خود به همان طریقی كه بنده و فرستاده تو -كه درودهایت‏بر او و بر آل او باد- در ركوع و سجود و همه فضیلت‌ها و درجات رفیعه‏اش قرار داده، با كامل‌ترین طهارت و پاكی، و رساترین خشوع و فروتنی به جا آورنده‏اند.

توفیق احسان به ارحام و جیران؛ توفیق تزكیه اموال

و ما را در آن ماه توفیق ده كه با نیكی فراوان و بخشش، به خویشان خود نیكی كنیم و با احسان و عطا از همسایگان جویا شویم، و دارایی‌هامان را از مظالم و آنچه از راه ظلم و ستم به دست آمده خالص و آراسته نمائیم، و آنها را با بیرون كردن زكات‌ها پاك كنیم (كه رسول خدا صلی الله علیه و آله فرموده: «ملعون كل مال لا یزكی‏» از خیر و نیكی دور است هر مال و دارایی كه زكات آن داده نشود) و به كسی كه از ما دوری گزیده باز گردیم (به او بپیوندیم) و به كسی كه به ما ظلم و ستم نموده از روی (آنچه كه مقتضی) انصاف و عدل (است) رفتار كنیم و با كسی كه به ما دشمنی نموده آشتی نمائیم، جز كسی كه در راه تو و برای تو با او دشمنی شده باشد، زیرا او دشمنی است كه او را دوست نمی‏گیریم، و حزب و گروهی است كه با او از روی دل دوستی نمی‏كنیم.

و ما را توفیق ده كه در آن به سوی تو تقرب جسته نزدیك شویم، به وسیله كردارهای پاكیزه و آراسته كه ما را به آن از گناهان پاك كنی (بیامرزی) و در آن ما را حفظ كرده و نگاهداری از اینكه بخواهیم عیوب و زشتی‌ها (كردارهای ناشایسته) را از سر گیریم، تا هیچ یك از فرشتگانت (كه نویسندگان اعمال هستند گناهان ما را) بر تو پیشنهاد ننمایند، جز آنكه كمتر باشد از اقسام طاعت و بندگی برای تو، و انواع تقرب به سوی تو كه ما بجا آوردیم.

توفیق تقرب به پیشگاه الهی

بارخدایا از تو درخواست می‏نمایم به حق این ماه و به حق كسی كه در آن از آغاز تا انجامش در عبادت و بندگی برای تو كوشیده، از فرشته‏ای كه او را مقرب ساخته‏ای، یا پیغمبری كه فرستاده‏ای، یا بنده شایسته‏ای كه برگزیده‏ای، كه بر محمد و آل او درود فرستی و ما را در آن برای كرامت و ارجمندی كه به دوستانت وعده داده‏ای سزاوار گردان، و آنچه كه برای كوشش كنندگان در طاعت و فرمانبری‌ات واجب و لازم كرده‏ای برای ما لازم نما،و به رحمت و مهربانی‌ات ما را در صف كسانی (انبیاء و اوصیاء علیهم السلام) كه سزاوار بالاترین مرتبه (بهشت) هستند قرار ده.

توفیق دوری از سهل‏انگاری‏ها و فریب شیطان

بار خدایا، بر محمد(ص) و آل او درود فرست، و ما را در توحید و یگانگی‌ات از عدول و بازگشتن (شرك آوردن آشكار و نهان) و در بزرگ داشتنت از تقصیر و كوتاهی و در دینت (اسلام) از شك و دو دلی و از راهت (به دست آوردن رضا و خوشنودی‌ات) از كوری (گمراهی) و برای حرمتت (آنچه قیام به آن واجب است) از سهل انگاری و از دشمنت (شیطان رانده شده) فریب خوردن، دور گردان. بار خدایا بر محمد و آل او درود فرست، و هرگاه در هر شب از شب‌های این ماه برای تو بندگانی باشد كه عفو و بخشیدنت آنها را آزاد می‏نماید، یا گذشتت ایشان را می‏بخشد پس ما بندگان را از آن بندگان قرار بده، و ما را برای این ماه، از بهترین اهل و یاران (برگزیدگان) قرار ده. بار خدایا بر محمد و آل او درود فرست، و با كاسته شدن ماه آن گناهان ما را بكاه، و با بپایان رسیدن روزهایش بدی‌ها و گرفتاری‌های ما را از ما بكن تا اینكه این ماه از ما بگذرد در حالی كه ما را از خطاها پاكیزه گردانیده و از بدی‌ها خالص و آراسته ساخته باشی.

ماه عبادت؛ ماه طاعت

بار خدایا بر محمد و آل او درود فرست و اگر در آن از حق برگردیم ما را (بر آن) بازگردان و اگر در آن عدول نموده به راه كج رفتیم ما را به راه راست آور، و اگر دشمن تو شیطان ما را احاطه كرده فرا گیرد از او رهایی‌مان ده. بار خدایا ماه رمضان را از عبادت، و پرستش ما مملو و پر گردان، و اوقات آن را به طاعت و فرمانبری ما برای تو آراسته نما و ما را در روزش به‌روزه داشتن و در شبش به نماز و زاری به‌سوی (درگاه) تو و فروتنی و خواری در برابر تو، یاری فرما تا روزش بر ما به غفلت و بیخبری و شبش به تقصیر و كوتاهی (در عمل) گواهی ندهد. بار خدایا ما را در باقی ماه‌ها و روزها تا زمانی كه زنده‏مان می‏داری همچنین (به‌طوری كه برای ماه رمضان درخواست‏شد) قرار ده، و ما را از بندگان شایسته‏ات بگردان كه (الذین یرثون الفردوس هم فیها خالدون، (سوره 23، آیه 11) آنان بهشت را به میراث می‏برند در حالی كه در آن جاوید هستند گفته‏اند: بهشت مسكن و جایگاه پدر ما حضرت آدم علی نبینا و آله و علیه السلام بوده پس هرگاه به فرزندان او داده شود مانند آن است كه از او به آنها ارث رسیده) و از آنانی قرار بده كه آنچه (صدقات) را می‏دهند در حالی كه دل‌هاشان از (اندیشه) بازگشت‏به سوی پروردگارشان ترسان است و از آنان كه در نیكی‌ها می‏شتابند، و ایشان برای آن نیكی‌ها بر دیگران پیشی گیرنده‏اند.

درود بی‏كران و بی‏حد پروردگار بر محمد(ص) و آلش

بار خدایا درود فرست‏بر محمد (ص) و آل او، در هر هنگام و هر زمان و بر هر حال به شماره درودی كه فرستاده‏ای بر هر كه درود فرستاده‏ای، و چندان برابر همه آنها به چندان برابری كه جز تو آنها را نتواند شمرد، زیرا تو هر چه را بخواهی به جا آورنده‏ای؛ انجام كار، تو را ناتوان نمی‏گرداند و مانعی آن را باز نمی‏دارد.


باشگاه کاربران تبیان ـ ارسالی از: arefe60